Ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέπτονται τον τερματικό σταθμό εμπορευμάτων της κινεζικής εταιρείας Cosco στο λιμάνι του Πειραιά, Ελλάδα, στις 11 Νοεμβρίου 2019. (Orestis Panagiotou/AFP via Getty Images)
Σχολιασμός
Αν σας ζητούσαν να συγκρίνετε μια ευρωπαϊκή χώρα με την Κίνα, ποια χώρα θα λέγατε; Τη Λευκορωσία, ίσως. Εξάλλου, η χώρα της Ανατολικής Ευρώπης που δεν έχει εσωτερικά σύνορα κυβερνάται από τον Αλεξάντερ Λουκασένκο, έναν αυταρχικό που μοιράζεται στενή φιλία με έναν άλλο αυταρχικό που ονομάζεται Σι Τζινπίνγκ.
Τι θα λέγατε για την Ελλάδα; Ναι, η Ελλάδα, η πατρίδα του λίκνου του δυτικού πολιτισμού. Ένα πρόσφατο δημοσίευμα του Politico περιέγραψε μια μάλλον ζοφερή εικόνα της χώρας που είναι γνωστή για τις πανέμορφες παραλίες και τα ασταμάτητα πάρτι. Η Ελλάδα μετατρέπεται γρήγορα σε μια χώρα συνώνυμη της υπερβολής της μεγάλης κυβέρνησης. Αν έχετε αμφιβολίες, απλά ρωτήστε οποιονδήποτε από τους δημοσιογράφους της χώρας που προσπαθούν να παραδώσουν ειλικρινείς, αντικειμενικές ιστορίες.
Η καταστολή των δημοσιογράφων ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία, όταν η Ελλάδα υπέστη μια καταστροφική οικονομική κατάρρευση. Η διαχειριστική αμέλεια οδήγησε στην πτώση της Ελλάδας και οι υπεύθυνοι ντράπηκαν. Το τελευταίο πράγμα που ήθελαν ήταν οι Έλληνες δημοσιογράφοι να τρίβουν ακόμα περισσότερο αλάτι στις ανοιχτές πληγές τους, οπότε οι ελίτ προσπάθησαν να τους εμποδίσουν να αναφέρουν μια από τις πιο σημαντικές ιστορίες στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Πιο πρόσφατα, όταν η χώρα βρέθηκε κατεστραμμένη από τις συνέπειες του COVID-19, οι δημοσιογράφοι αντιμετώπισαν και πάλι απειλές από τους υπεύθυνους.
Σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο διεθνή δείκτη ελευθερίας του Τύπου των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (Reporters Without Borders-RSF), η Ελλάδα είναι η 108η καλύτερη χώρα στον κόσμο για να είσαι δημοσιογράφος. Αυτή είναι η χαμηλότερη θέση από οποιαδήποτε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πριν από δύο χρόνια, η Ελλάδα βρισκόταν 38 θέσεις υψηλότερα. (Σε περίπτωση που αναρωτιέστε, η Νορβηγία κατέλαβε την πρώτη θέση στην έκθεση του RSF- εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες κατατάχθηκαν στην 42η καλύτερη θέση για να είσαι δημοσιογράφος ή ρεπόρτερ).
Μάλλον περιέργως, η άθλια θέση της Ελλάδας δεν εμπόδισε την ελληνική κυβέρνηση να εισαγάγει έναν ολοκαίνουργιο νόμο που αποσκοπεί στον περιορισμό της παραπληροφόρησης. Στην πραγματικότητα, όμως, ο νέος νόμος έχει ελάχιστη σχέση με την παραπληροφόρηση και πολύ περισσότερο με τον εξαναγκασμό και τον έλεγχο. Οι δημοσιογράφοι και οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς που αναγνωρίζονται ως διακινητές «ψευδών ειδήσεων» βρίσκονται τώρα υπό απειλή, επίθεση και παρακολούθηση. Ορισμένα άτομα στέλνονται ακόμη και στη φυλακή.
Μπορείτε να σκεφτείτε κάποια άλλη χώρα που κυνηγάει τους δημοσιογράφους της με παρόμοιο τρόπο; Φυσικά και μπορείτε.
