Το τελευταίο χρονικό διάστημα γινόμαστε μάρτυρας μιας αλλαγής τακτικής της Ρωσίας στον πόλεμο με την Ουκρανία, όπου στοχοποιείται πλέον συστηματικά με drones καμικάζι, UCAV, πυραύλους εδάφους-εδάφους και πυραύλους αέρος-εδάφους, η ενεργειακή υποδομή της Ουκρανίας, με αποτέλεσμα οι πολίτες της χώρας να στερούνται θέρμανσης, ηλεκτρισμού και νερού, εν μέσω πολύ χαμηλών θερμοκρασιών και δυσμενών καιρικών συνθηκών λόγω του χειμώνα.
Στόχος του Πούτιν είναι να κάμψει το ηθικό του Ουκρανικού λαού και την βούλησή του για συνέχιση του πολέμου, με σκοπό η Ουκρανική κυβέρνηση να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αποδεχόμενη τους όρους του.
Τα παραπάνω έγιναν αντιληπτά από την κυβέρνηση Ζελένσκι, που έσπευσε να ζητήσει νέα στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ, η οποία θα συμπεριλαμβάνει τους αντιαεροπορικούς πυραύλους Patriot, με την Ουάσιγκτον να ανταποκρίνεται θετικά στο συγκεκριμένο αίτημα.
Ωστόσο αναδύεται το ερώτημα, θα μπορέσουν και σε ποιό βαθμό οι Patriot θα ενισχύσουν την Ουκρανική αεράμυνα, αποτρέποντας την συνέχιση της καταστροφής της ενεργειακής υποδομής της χώρας;
Σε αυτό το ερώτημα, επιχειρεί να δώσει απάντηση με άρθρο του έγκριτο Διεθνές ΜΜΕ, του οποίου τα κυριότερα σημεία είναι τα εξής:
“Ένας πύραυλος 3 εκατομμυρίων δολαρίων για να χτυπήσει ένα drone 20.000 δολαρίων; Οι ειδικοί λένε ότι ο πύραυλος αεράμυνας Patriot δεν είναι «Πανάκεια» για την Ουκρανία!
Σύμφωνα με ειδικούς, το αμερικανικό πυραυλικό σύστημα αεράμυνας Patriot για την Ουκρανία δεν αποτελεί αξιόπιστη απειλή για τον ρωσικό στρατό και πληροί έναν συμβολικό πολιτικό στόχο.
Μια πιο προσεκτική εξέταση αποκαλύπτει ότι η τεχνολογία, οι αριθμοί, τα logistics και τα οικονομικά της πλατφόρμας δεν ταιριάζουν με τις ανάγκες της Ουκρανίας σε αυτούς τους τομείς.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν απέρριψε πρόσφατα το Patriot ως «ξεπερασμένο», για το οποίο ο ρωσικός στρατός μπορεί να βρει ένα «αντίδοτο» και να «το καταρρίψει».
Οι Patriots ανακοινώθηκε ότι θα μεταφερθούν στην Ουκρανία ως μέρος ενός νέου προγράμματος στρατιωτικής βοήθειας ύψους 1,84 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό σημειώθηκε στο πλαίσιο της επίσκεψης του Προέδρου της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskyy στην Ουάσιγκτον ,το πρώτο του ταξίδι εκτός της χώρας από την έναρξη του πολέμου.
Ο Ζελένσκι μίλησε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ την Παρασκευή.
Ο πόλεμος 10 μηνών δεν έχει δείξει σημάδια ύφεσης και θα συμπληρώσει έναν χρόνο μέχρι τον ερχόμενο Φεβρουάριο. Η Ουκρανία ζητούσε εδώ και καιρό το Patriot εν μέσω απροθυμίας των ΗΠΑ.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι δαπανηροί, ογκώδεις Patriot και ο περιορισμένος αριθμός πυραύλων δεν θα αποτελέσουν πανάκεια κατά των ρωσικών πυραύλων κρουζ και των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και δεν μπορούν να ανατρέψουν την κατάσταση του στρατιωτικού ισοζυγίου στο πεδίο της μάχης.
Ο απόστρατος Αντισμήναρχος της Πολεμικής Αεροπορίας της Ινδίας Ανίλ Τσόπρα, γενικός διευθυντής του Indian Center for Air Power Studies (CAPS), δεν πιστεύει ότι οι Patriots θα αλλάξουν το παιχνίδι.
«Το σύστημα είναι υπερσύγχρονο με υψηλό κόστος κύκλου ζωής, γι’ αυτό και θα είναι δύσκολο να ενσωματωθεί στο δίκτυο αεράμυνας της Ουκρανίας. Η εκπαίδευση από μόνη της θα διαρκέσει αρκετούς μήνες έως ένα χρόνο, καθώς τα συστήματα αεράμυνας είναι πολύ πιο περίπλοκα από τα συστήματα πυροβολικού.Οι πύραυλοι κρουζ και τα drones έχουν χαρακτηρίσει σε μεγάλο βαθμό τον αεροπορικό πόλεμο σε αυτόν τον πόλεμο και όχι τα μαχητικά αεροσκάφη. Είναι αμφίβολο πώς οι Patriots θα είναι χρήσιμοι σε μια τέτοια κατάσταση. Η μεταφορά τους έχει περισσότερο πολιτικό συμβολισμό παρά πραγματική στρατιωτική χρησιμότητα», πρόσθεσε ο Τσόπρα.
Μία άλλη έκφανση του παραπάνω είναι ότι το γεγονός πως οι Patriot θα δοθούν από το απόθεμα των ΗΠΑ, θα σηματοδοτεί μια μακρά τάση συμμαχικών εθνών να μειώνουν τα αποθέματα πυρομαχικών τους, στην προσπάθεια εξοπλισμού της Ουκρανίας.
Λειτουργώντας από ένα πλήρωμα περίπου 80 ατόμων, ολόκληρη η συστοιχία περιλαμβάνει ογκώδεις υπολογιστές, ραντάρ βαθμιδωτής συστοιχίας, ένα σύστημα ελέγχου πυρός και έναν εκτοξευτή.
Το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) λέει ότι η εκπαίδευση για ένα σύστημα Patriot , σε θέματα επισκευής, χειρισμού ελέγχου πυρός και χειρισμού συστήματος εκτόξευσης έχουν διάρκεια 53, 20 και 13 εβδομάδων, αντίστοιχα.
Ωστόσο, οι αναφορές που κάνουν λόγο ότι η μονάδα Patriot θα φθάσει μέχρι τον Φεβρουάριο σημαίνει ότι τα μαθήματα εκπαίδευσης πρέπει να συμπιεστούν πολύ.
Η Ουκρανία μπορεί, ωστόσο, να στείλει έμπειρα πληρώματα των συστημάτων αεράμυνας S-300 ή Buk για εκπαίδευση στο Patriot.
Παρόλα αυτά δεν είναι γνωστό ποια παραλλαγή του Patriot Ukraine θα λάβει.
Ο βασικός πυλώνας των συστημάτων Patriot των ΗΠΑ είναι η παραλλαγή PAC-3, με την πιο προηγμένη έκδοση να είναι το PAC-3 Missile Segment Enhancement (MSE), το οποίο βρίσκεται σε υπηρεσία από το 2016.
Το PAC-3 είναι πιο ευέλικτο, με μεγαλύτερη εμβέλεια και ακρίβεια, και έχει το δικό του ραντάρ για να οδηγεί τον εαυτό του στον στόχο χωρίς να βασίζεται πολύ στο ραντάρ της συστοιχίας.
Επιπλέον, οι αναφορές είναι ομόφωνες ότι θα είναι μία συστοιχία Patriot.
Μια συστοιχία Patriot έχει τέσσερις έως οκτώ εκτοξευτές, ο καθένας με τέσσερις πυραύλους PAC-2, δεκαέξι πυραύλους PAC-3 ή δώδεκα πυραύλους MSE. Ο εκτοξευτής μπορεί επίσης να φιλοξενήσει ένα μείγμα από διάφορους πυραύλους Patriot.
Η CSIS λέει ότι ο στρατός των ΗΠΑ δεν αγόρασε νέους εκτοξευτές αλλά αγόρασε νέους πυραύλους, συγκεκριμένα την παραλλαγή MSE. Οι ενεργές γραμμές παραγωγής Patriot που παράγουν το πλήρες σύστημα καλύπτουν περισσότερο τα προγράμματα των US Foreign Military Sales (FMS).
Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ όπως η Ιαπωνία και η Γερμανία χρησιμοποιούν επίσης Patriots. Έτσι, υπάρχει πιθανότητα το ουκρανικό πλήρωμα να εκπαιδευτεί στη Γερμανία ή να έχει ήδη ξεκινήσει το πρόγραμμα.
Το Ρωσικό ματ στην Ουκρανία
Η Ουκρανία βρίσκεται σε μια ιδιότυπη κατάσταση με τους Patriot, που αφορά τον μεγάλο χρόνο για την λειτουργία του από τώρα, την χαμηλή αναλογία κόστους προς όφελος, και τη δράση του μακριά από τα θέατρα επιχειρήσεων στα ανατολικά και νότια, που αποτελούν το πρωταρχικό ενδιαφέρον της Ρωσίας.
