Ο Μπάιντεν θα χρησιμοποιήσει σίγουρα το “καρότο” στην Τουρκία, το “μαστίγιο” όμως;
Σύμφωνα με τον Alan Makovsky, σημαντικό πολιτικό αναλυτή σε ινστιτούτο στην Ουάσιγκτον, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν πιθανότατα θα αποφύγει για αρχή μια ευθεία αντιπαράθεση με την Τουρκία, εκτός αν προκληθεί.

“Για την Κύπρο, ο Μπάιντεν μπορεί να μην δώσει προτεραιότητα στην επίλυση του μακροχρόνιου ζητήματος που σχετίζεται με την Τουρκία, αλλά γνωρίζει καλά το θέμα και θα επιζητήσει νέες συνομιλίες για την επανένωση μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων”, δήλωσε ο Αμερικανός ειδικός Α. Μακόβσκι.
Ο Μπάιντεν «είναι ευαίσθητος στις τουρκικές προσπάθειες για αλλαγή του status quo στην Κύπρο», αφού μια διαφορετική στάση θα δημιουργούσε ένταση με την Ουάσινγκτον, ενώ μπορεί επίσης να αναγκαστεί να ασκήσει έντονες αντιρρήσεις για τις δραστηριότητες της Τουρκίας για έρευνα υδρογονανθράκων σε Αιγαίο και Α.Μεσόγειο.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν επιθυμεί επίσης καμία ένταση με τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ελλάδα και Κύπρο στην Ανατολική Μεσόγειο», συνέχισε ο ίδιος.

Ο Μακόβσκι δήλωσε ότι μια περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας κατά τους πρώτους μήνες της κυβέρνησης Μπάιντεν φαίνεται “σχεδόν αναπόφευκτη”, εκτός εάν η Τουρκία αλλάξει την εσωτερική και περιφερειακή πολιτική της.

“Ο Μπάιντεν θα ενημερώσει την Τουρκία νωρίς για το τι αναμένει από αυτήν», είπε ο ίδιος.

«Η προκλητική στάση του Ερντογάν, που προβάλει την Τουρκία ως μια ηγετική περιφερειακή δύναμη, θα έχει την απάντηση της”, τονίζει ο Άλαν Μακόβσκι, συνεργάτης σε ζητήματα ασφάλειας και διεθνούς Πολιτικής στο Κέντρο Αμερικανικής Προόδου, ένα ινστιτούτο πολιτικής με έδρα την Ουάσινγκτον.

“Οι αντίθετες θέσεις σε διάφορα επίπεδα θα μπορούσαν πιθανόν να ενισχύσουν τις δυσκολίες στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Ο Μπάιντεν πιθανότατα θα διερευνήσει τομείς πιθανής συνεργασίας ΗΠΑ-Τουρκίας, ειδικά κατά της Ρωσίας.

Μία από τις πρώτες πρωτοβουλίες στην εξωτερική πολιτική για τον Μπάιντεν θα αφορά προσπάθεια την αποφυγή διάσπασης των σχέσεων των ΗΠΑ με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, οι οποίες είναι σε άσχημο επίπεδο κατά τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης του Τραμπ, και η Τουρκία εξακολουθεί να είναι μία από αυτούς τους συμμάχους», δήλωσε ο Μάκοβσκι σε ανάλυση που δημοσιεύθηκε από το Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών και Ασφάλειας (SWP).

Η δεκαετής στενή συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται σε μια άνευ προηγουμένου άσχημη κατάσταση τα τελευταία πέντε χρόνια σχετικά με την Συρία, τους στενούς δεσμούς της Άγκυρας με τη Μόσχα, τις φιλοδοξίες των Τούρκων στην Ανατολική Μεσόγειο, την τράπεζα Halkbank και το χαμηλό επίπεδο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία.

“Ο Μπάιντεν αρχικά θέλει να διατηρήσει μια υγιή διπλωματική σχέση με την Τουρκία, στο μέτρο του δυνατού, αλλά αυτό μπορεί να μην είναι δυνατό”, δήλωσε ο Μακόβσκι.

Παρά τον «γενικά επιφυλακτικό» τρόπο δράσης του Μπάιντεν στην εξωτερική πολιτική, είναι πιθανό να δεσμευτεί σε αυτό που είπε ο Μάκοβσκι για τις τρεις αλλαγές στην πολιτική του, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τις βασικές του θέσεις, οι οποίες θα επηρέαζαν την τουρκική κυβέρνηση με ανεπιθύμητο τρόπο.

Οι αλλαγές περιλαμβάνουν την επιστροφή σε ανεκτό επίπεδο στην Τουρκία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως βασικό κεντρικό επίκεντρο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, την επιστροφή σε μια παραδοσιακή προσέγγιση “hands-off” σχετικά με τις διώξεις του υπουργείου δικαιοσύνης, όπως η υπόθεση Halkbank και η παρακολούθηση των επιβληθέντων κυρώσεων στην Τουρκία για την αγορά του ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400.

Ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε αποδειχθεί πολύτιμος πολιτικός σύμμαχος για τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Τραμπ απέτυχε να επιβάλει τις κυρώσεις που του ζήτησε το Κογκρέσο για την αγορά των S-400, αγνόησε μια σειρά παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Τουρκίας, ενώ παρεμπόδισε τη δίωξη της τράπεζας Halkbank.

Ο Μακόβσκι επεσήμανε δύο άλλους τομείς διαμάχης μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίοι προέβλεψε ότι θα είναι απίθανο να αλλάξουν:

α. η συνεργασία των ΗΠΑ με τις κουρδικές μονάδες προστασίας του λαού (YPG),

β. Η υπόθεση έκδοσης του Φετουλάχ Γκιουλέν, ενός αυτοεξόριστου ισλαμιστή Ιμάμη, τον οποίο η τουρκική κυβέρνηση κατηγορεί ότι υποκίνησε την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.

Αν ο Τραμπ δεν αποσύρει τους 500 περίπου εναπομείναντες Αμερικανούς στρατιώτες από τη Συρία πριν από την αναχώρησή του από τον Λευκό Οίκο, ο Μπάιντεν θα τους αφήσει σίγουρα στην θέση τους, καθώς η κυβέρνηση Ομπάμα-Μπάιντεν ξεκίνησε την συνεργασία με το YPG.

«Ο Μπάιντεν πιθανότατα θα συνεχίσει μια προσπάθεια για τη δημιουργία ενός συνασπισμού με συριακές κουρδικές ομάδες πιο αποδεκτές από την Άγκυρα. Η επιτυχία σε αυτήν την κίνηση θα είναι στην καλύτερη περίπτωση μια μεγάλη προσπάθεια. Όσον αφορά τον Γκιουλέν, η τουρκική κυβέρνηση μπορεί να έχει συνειδητοποιήσει «τη ματαιότητα της έκδοσης, αν και ο Ερντογάν δεν θα απορρίψει αυτήν την απαίτηση», είπε ο Αμερικανός ειδικός.

Ο Μπάιντεν θα επιχειρήσει να βάλει την Τουρκία σε τροχιά ΝΑΤΟ ξανά κάνοντας μια καλή προσπάθεια.

Τι θα γίνει όμως όταν κατανοήσει και αυτός ότι οι Τούρκοι κινούνται ήδη σε άλλο επίπεδο και δεν πρόκειται να επιστρέψουν ποτέ σε προηγούμενες πολιτικές;