Στην Κίνα -μια χώρα που βρίσκεται στην 175η θέση της έκθεσης του RSF- οι δημοσιογράφοι συλλαμβάνονται συστηματικά και «εξαφανίζονται». Αν η έκθεση δείχνει κάτι, η κινεζική μέθοδος καταδίωξης και δίωξης δημοσιογράφων κερδίζει έδαφος. Αυτό μας φέρνει πίσω στην Ελλάδα. Είναι μάλλον ειρωνικό το γεγονός ότι η γενέτειρα της δημοκρατίας είναι τώρα ένας από τους στενότερους συμμάχους της κομμουνιστικής Κίνας.
Τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, όταν μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες επέκρινε τη μεταχείριση των Ουιγούρων στο Σιντζιάνγκ από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να παραμείνει σιωπηλή. Η σιωπή της μίλησε για πολλούς λόγους. Στην πραγματικότητα, η σχέση της Κίνας και της Ελλάδας μετράει χρόνια. Η Κίνα έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στις ελληνικές υποδομές. Ουσιαστικά ελέγχει το λιμάνι του Πειραιά, το κύριο λιμάνι της Αθήνας που βρίσκεται σε στρατηγική θέση μεταξύ Ασίας και Ευρώπης.
Όπως μας υπενθυμίζει με προθυμία το κινεζικό κρατικό μέσο Global Times, το 2022 είναι μια ιδιαίτερη χρονιά για τις σινοελληνικές σχέσεις. Έχει περάσει μισός αιώνας από την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Κίνας και Ελλάδας. Από το 1972, σύμφωνα με το δημοσίευμα, «οι δύο χώρες έχουν σφυρηλατήσει μια φιλία και στενή συνεργασία σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων, του εμπορίου, του τουρισμού και του πολιτισμού».
Το 2006, οι δύο χώρες υπέγραψαν τη συμφωνία ολοκληρωμένης στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Στη συνέχεια, το 2018, η Ελλάδα έγινε μέλος της κινεζικής πρωτοβουλίας Belt and Road Initiative (BRI, γνωστή και ως «One Belt, One Road»). Η Ελλάδα, όπως μας είπαν, φιλοδοξεί να γίνει ο κύριος κόμβος μεταξύ της Ασίας και της Κεντρικής Ευρώπης.
Όπως σημείωσε πρόσφατα η China Daily, ένα άλλο μέσο που υποστηρίζεται από το ΚΚΚ, η Κίνα έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στον ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), μια εταιρεία που ουσιαστικά λειτουργεί, ελέγχει και συντηρεί το ηλεκτρικό δίκτυο της Ελλάδας. Η State Grid Corporation of China (SGCC), μια κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας, κατέχει μεγάλο μερίδιο στον ΑΔΜΗΕ.
Ο τραπεζικός τομέας φαίνεται να είναι άλλος ένας τομέας που ενδιαφέρει την Κίνα. Το 2019, η Bank of China, μια κρατική τράπεζα με έδρα στην καρδιά του Πεκίνου, εγκατέστησε κατάστημα στην Αθήνα. Είναι ενδιαφέρον ότι η τράπεζα δραστηριοποιείται επίσης σε χώρες όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, ο Καναδάς, ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Τον Απρίλιο, όταν ρωτήθηκε αν ανησυχεί για το αυξανόμενο ενδιαφέρον της Κίνας για τη χώρα του, ο Νίκος Δένδιας, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, εμφανίστηκε να είναι το ακριβώς αντίθετο της ανησυχίας. Όλες οι κινεζικές επενδύσεις, επέμεινε, τηρούν τους κανόνες της ΕΕ. Η τήρηση των κανόνων δεν είναι το ζητούμενο, κ. Δένδια. Το γεγονός ότι η Ελλάδα μετατρέπεται γρήγορα σε μαριονέτα που ελέγχεται από το Πεκίνο θα πρέπει να ανησυχεί όλους τους Έλληνες πολίτες. Στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να ανησυχεί όλους τους Ευρωπαίους πολίτες. Η Ελλάδα είναι μια πύλη προς την Ευρώπη. Η διείσδυση της Κίνας ξεκινά από την Ελλάδα, αλλά πού τελειώνει; Πουθενά καλά, φαντάζομαι.