“Πάτημα” για επιθετικότερη συμπεριφορά της Άγκυρας στην ΝΑ Μεσόγειο
ΗΣ. Αραβία επανεξετάζει την εξωτερική της πολιτική, λόγω της επικείμενης προεδρίας του Μπάιντεν. Αρχικά σημάδια προς αυτήν την κατεύθυνση άρχισαν να εμφανίζονται με τα πρόσφατα ανοίγματα της Σ. Αραβίας προς το Κατάρ και την Τουρκία για συμφιλίωση και κυρίως, την επιφυλακτικότητα του Ριάντ για τη δημιουργία επίσημων σχέσεων με το Ισραήλ. Αυτά θα έχουν επίδραση στην ΝΑ Μεσόγειο κάνοντας επιθετικότερη την Τουρκία.
Σημαντικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της Σαουδικής Αραβίας βρίσκονται σε εξέλιξη, καθώς οι χώρες της Μέσης Ανατολής προετοιμάζονται για τη νέα κυβέρνηση στην Ουάσινγκτον.
Στο προσκήνιο βρίσκεται η επανεξέταση των διεθνών σχέσεων της Σ. Αραβίας αναφορικά με την προσέγγιση με το Κατάρ.
Ανακοίνωση της επαναπροσέγγισης των δύο χωρών μπορεί να αναμένεται ακόμη και στις επόμενες ημέρες.
Το Κουβέιτ, το οποίο είχε μεσολαβήσει μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, υπαινίχθηκε στις 27 Νοεμβρίου ότι επρόκειτο να σημειωθεί πρόοδος.
Και την Παρασκευή, ο υπουργός Εξωτερικών του Κουβέιτ, Σέιχ Ahmad Nasser Al Sabah, δήλωσε ότι υπήρξαν «εποικοδομητικές συζητήσεις» και σημειώθηκε πρόοδος στην επίλυση της διαμάχης που ξέσπασε στα μέσα του 2017.
Μετά τη δήλωση του Κουβέιτ, ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ Mohammed bin Abdulrahman Al Thani ευχαρίστησε το Κουβέιτ για τη διαμεσολάβηση του.
Υπάρχει ένα ρητό ότι η επιτυχία έχει πολλούς πατέρες και, αναπάντεχα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θέτει τον εαυτό του για μια φωτογραφία για να διεκδικήσει ένα τρόπαιο εξωτερικής πολιτικής.
Αλλά αν κάποιος στις ΗΠΑ διεκδικήσει ως επιτυχία την αναθέρμανση των σχέσεων Σ. Αραβίας-Κατάρ, αυτός θα έπρεπε να είναι ο εκλεγμένος Πρόεδρος, Joe Biden.
Η προεδρία του Μπάιντεν έρχεται και με τη σειρά της προκαλεί σημαντικές αναπροσαρμογές στη Μέση Ανατολή.
Έτσι η Σ. Αραβία επανεξετάζει την εξωτερική της πολιτική, λόγω της επικείμενης προεδρίας του Μπάιντεν.
Αρχικά σημάδια προς αυτήν την κατεύθυνση άρχισαν να εμφανίζονται με τα πρόσφατα ανοίγματα της Σ. Αραβίας προς το Κατάρ και την Τουρκία για συμφιλίωση και, κυρίως, την επιφυλακτικότητα του Ριάντ για τη δημιουργία επίσημων σχέσεων με το Ισραήλ.
Ενεργώντας για λογαριασμό του Ισραήλ, η κυβέρνηση Τραμπ προσπάθησε σκληρά να πείσει τη Σαουδική Αραβία να εισέλθει στις “Συμφωνίες Αβραάμ” αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Αυτό που προκύπτει είναι ότι η Σαουδική Αραβία δεν θέλει να συσχετιστεί με οποιαδήποτε κίνηση που θα ενοχλούσε τον μουσουλμανικό κόσμο και το θρησκευτικό κατεστημένο της Σαουδικής Αραβίας.
Στην πραγματικότητα, οι Σαουδάραβες επιλέγουν να εναρμονιστούν με την αντίθετη θέση περί ανοίγματος των σχέσεων Αραβικών κρατών με το Ισραήλ, που έλαβαν η Τουρκία και το Κατάρ.
Πράγματι, ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ προειδοποίησε πρόσφατα ότι τα αραβικά κράτη που δημιουργούν δεσμούς με το Ισραήλ, υπονομεύουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Φυσικά, οι Παλαιστίνιοι έχουν καταγγείλει τις Συμφωνίες του Αβραάμ ως «μαχαιριά στην πλάτη» και προδοσία σε βάρος τους.
Φοβούνται ότι οι κινήσεις των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για συνεργασία με το Ισραήλ θα αποδυναμώσουν μια μακροχρόνια παναραβική θέση.
«Νομίζω ότι είναι καλύτερο να έχουμε ένα ενωμένο αραβικό μέτωπο για τα συμφέροντα των Παλαιστινίων για να τερματίσουμε την ισραηλινή κατοχή», δήλωσε ο Σεΐχ Μωάμεθ στο διαδικτυακό φόρουμ παγκόσμιας ασφάλειας.
Το Κατάρ υποστηρίζει μια λύση δύο κρατών με την κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα ενός παλαιστινιακού κράτους.
