…Ζούμε στον κόσμο αυτό με τη συνείδηση ότι η ζωή είναι διάβαση προς κάτι εξαιρετικά μεγαλειώδες.

Τώρα πού στέκομαι μπροστά σας, γνωρίζοντας ότι σε λίγο πρόκειται να πεθάνω, ζητώ από όλους και όλες σας να με συγχωρήσετε. Όλοι εμείς εργαζόμαστε μαζί, ο καθένας με τις δυνάμεις του, αλλά μέσα στην ιστορική πραγματικότητα εγώ είμαι ο πρώτος υπεύθυνος. Θα ήθελα να παρουσιαστώ ενώπιον της Κρίσεως με ήσυχη τη συνείδησή μου. Αν ο Θεός θέλει να ζήσουμε αιώνια μαζί Του, ζητά να είμαστε όμοιοι με Αυτόν. Και το εκφράζει αυτό με αρκετά πρωτότυπο τρόπο. Λέει: «Εάν αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμΐν ο Πατήρ υμών ο ουράνιος». Βλέπετε ότι ο Θεός χρησιμοποιεί ένα τέχνασμα. Λέει: «Εάν μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα, ουδέ ο Πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών» . Πρέπει να συγχωρούμε οτιδήποτε έχουμε υποστεί, ακόμη και το μαρτύριο, τον θάνατο κλπ. “Όλα αυτά είναι λιγότερο σπουδαία από τον ερχομό μας στο είναι.

Αύριο βράδυ θα έχουμε την ακολουθία της συγχωρήσεως, για την αδελφότητα, διότι την Κυριακή θα την τελέσουμε μετά το τέλος του εσπερινού για όλο τον κόσμο πού θα έρθει. Είμαστε πιο ελεύθεροι όταν είμαστε μόνοι μας. Αφού είμαστε μια οικογένεια, μού επιτρέπεται πάντα να είμαι ανοιχτός ενώπιόν σας. Προσεύχομαι ο Θεός να δώσει σε όλους μας το θάρρος να τελέσουμε αυτή την πράξη της μεγάλης συγχωρήσεως, ώστε μετά, γιά πενήντα μέρες, να είμαστε σε συνεχή προσπάθεια προετοιμασίας γιά την Ανάσταση, γιά το Πάσχα. Ας προσπαθήσουμε να ελέγξουμε «εμπειρικά» αν αυτό ισχύει-ο Θεός να με συγχωρεί πού εκφράζομαι έτσι-, ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε ότι αν συγχωρήσουμε τα πάντα στους άλλους, το πνεύμα μας θα είναι πιο ελεύθερο κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Ο Θεός θέτει αυτή την προϋπόθεση: «Συγχωρήστε και ο Πατέρας θα σας συγχωρήσει». Θα προσπαθήσουμε τώρα να δούμε αν αυτό αληθεύει ή όχι. Γιατί το λέω αυτό; Όταν πρόκειται για το Απόλυτο, πρέπει και η πίστη να έχει έναν χαρακτήρα απόλυτο, να μην ταλαντεύεται. Αλλά δεν φθάσαμε εκεί! Κάποτε δοκιμαζόμαστε με τρόπο αυστηρότερο από αυτόν πού θα θέλαμε, και τότε, ακόμη και η πίστη μας μπορεί να κλονιστεί. Να είστε σίγουροι ότι αυτό θα έχει αντίκτυπο σε όλο μας το είναι. Υπήρχαν εκατοντάδες περιπτώσεων πού άνθρωποι έρχονταν εδώ συντετριμμένοι από τις θλίψεις αυτού του κόσμου και όταν έφευγαν, η εξωτερική τους εμφάνιση είχε αλλάξει, φαίνονταν διαφορετικοί. Το ίδιο θα συμβεί και με μας.

