Πως οι στοχευμένες κυρώσεις ενάντια στις ”κλίκες” του Ερντογάν μπορούν να ”τιθασεύσουν” τον Τούρκο Πρόεδρο
Στις 9 Αυγούστου, ένα χρόνο μετά τις εκλογές στη Λευκορωσία, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ανακοίνωσε «αποφασιστική δράση εναντίον 44 ατόμων και οντοτήτων, προκειμένου ο Λουκασένκο και το καθεστώς του να λογοδοτήσουν για τη συνεχιζόμενη βίαιη καταστολή των Λευκορώσων εντός και εκτός της χώρας».
Η κίνησή του έρχεται λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα αφότου ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν συναντήθηκε με τη Λευκορωσίδα ηγέτη της αντιπολίτευσης Σβιατλάνα Τσιχανουσκάγια στον Λευκό Οίκο. Η λογική πίσω από την επιλογή των κυρώσεων της κυβέρνησης Μπάιντεν ήταν σοφή: Στοχεύοντας στις “κλίκες και τους συναδέλφους” που περιβάλλουν τον Λουκασένκο, ο Μπάιντεν ελπίζει να σπείρει διαφωνία μεταξύ των μοναδικών Λευκορώσων για τους οποίους νοιάζεται ο Λουκασένκο – δηλαδή, εκείνων στους οποίους στηρίζεται ο δικτάτορας. Εάν οι κυρώσεις μειώσουν το κέρδος τους για την υποστήριξη του Λουκασένκο, η κυβέρνηση Μπάιντεν ελπίζει ότι αυτοί οι συνάδελφοι θα μπορούσαν να ”αλλάξουν μεριές”. Αν όχι, ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μπορούν ακόμα να δικαιολογήσουν τις ενέργειές τους χτυπώντας τη μηχανή στην οποία βασίζεται ο χειρότερος δικτάτορας της Ευρώπης.
Μια τέτοια στρατηγική δεν είναι καινούργια. Αφού οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν και προσάρτησαν την Κριμαία, ο τότε πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα στόχευσε στενούς συνεργάτες του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Πολλοί φίλοι και γείτονες του Πούτιν προσκολλήθηκαν στον Ρώσο Πρόεδρο και έγιναν υπέροχα πλούσιοι. Ο Ομπάμα ήλπιζε να δείξει σε αυτούς τους συνεργάτες ότι, εάν ο Πούτιν συνεχίσει την επιθετικότητά του, μπορεί να χάσουν πολλά από αυτά που είχαν κερδίσει.
Φυσικά, οι ρωσικές δυνάμεις παραμένουν υπό τον έλεγχο της Κριμαίας και οι υποστηρικτές του Πούτιν ξεπέρασαν τις κυρώσεις. Αυτό δεν πρέπει να εκπλήσσει. Οι κυρώσεις σπάνια λειτουργούν γρήγορα ή επιτυγχάνουν τους στόχους τους χωρίς μια ευρύτερη στρατηγική.
Ωστόσο, η Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Αφού ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνέλαβε τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον με ψευδείς κατηγορίες, ο τότε πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε κυρώσεις που ουσιαστικά τσάκισαν το τουρκικό νόμισμα. Ο Ερντογάν παραδόθηκε και απελευθέρωσε τον όμηρό του.
Ο Ερντογάν είναι ακόμη πιο ευάλωτος σήμερα. Το νόμισμα της Τουρκίας κυμαίνεται κοντά σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και οι προσπάθειες του Ερντογάν να πλουτίσει τον εαυτό του και την οικογένειά του, έχουν αποξενώσει ακόμη και σκληροπυρηνικούς οπαδούς του κόμματος του. Οι φωτιές μαίνονται σε όλη την Ανατολία, σε συνδυασμό με την κακή διαχείριση του Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος που διψά για προσοχή απάντησε οδηγώντας την αυτοκινητοπομπή του στο νέο του παλάτι στο Μαρμαρά, ρίχνοντας φακελάκια τσαγιού στους εκτοπισμένους ντόπιους σε μια προσπάθεια να κερδίσει την υποστήριξή τους.
Εν τω μεταξύ, ο Ερντογάν γίνεται πιο προκλητικός.
Ο Ερντογάν ανταμείβει τακτικά τους φίλους του με προσοδοφόρα συμβόλαια, ειδικά στον κατασκευαστικό κλάδο. Η ντε φάκτο προσάρτηση των Βαρωσίων από την Τουρκία θα μπορούσε να επιτρέψει στον Ερντογάν να κατευθύνει δισεκατομμύρια δολάρια στους κορυφαίους υποστηρικτές του, με ένα τεράστιο ποσοστό να κτευθύνεται για τον ίδιο. Εντός της Τουρκίας, ο Ερντογάν βρίσκεται κοντά σε δύο κατασκευαστικές εταιρείες: το Cengiz Holding του Mehmet Cengiz και το Limak Holding του Nihat Ozdemir. Τόσο ο Τζενγκίζ όσο και ο Οζντεμίρ είναι μέρος της λεγόμενης συμμορίας των πέντε επιχειρηματιών στους οποίους βασίζεται ο Ερντογάν και στους οποίους διοχετεύει έναν δυσανάλογο αριθμό συμβάσεων.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν πρέπει να το καταλάβει αυτό. Άλλωστε, το 2019, το Υπουργείο Δικαιοσύνης κατηγόρησε έναν συμβασιούχο υπάλληλο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ τον οποίο προφανώς δωροδόκησε η Limak Holding. Δεν θα υπήρχε καλύτερη απάντηση από την επιβολή κυρώσεων στον Οζντεμίρ.
Ο Λουκασένκο μπορεί να είναι σκληρός δικτάτορας που υποστηρίζεται από τον Πούτιν. Αλλά ο Ερντογάν μοιάζει περισσότερο με έναν bully. Εάν ο Μπάιντεν και ο Μπλίνκεν το εννοούν όταν λένε ότι θα αντιστρέψουν τις προκλήσεις του Ερντογάν στα Βαρόσiα και αλλού, είναι καιρός να αντικαταστήσουν τις κενές δηλώσεις με κυρώσεις που απευθύνονται σε άτομα όπως ο Τσενγκίζ και ο Οζντεμίρ. Ο Μπάιντεν και ο Μπλίνκεν μπορεί να εκπλαγούν με το πόσο γρήγορα αναδιπλώνεται ο Τούρκος δικτάτορας…