Ωστόσο, παρουσιάζει έναν στόχο υψηλής αξίας για τη ρωσική αεροπορία, η οποία δεν θα δυσκολευτεί πολύ να αφιερώσει εν συντομία κάποιους πόρους για να βρει έναν τρόπο να εξαλείψει το σύστημα ,εάν παραστεί ανάγκη.
Η κίνηση αυτή από τους Ρώσους θα οδηγηθεί περισσότερο από τη δημοσιότητα και την προπαγάνδα, παρά από την ουσία.
Η Ρωσία έχει καθιερώσει τακτικές για τον εντοπισμό και την καταστροφή πλατφορμών SAM τους τελευταίους δύο μήνες.
Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πυραύλους Kh-55SM που αποσύρθηκαν από τον στρατηγικό ρόλο και να τους τοποθετήσει με αδρανείς κεφαλές, για να χρησιμοποιηθούν ως δόλωμα.
Αυτά μπορούν να δολώσουν τα ουκρανικά συστήματα αεράμυνας (AD) για να «ανάψουν» και στη συνέχεια τα μαχητικά VVS Su-35SS να εκτοξεύσουν πυραύλους κατά ακτινοβολίας Kh-31.
Οι EurAsian Times είχαν σημειώσει αυτήν την πιθανή τακτική σε προηγούμενη ανάλυση.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ένα από τα εξαιρετικά προηγμένα αεροσκάφη αναγνώρισης και ηλεκτρονικού πολέμου Tupolev Tu-214R για να ανιχνεύσει εκπομπές από συστοιχίες SAM στην Ουκρανία, πετώντας με ασφάλεια από τη ρωσική επικράτεια.
Γενικά, τα μεγαλύτερα συστήματα SAM, ειδικά τα σταθερά και τα λιγότερο κινητά, προστατεύονται από μικρότερα αντιαεροπορικά συστήματα.
Αυτό μπορεί να είναι το σύστημα Avenger SAM που εκτοξεύει πυραύλους Stinger στις ΗΠΑ.
Θα χρησιμοποιήσει η Ουκρανία το Avenger ή τα δικά της συστήματα OSA ή Strela σοβιετικής προέλευσης;
Θα τα τραβήξει έξω από τις πρώτες γραμμές στα ανατολικά και τα νότια, όπου προστατεύουν τους στόχους του πεδίου μάχης;
Ο αριθμός τους μειώνεται σταδιακά από τις επιθέσεις ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ή μπορεί να τα τοποθετήσει στις πόλεις όπου η Ρωσία στοχεύει τις υποδομές διανομής ηλεκτρικής ενέργειας τους τελευταίους δύο μήνες;
Το ίδιο δίλημμα θα προέκυπτε και με τους ίδιους τους Patriots, αφού τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη Geranium-2 καμικάζι και οι επιθέσεις με πυραύλους κρουζ στοχεύουν τα ουκρανικά κέντρα διανομής ενέργειας στις πόλεις της χώρας.
Μια αναφορά στους Financial Times από τον Οκτώβριο το απέδωσε στους λίγους πυραύλους αεράμυνας της Ουκρανίας, εξαιτίας των οποίων δεν μπορούσε να διαθέσει πολλούς για τις πόλεις της.
Η Ουκρανία χρησιμοποιεί σοβιετικής προέλευσης S-300, 9K317M Buk-M3, το πρόσφατα παραληφθέν γερμανικό IRIS-T, US MIM-23 HAWK, δύο συστοιχίες Προηγμένου Συστήματος Πυραύλων Επιφανείας-Αέρος (NASAMS), μαζί με τα τέσσερα συστήματα Avenger, και 1600 Stingers.
Εάν τα συστήματα Patriot βρεθούν στην πρώτη γραμμή, θα είναι ευκολότερο για τους Ρώσους να τα χτυπήσουν με τα drones καμικάζι Geran-2 ή Lancet-3.
Εάν οι Ουκρανοί το τοποθετούσαν στις πόλεις, ειδικά στο Κίεβο, θα ήταν ελαφρώς δύσκολο για τη Ρωσία να το χτυπήσει, καθώς τα μαχητικά της όπως το Su-35S θα έπρεπε να πετάξουν πιο μέσα στον ουκρανικό εναέριο χώρο και να κινδυνεύσουν να καταρριφθούν από το ίδιο το Patriot!
Πύραυλος τριών εκατομμυρίων για ένα drone 20.000 δολαρίων;
Αλλά και πάλι, η Ρωσία έχει ήδη χτυπήσει τους στόχους της στις πόλεις της Ουκρανίας, τις γραμμές διανομής ηλεκτρικής ενέργειας από τον Οκτώβριο και μετά και την αμυντική βιομηχανία νωρίτερα .
Η Ουκρανία διεξάγει ουσιαστικά αμυντικό πόλεμο καθ’ όλη τη διάρκεια και τους τελευταίους πέντε μήνες, με σχεδόν αποκλειστικά δυτικά όπλα που μεταφέρθηκαν βιαστικά και χωρίς δική της βιομηχανία, γεγονός που αποδεικνύει ότι η Ρωσία έχει επιτύχει τους στρατιωτικούς της στόχους.
Ο Πούτιν παραδέχτηκε ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει έλλειψη πυρομαχικών μετά από δέκα μήνες στον πόλεμο, αλλά επεσήμανε ότι η Ρωσία έχει μια λειτουργική αμυντική βιομηχανία, η οποία έχει μόνο ανάγκη μικρών αλλαγών ώστε να γίνει ακόμα πιο αυτοδύναμη.
Και αν η Ρωσία ξαναρχίσει έναν τρίτο γύρο επιδρομών με drone και πυραύλους στην Ουκρανία, θα εκτοξεύει η τελευταία έναν πύραυλο αξίας σχεδόν 3-4 εκατομμυρίων δολαρίων για κάθε drone αξίας 20.000 δολαρίων και αξίας 100.000 δολαρόων για πυραύλους κρουζ ή βαλλιστικούς πυραύλους;
Αυτό που μπορεί, επομένως, να κάνει το Patriot είναι να ελευθερώσει αυτές τις άλλες πλατφόρμες AD για να στοχεύσουν μικρότερους βαλλιστικούς πυραύλους κρουζ και drones και να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση μεγαλύτερων ρωσικών μαχητικών.
Αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα αναστρέψει την πορείατου πολέμου σε βάρος της Ρωσίας. “
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι για μια σειρά από λόγους, οι Αμερικανικοί πύραυλοι Patriot που δόθηκαν στην Ουκρανία και θα ενεργοποιηθούν τον Φεβρουάριο, έχουν περισσότερο πολιτική και όχι στρατιωτική σημασία αφού δεν αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των επιχειρήσεων στην Ανατολική και νότια Ουκρανία, οι οποίες εκτιμούμε ότι θα λήξουν με την εποικράτηση των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ωστόσο κάτω από προϋποθέσεις, μπορούν να ανακουφίσουν την Ουκρανική αεράμυνα σε μεγάλες πόλεις, όπως στην πρωτεύουσα της χώρας Κίεβο, αποτρέποντας σε σημαντικό βαθμό την συνέχιση της καταστροφής της ενεργειακής υποδομής της.
Επισημαίνουμε ιδιατέρως την οικονομική αναντιστοιχία χρήσης του σε σχέση με τα Ρωσικά drones και πυραύλους που καλείται να αναχαιτίσει, αφού μιλάμε για έναν πύραυλο Patriot αξίας σχεδόν 3-4 εκατομμυρίων δολαρίων για ένα Ρωσικό drone αξίας μόλις 20.000 δολαρίων ή για ρωσικούς πυραύλους κρουζ ή βαλλιστικούς πυραύλους αξίας 100.000 δολαρίων έκαστος.
Ελλάδα-Τουρκία-Patriot
Κλείνοντας επισημαίνουμε ότι την ραχοκοκαλιά της Ελληνικής Αεράμυνας απαρτίζουν οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι Patriot, οι οποίοι δρούν σε ένα ενοποιημένο πολυεπίπεδο δίκτυο αυτής, επικουρούμενοι από πληθώρα αντιαεροπορικών συστημάτων μεσαίου και μικρού ύψους.
Η Αεράμυνα της χώρας μας θα έχει να αντιμετωπίσει εκτός των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών, πυραύλους εδάφους-εδάφους, πυραύλους αέρος-εδάφους και τα τουρκικά UCAV, αλλά και τα drones καμικάζι.
Συνέπεια όλων αυτών είναι ότι θα πρέπει το σύστημα anti-drone της χώρας μας να είναι ενταγμένο στην ενοποιημένη αεράμυνά της, προκειμένου να μην κληθούν οι πανάκριβοι Patriot να αντιμετωπίσουν τα φθηνά τουρκικά drones, κάτι το οποίο εκτιμούμε πως θα αποτελέσει στρατηγική της Τουρκίας, η οποία θα αποστείλει σμήνη φθηνών drones με σκοπό να καταστείλει ή να αδυνατίσει σημαντικά της Ελληνική αεράμυνα.