Ας συγχωρήσουμε με τον σκοπό πού σας πρότεινα, δηλαδή να γίνουμε μία οικογένεια, σχεδόν ένας άνθρωπος, γιά να φθάσουμε σε αυτό πού ο Θεός μας, ο Θεός της αγάπης, ζητά από μάς. Τώρα, γιά να ελαφρύνω το βάρος μου, σας παρακαλώ, κάντε το αυτό γιά μένα, κάντε αυτή την ηρωική χειρονομία, συγχωρήστε όλους και κατακρίνετε μόνο τον εαυτό σας. Με τον λογισμό μας, δηλαδή, να μην είμαστε διατεθειμένοι να κρίνουμε τούς άλλους, παρά μόνο εμάς. Και όταν θα πούμε: «Συγχώρησον», θα το πούμε με κατάσταση πνεύματος να μην κρίνουμε κανέναν.

Όταν ήμουν στο Άγιον Όρος, μερικές φορές οι αδελφοί μου έλεγαν ότι κάποιος τούς συμπεριφερόταν με τρόπο άδικο. Λοιπόν τούς έλεγα: «Ίσως να είναι όπως τα λέτε, αλλά ο άλλος δεν είναι εκατό τοις εκατό ένοχος. Ίσως εμείς να είμαστε ένοχοι πέντε τοις εκατό• και αν εξαλείψουμε αυτά τα πέντε τοις εκατό, αν αναγνωρίσουμε ότι είμαστε ένοχοι γι’αυτά τα πέντε τοις εκατό, θα δείτε πώς ο άλλος θα αφοπλιστεί». Και με την ελάχιστη, δηλαδή, αναγνώριση ότι είμαστε άδικοι, μπορούμε να εξαλείψουμε εκατό τοις εκατό όλα τα λάθη, και τα δικά μας και των αδελφών.

Οφείλουμε να οικοδομήσουμε τη ζωή μας σε μια εποχή πιο επικίνδυνη από όλες τις προηγούμενες, με την έννοια ότι η Κρίση είναι πιο κοντά. Κάποιοι λένε ότι από τον ένα αιώνα στον άλλον παρατηρούμε το ίδιο φαινόμενο: στο τέλος τού αιώνος οι άνθρωποι περιμένουν το τέλος τού κόσμου. Ποτέ όμως στο παρελθόν δεν υπήρξε κατάσταση τόσο πειστική ότι το τέλος τού κόσμου πλησιάζει. Η Αποκάλυψη, αυτό το βιβλίο πού κανείς δεν το καταλαβαίνει απόλυτα, γίνεται τώρα διαρκώς πιο επίκαιρη.

Ας σκεφτούμε γιά λίγο τον πόλεμο πού διεξάγεται στις ημέρες μας, όχι σε πολιτικό επίπεδο βέβαια*. Στο 9ο κεφάλαιο της Αποκαλύψεως βρίσκουμε το όνομα τού ποταμού Ευφράτη. Αυτός ο γεωγραφικός τόπος αναφέρεται πολύ καθαρά εκει3. Μία καταστροφή πού έλαβε χώρα πριν από αυτό, επίσης αναφέρεται καθαρά• είναι το Τσερνομπίλ**. Η Αποκάλυψη4 μιλά γιά μια σφαίρα φωτιάς («μέγας αστήρ καιόμενος») πού ονομάζεται «Άψινθος» και στα ουκρανικά «Τσερνομπίλ».

Υπάρχουν πολλά άλλα πού δεν μπορούμε ακόμη να τα διακρίνουμε, αλλά αν πάρουμε αυτά τα δύο στοιχεία με την ίδια χρονολογική σειρά, με εκπληκτική ακρίβεια, έχουμε περισσότερους λόγους τώρα να σκεφτούμε ότι το τέλος της ιστορίας της ανθρωπότητας πάνω στη γη πλησιάζει. Ο πλανήτης μας είναι σήμερα μολυσμένος παντού. Το πλήθος των ανθρώπων πού ζουν στον κόσμο μας υπερβαίνει σε αριθμό όσους μπορεί να θρέψει η γη. Δεν γνωρίζουμε με ποιόν τρόπο θα έλθει το τέλος τού κόσμου, αλλά υπάρχουν σήμερα πολλά σημεία πού δείχνουν ότι αυτό είναι δυνατόν να συμβεί. Έχοντας αυτά ύπ’oψιν, ας σκεφτούμε αυτή την πιθανότητα πιο σοβαρά από όσο στις περασμένες εποχές. Αν όμως πράγματι το τέλος του κόσμου έρχεται, δεν μπορεί κανείς εντούτοις να ορίσει την ημερομηνία. Κάποτε, πριν περίπου είκοσι χρόνια, κάποιος επισκέπτης με ρώτησε πότε θα έρθει το τέλος τού κόσμου και του είπα ότι αυτό υπερβαίνει τις ημερομηνίες του ημερολογίου μας. Ας προετοιμαζόμαστε, λοιπόν, γιά το γεγονός αυτό, μετά από το οποίο ο προορισμός μας θα σφραγιστεί από τον Θεό. Ή θα είμαστε αιωνίως μέσα στο Φως του Πατρός ή θα ριφθούμε στο σκότος του μη όντος, εκτός της ζωής του Πατρός.