Η προσέγγιση Σ. Αραβίας-Κατάρ θα αποτελούσε ένα πλήγμα στις “Συμφωνίες του Αβραάμ” και το Ισραήλ.
Συμπερασματικά όλη η προσπάθεια των ΗΠΑ να συνάψει το Ισραήλ επίσημες διπλωματικές σχέσεις με τα Αραβικά κράτη τείνει να αποδειχθεί ως ένας απραγματοποίητος “ευσεβής πόθος”.
Σίγουρα, το Ισραήλ και τα ΗΑΕ δεν θα ήθελαν την εξομάλυνση της Σαουδικής Αραβίας με το Κατάρ και την Τουρκία.
Και οι δύο έχουν μεγάλο κίνητρο ενάντια στον άξονα Τουρκίας-Κατάρ, τον οποίο θεωρούν ως υπαρξιακή πρόκληση για τις περιφερειακές στρατηγικές τους, για κυριαρχία στη Μέση Ανατολή.
Βλέπουν την Άγκυρα και τη Ντόχα ως καθοδηγητές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Υπενθυμίζουμε ότι η παλαιστινιακή Χαμάς είναι παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Το σχέδιο Ισραήλ- ΗΑΕ να δημιουργήσουν από κοινού με τη Σαουδική Αραβία ένα μέτωπο εναντίον του Ιράν, φαίνεται ότι πέφτει στο κενό.
Μετά το τηλεφώνημα του Σαουδάραβα Βασιλιά Σαλμάν στον Ερντογάν στις 20 Νοεμβρίου, σηματοδοτήθηκε η επαναπροσέγγιση των δύο χωρών.
Αναμένω σύντομα μια προσέγγιση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας.
Η Τουρκία εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι τα ΗΑΕ υπήρξαν η κινητήρια δύναμη πίσω από τις αμφιλεγόμενες πολιτικές της Σαουδικής Αραβίας σε σχέση με την Υεμένη, το Κατάρ και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Ερντογάν έχει λόγο να ανησυχεί ότι ο Μπάιντεν δεν θα ανεχθεί την επιθετική εξωτερική πολιτική και μέτρα του στον τομέα της ασφάλειας (στη Συρία, τη Λιβύη, την Ανατολική Μεσόγειο, το Ναγκόρνο-Καραμπάχ κ.λπ.) και θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπήρξε επίσης μια αισθητή αλλαγή στην τουρκική ρητορική τις τελευταίες εβδομάδες προς έναν πιο συμφιλιωτικό τόνο έναντι των ΗΠΑ και της ΕΕ καθώς και της Σαουδικής Αραβίας.
Τόσο για την Τουρκία όσο και για τη Σαουδική Αραβία, η βελτίωση των διμερών σχέσεών τους θα μπορούσε να σταματήσει την αυξανόμενη απομόνωσή τους στη Μέση Ανατολή, να ενισχύσει το χώρο τους για ελιγμούς και να αλλοιώσει την εικόνα τους στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες ως υπεύθυνες περιφερειακές δυνάμεις.
Και οι δύο ελπίζουν ότι ο Μπάιντεν θα τους δει με πιο θετικό φως και ότι μπορεί να ακολουθήσει μια δέσμευση.
Οι περιφερειακές εντάσεις στον Περσικό Κόλπο είναι βέβαιο ότι θα μειωθούν με την προεδρία του Μπάιντεν, η οποία σκοπεύει να επικεντρωθεί στην κατάσταση γύρω από το Ιράν ως κορυφαία προτεραιότητά της στην εξωτερική πολιτική.
Η απόσυρση της Σαουδικής Αραβίας από την περιφερειακή συμμαχία Ισραήλ-ΗΑΕ με στόχο τη συστηματική υπονόμευση των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ-Ιράν, αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή.
Ωστόσο η επικείμενη σύμπλευση Τουρκίας-Κατάρ-Σ. Αραβίας θα έχει αρνητικές συνέπειες και στην Ανατολική Μεσόγειο, κάνοντας επιθετικότερη την Τουρκία.
Η Λιβύη θα αποτελέσει τον επόμενο στόχο της Τουρκίας, η οποία πλέον νιώθει ότι η Αίγυπτος δεν θα έχει τη δέουσα υποστήριξη από τα Αραβικά κράτη, εναντίον της.
Η πρόσφατη τουρκική NAVTEX νοτίως Κρήτης, βρίσκεται εντός της Ελληνικής αλλά και της Αιγυπτιακής ΑΟΖ, δοκιμάζοντας τις αντιδράσεις των δύο κρατών, αμέσως μετά την άσκηση “Μέδουσα 10”.
Επίσης αυτός είναι και ο λόγος που η Τουρκία προσπαθεί μετά τη Σ. Αραβία να προσεταιριστεί και το Ισραήλ, υποσχόμενη να μοιραστεί μαζί του την ΑΟΖ της Κύπρου και δημιουργώντας ένα νεο τουρκοισραηλινό μνημόνιο για τις ΑΟΖ , στα πρότυπα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου για τις ΑΟΖ.
Οι εξελίξεις θα είναι πολλές και επικίνδυνες.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι ΕΔ τελούν σε μέγιστη επαγρύπνηση, αφού ο Τούρκος δεν εφησυχάζει.