Σας εξέφρασα με πολύ σύντομο τρόπο το περιεχόμενο της προσευχής μου και σας παρακαλώ τώρα να με συγχωρήσετε. Ήδη σήμερα ο ηγούμενος, ήρθε και μου ζήτησε προσωπικά συγγνώμη. Έχει συνείδηση της σπουδαιότητος αυτής της ημέρας, και το έκανε αυτό, ξέρετε, με τον δικό του τρόπο. Λοιπόν, θα κάνουμε όλοι το ίδιο. Αυτό θα γίνει αύριο το βράδυ στον μεγάλο ναό, διότι το μικρό παρεκκλήσι δεν επαρκεί πλέον για να κάνουμε όλοι τις εδαφιαίες μετάνοιες. Αυτός ο τρόπος, να πέφτουμε έτσι με το πρόσωπο στη γη για να ζητήσουμε συγχώρηση, μπορεί να φανεί ότι ταιριάζει σε δούλους. Αλλά πριν από το μεγάλο και τελευταίο Πάσχα Του μαζί μας, ο Κύριος, ο Θεός και Δημιουργός, έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του, αυτών των απλών ψαράδων, προσθέτοντας: «Υπόδειγμα δέδωκα υμίν ίνα καθώς εγώ εποίησα υμΐν, και υμείς ποιήτε» .

Για μας πού δεν τολμούμε να συγκριθούμε με Αυτόν, αυτή η εδαφιαία μετάνοια εκφράζει πνευματικά την κένωσή μας. Αλλά ο σκοπός, ο αληθινός σκοπός, είναι να λάβουμε όχι απλά κάποια ύπαρξη, αλλά το ίδιο το «είναι». Λαμβάνουμε αυτή τη χάρη με τρόπο πού ο καθένας γίνεται όμοιος με τον Ίδιο τον Κύριο, τον Κύριο της αιώνιας υπάρξεως μας. Μη φοβάστε, λοιπόν, αυτή την κίνηση. Ακόμη και στην Παλαιά Διαθήκη, ο Ιακώβ, ένα πρόσωπο πραγματικά εκλεκτό, φοβήθηκε την οργή του αδελφού του και προσκύνησε στη γη επτά φορές, πριν τον πλησιάσει . Αποτελεί και αυτό ένα παράδειγμα για μας.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να σας πώς ότι σήμερα είναι ακριβώς η πεντηκοστή επέτειος της χειροτονίας μου, διότι αυτή την ημέρα, εορτή της Υπαπαντής με το Παλαιό Ημερολόγιο του Αγίου Όρους, χειροτονήθηκα ιερέας στη Μονή του Αγίου Παύλου. Σήμερα, συμπληρώνονται επίσης τριαντατρία χρόνια, από τότε πού βρήκαμε αυτό τον χώρο για μας. Τριαντατρία χρόνια, το 1958.

*’Εννοεί τον πόλεμο του Περσικού Κόλπου το 1991.
3 .Άποκ. 9,14.
** Στις 26 Απριλίου 1986 είχε γίνει έκρηξη στον αντιδραστήρα του πυρηνικού σταθμού Τσερνομπίλ.

Εκφωνήθηκε στα γαλλικά, στις 15 Φεβρουάριου 1991. [Ρ72 Μ«]

(Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ): «Οικοδομώντας τον Ναό του Θεού μέσα μας και στους αδελφούς μας», τόμος Β, Ομιλία 61, σελ., Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας)