Με μια κίνηση που πρόκειται στα σίγουρα να πυροδοτήσει μια εκτεταμένη συζήτηση αναφορικά με την ανεξαρτησία, την αντικειμενικότητα και την λογική παραχώρησης της εξουσίας στον Π.Ο.Υ. προκειμένου να διαχειρίζεται τις αντιδράσεις για τις παγκόσμιες μολυσματικές ασθένειες, το ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων, έχει αναγγελθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας πως η δημόσια υγεία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνούς προβληματισμού [Public Health Emergency of International Concern (PHEIC).]

Η διακήρυξη πραγματοποιήθηκε μονόπλευρα, από τον επικεφαλής του Π.Ο.Υ. Tedros Adhanom Ghebreyesus, σε άμεση αντίφαση με την αναθεώρηση της ανεξάρτητης συμβουλευτικής επιτροπής. Ο Tedros έκανε αυτήν τη διακήρυξη παρά την έλλειψη ομοφωνίας ανάμεσα στα μέλη της επιτροπής έκτακτης ανάγκης του Π.Ο.Υ. σχετικά με το ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων, και με αυτόν τον τρόπο απέρριψε την δική του επιτροπή αναθεώρησης, η οποία είχε ψηφίσει εννιά (9) κατά και έξι (6) υπέρ της κήρυξης της δημόσιας υγείας σε έκτακτη ανάγκη [PHEIC]. Ο Tedros διαβεβαίωσε πως αυτή η επιτροπή των ειδικών (οι οποίοι συναντήθηκαν την Πέμπτη) ήταν ανίκανη να έλθει σε ομοφωνία, επομένως (η απόφαση) «έπεσε πάνω του» προκειμένου να αποφασίσει αν θα πυροδοτήσει τον υψηλότερο δυνατό συναγερμό.

Οποιοσδήποτε αντικειμενικός εξωτερικός παρατηρητής θα κατέληγε πως η επιτροπή απέτυχε να υποστηρίξει να στρέψει την προσοχή της στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης της δημόσιας υγείας [PHEIC]. Όταν μια παρόμοια συνάντηση στο παρελθόν έλαβε χώρα στις 23 Ιουνίου 2022, η επιτροπή αποφάσισε με ομοφωνία να συμβουλέψει τον Γενικό Διευθυντή του Π.Ο.Υ. πως σε αυτό το στάδιο η έξαρση θα έπρεπε να καθοριστεί ότι δεν αποτελεί η δημόσια υγεία κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ένα επίσημο άρθρο των Ηνωμένων Εθνών που ανακεφαλαιώνει τα παραπάνω μπορεί να βρεθεί εδώ.

Όταν η ομάδα συναντήθηκε τον Ιούνιο, η ανάλυση ήταν έντεκα (11) ψήφοι κατά και τρεις (3) υπέρ. Δεν είναι ξεκάθαρο τι άλλαξε μέσα σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων για να αιτιολογήσει την αλλαγή της στάσης του Tedros, αν και τα σχόλια από διαδικτυακούς αναλυτές προκαλούν ανησυχία ότι η μονόπλευρη ενέργεια προήλθε ως απάντηση σε πίεση από ομάδες προώθησης ειδικού ενδιαφέροντος.

Έχει υπάρξει μια ξαφνική έξαρση από συντονισμένες δημοσιεύσεις στα κοινωνικά δίκτυα τα οποία προκαλούν ανησυχία σχετικά με την πιθανότητα να προσβληθούν τα παιδιά από την ευλογιά των πιθήκων, κάτι το οποίο θέτει το ερώτημα «Αν η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια, γιατί τα παιδιά κολλάνε;»

Την Παρασκευή, οι Η.Π.Α. επιβεβαίωσαν τα πρώτα δυο κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε παιδιά, όπως δήλωσε την Παρασκευή η Rochelle Walensky, επικεφαλής του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών [Center for Disease Control Prevention and Control (CDC)]. Το CDC, είχε δηλώσει πως τα παιδιά, ειδικά εκείνα που είναι κάτω από 8 χρονών, βρίσκονται μεταξύ εκείνων «που διατρέχουν ιδιαίτερα αυξανόμενο κίνδυνο» για την σοβαρή ασθένεια της ευλογιάς των πιθήκων.

Σε ένα εικονικό γεγονός με την εφημερίδα Washington Post την Παρασκευή που εστίασε στις νέες μεταλλάξεις του κορωνοϊού, η Walensky δήλωσε ότι:

«Και τα δυο αυτά παιδιά έχει εντοπιστεί ότι η προέλευσή τους έγκειται σε άτομα που προέρχονται από την κοινότητα των ανδρών εκείνων που έχουν σαρκική επαφή με άνδρες, [δηλαδή] από την κοινότητα των ομοφυλόφιλων ανδρών.»

Ξεκάθαρα, η επιτροπή του Π.Ο.Υ. δεν έφτασε στην επιθυμητή απόφαση ώστε να κηρύξει σε έκτακτη ανάγκη τη δημόσια υγεία και επομένως για κάποιο ασυνήθιστο λόγο ο Tedros παρενέβη.

Αν και η επιτροπή δεν ψήφισε επίσημα, μια έρευνα των μελών της αποκάλυψε πως εννιά άτομα (9) θεώρησαν πως δεν θα έπρεπε να ανακηρυχθεί σε έκτακτη ανάγκη η δημόσια υγεία και έξι (6) υποστήριξαν μια διακήρυξη. «Το (9) και το (6) είναι κοντά, πολύ κοντά,» ανέφερε ο Tedros σε μια συνέντευξη τύπου στην οποία κλήθηκε προκειμένου να ανακοινώσει την απόφαση. «Από την στιγμή που ο ρόλος της επιτροπής είναι να συμβουλεύει, εκείνη την ώρα κι εγώ έπρεπε να ενεργήσω «σπάζοντας την ισοπαλία».

Ο Tedros έκανε αυτή την διακήρυξη παρά την έλλειψη της ομοφωνίας μεταξύ των μελών της επιτροπής έκτακτης ανάγκης του Π.Ο.Υ. για το ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων. Είναι η πρώτη φορά που ο αρχηγός του οργανισμού υγείας των Ηνωμένων Εθνών έχει λάβει μια τέτοια απόφαση μονόπλευρα.

Στην περίπτωση που ξεσπάσει μια θανατηφόρα ασθένεια, μια ομάδα των ειδικών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) μπορεί να αναγγείλει μια «κατάσταση έκτακτης ανάγκης της δημόσιας υγείας διεθνούς ανησυχίας», ή PHEIC, προκειμένου να πυροδοτήσει παγκόσμια δράση. Δεδομένου ότι οι διαδικασίες για να διακηρύξουν μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης εφαρμόστηκαν το 2005, ο Π.Ο.Υ. έχει κάνει το ίδιο μόνο έξι (6) φορές. Η τελευταία φορά που ο Π.Ο.Υ. ανακήρυξε μια διεθνής κατάσταση έκτακτης ανάγκης ήταν στις αρχές του έτους 2020, για την Covid-19.

Ο χαρακτηρισμός μιας κατάστασης ως έκτακτης ανάγκης της δημόσιας υγείας διεθνούς ανησυχίας είναι το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού του Π.Ο.Υ. Αυτό βασίζεται σε κανονισμούς διεθνούς υγείας που καθιερώθηκαν το 2005, προκειμένου να καθορίσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των χωρών στην διαχείριση διασυνοριακών περιστατικών δημόσιας υγείας.

Ο Π.Ο.Υ. προσδιορίζει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης (PHEIC) ως «ένα αναπάντεχο γεγονός το οποίο είναι καθορισμένο να αποτελέσει μια απειλή δημόσιας υγείας σε άλλες Πολιτείες διαμέσου της διεθνούς διασποράς μιας ασθένειας και ενδεχομένως να απαιτεί μια οργανωμένη διεθνής αντίδραση.»

Ο Π.Ο.Υ. εξηγεί περαιτέρω πως αυτή η διακήρυξη συνεπάγεται μια κατάσταση η οποία είναι σοβαρή, ξαφνική, ασυνήθιστη ή μη αναμενόμενη‧ επιφέρει συνέπειες για τη δημόσια υγεία πέρα από τα προσποιητά σύνορα μιας χώρας και πιθανόν να απαιτεί άμεση διεθνής ενέργεια.

Οι δηλώσεις του Tedros ξεκάθαρα αποδεικνύουν πως ο ίδιος μονόπλευρα αντικατέστησε τις απόψεις του με αυτές της επιτροπής η οποία συνεδρίασε, θέτοντας ερωτήματα για την αντικειμενικότητά του, την αφοσίωσή του στη διαδικασία και το πρωτόκολλο, και αν ο ίδιος έχει αδικαιολόγητα επηρεαστεί από εξωτερικούς εκπροσώπους:

«Έχω αποφασίσει πως το παγκόσμιο ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων αντιπροσωπεύει μια έκτακτη ανάγκη της δημόσιας υγείας διεθνούς ανησυχίας»

«Η εκτίμηση του Π.Ο.Υ. είναι ότι ο κίνδυνος της ευλογιάς των πιθήκων είναι μέτριος παγκοσμίως και σε όλες τις περιοχές, εκτός από την περιοχή της Ευρώπης όπου αξιολογούμε τον κίνδυνο ως υψηλό.»

«Έχουμε ένα ξέσπασμα το οποίο έχει εξαπλωθεί ταχύτατα ανά τον κόσμο διαμέσου νέων τρόπων μεταλλάξεων σχετικά με τις οποίες γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα και οι οποίες πληρούν τα κριτήρια των διεθνών κανονισμών υγείας», ανέφερε ο Tedros.

«Γνωρίζω πως αυτό δεν ήταν μια εύκολη ή ξεκάθαρη διαδικασία και πως υπάρχουν αποκλίνουσες απόψεις μεταξύ των μελών της επιτροπής», πρόσθεσε ο ίδιος.

«Αν και διακηρύττω μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης της δημόσιας υγείας διεθνούς ανησυχίας, μέχρι στιγμής πρόκειται για ένα ξέσπασμα το οποίο είναι έντονο μεταξύ ανδρών που έχουν σαρκικές επαφές με άνδρες, ειδικά σε αυτούς οι οποίοι έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους,» συνέχισε ο Tedros. «Αυτό σημαίνει πως αυτό είναι ένα ξέσπασμα που μπορεί να σταματήσει με τις κατάλληλες στρατηγικές στις κατάλληλες ομάδες ανθρώπων.»

Καθώς το ξέσπασμα συνεχίζει να μεγαλώνει, οι επιδημιολόγοι είναι μοιρασμένοι σχετικά με το αν η απόφαση του Π.Ο.Υ. ήταν σωστή. Η σύσκεψη ήταν η δεύτερη φορά που συνεδρίαζε η επιτροπή έκτακτων αναγκών, μετά την συνάντηση στις 23 Ιουνίου όπου αποφάσισε ότι η έξαρση δεν βρισκόταν στο όριο αυτό.

Ο Dr. Jimmy Whitworth, καθηγητής διεθνούς δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο Δημόσιας Υγείας και Τροπικής Επιστήμης του Λονδίνου – [London School of Hygiene & Tropical Medicine]:

«Είναι μια ύπουλη απόφαση αυτή για την επιτροπή, κατά μια έννοια, συμφωνεί με την περιγραφή- πρόκειται για ένα πρωτοφανές ξέσπασμα ευρέως διαδεδομένο σε πολλές χώρες και θα επωφελούνταν από τον αυξανόμενο διεθνή συντονισμό.

«Από την άλλη πλευρά, φαίνεται πως υπάρχει μόλυνση για την οποία έχουμε τα απαραίτητα εργαλεία προκειμένου να την ελέγξουμε‧ οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπιες και ο δείκτης θνησιμότητας είναι εξαιρετικά χαμηλός.»

Ο χαρακτηρισμός έκτακτης ανάγκης της δημόσιας υγείας διεθνούς ανησυχίας- PHEIC προέρχεται από τους Διεθνούς Κανονισμούς Υγείας – [International Health Regulations (IHR)], που δημιουργήθηκαν το 2005 και αντιπροσωπεύουν μια διεθνή «συμφωνία» για να βοηθήσουν στην πρόληψη και την ανταπόκριση σε κινδύνους δημόσιας υγείας οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να εξαπλωθούν παντού ανά την υφήλιο.

Το Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών των ΗΠΑ (CDC) περιγράφει τους Διεθνούς Κανονισμούς Υγείας (IHR) ως «μια νόμιμη τυφλή συμφωνία των 196 χωρών να χτίσουν την ικανότητά τους ώστε να εντοπίζουν και να αναφέρουν δυνητικά περιστατικά δημόσιας υγείας παγκοσμίως. Οι Διεθνής Κανονισμοί Υγείας έχουν την απαίτηση ότι όλες οι χώρες έχουν την ικανότητα να εντοπίζουν, να αξιολογούν, να αναφέρουν και να ανταποκρίνονται σε περιστατικά δημόσιας υγείας.»

Πρόκειται για τους ίδιους Διεθνούς Κανονισμούς Υγείας τους οποίους η διοίκηση του Μπάιντεν επιδιώκει να ενισχύσει περαιτέρω, αλλά η προσπάθεια να εφαρμόσει τις προτεινόμενες τροποποιήσεις τέθηκε σε αναμονή μετά από μια διεθνή κατακραυγή  πολλών χωρών σχετικά με την απώλεια της εθνικής αυτονομίας. Οι μονόπλευρες ενέργειες του Tedros στην παρούσα κατάσταση ξεκάθαρα επιδεικνύουν πως αυτές οι ανησυχίες ήταν δικαιολογημένες.

Παρά τις δηλώσεις από το Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών των ΗΠΑ (CDC), οι Διεθνείς Κανονισμοί Υγείας (IHR) του Π.Ο.Υ. δεν είναι μια συνθήκη που έχει υποστηριχθεί από την Γερουσία των ΗΠΑ και ο ισχυρισμός ότι αυτοί οι κανονισμοί είναι νόμιμα δεσμευτικοί, έχουν τεθεί υπό αμφισβήτηση.

Σε ένα άρθρο υποστηρικτικό της διακηρύξεως, η ιστοσελίδα ειδήσεων Vox news παρείχε μια περίληψη των ενδεχόμενων οικονομικών κληρονόμων αυτής της διακήρυξης‧ αυτό αφορά τους κατασκευαστές των εμβολίων και τις ελέγχουσες εταιρίες οι οποίες έχουν επενδύσει σε αυτά.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης πρέπει να οδηγεί τις χώρες να μοιράζονται τα εμβόλια. Αλλά αυτό δεν είναι εγγυημένο.

Ο εμβολιασμός κατέχει έναν ρόλο κλειδί στον έλεγχο μετάδοσης της ευλογιάς των πιθήκων κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης, και ασφαλώς, αυτά τα εμβόλια ήδη υπάρχουν.

Η πανδημία της Covid-19 δίδαξε τον κόσμο μερικά επώδυνα μαθήματα σχετικά με την σπουδαιότητα του παγκόσμιου συντονισμού προκειμένου να εξασφαλίσει την ταχεία και δίκαιη κατανομή του εμβολίου. Ο κώδωνας του κινδύνου έκτακτης ανάγκης της δημόσιας υγείας διεθνούς ανησυχίας [PHEIC] με αισιοδοξία θα ωθήσει σε δράση κι επομένως τα ίδια λάθη δεν θα επαναληφθούν.

Ένας μείζων λόγος που οι ειδικοί υγείας παγκοσμίως έχουν αγχωθεί για το αν η διακήρυξη έκτακτης ανάγκης του Π.Ο.Υ. διεξήχθη την κατάλληλη στιγμή αναφορικά με την ευλογιά των πιθήκων, είναι η προοπτική της διακήρυξης ώστε να λάβουν άμεσα το εμβόλιο οι πιο ευάλωτες ομάδες.

Εμβόλια υπάρχουν ώστε να προλαμβάνουν την ευλογιά των πιθήκων κι ενώ πολλές χώρες έχουν μια διαθέσιμη ποσότητα από αυτά τα εμβόλια ως μέρος των εθνικών τους αποθεμάτων, η αμερικανική ζήτηση έχει κατά πολύ ξεπεράσει την προσφορά, και η παγκόσμια προσφορά εμβολίων είναι σχετικά μικρή. Οι χώρες βιάζονται να παραγγείλουν περισσότερα εμβόλια, και καθώς ο παραγωγός του πιο φημισμένου εμβολίου για την ευλογιά των πιθήκων δεν έχει αποκαλύψει ποιες χώρες έχουν σημειώσει παραγγελίες, τα έθνη τα οποία έχουν ανακοινώσει αγορές εμβολίων είναι αυτά που γενικά έχουν μεγαλύτερα εισοδήματα, όπως η Γερμανία, η Βρετανία και ο Καναδάς.

Το παραπάνω προμηνύει μια διάταξη ανισότητας των εμβολίων η οποία ξεδιπλώνεται σε τραγικά αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της πρώτης κυκλοφορίας του εμβολίου κατά της Covid-19, με τις πτωχότερες χώρες να αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα προκειμένου να αποκτήσουν εμβόλια και να αποκόπτονται από τις προσπάθειες παραγωγής εμβολίων. Στην ανακοίνωσή του, για την Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης του Π.Ο.Υ., που  προγραμματίζει να  συνεδριάσει τον Ιούνιο, ο επικεφαλής του Π.Ο.Υ. στην Ευρώπη Hans Kluge, δήλωσε πως ακολουθώντας ένα πιο δίκαιο σχέδιο για την διανομή των εμβολίων κατά της ευλογιάς των πιθήκων θα μπορούσε να είναι ένα βασικό βήμα στον έλεγχο της έξαρσης.

«Μια προσέγγιση ‘εμένα πρώτα’ θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες μελλοντικά αν δεν επιστρατεύσουμε μια ειλικρινή συλλογική και μακράν σκεπτόμενη προσέγγιση,» ανέφερε ο Kluge. «Θερμοπαρακαλώ τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν την ευλογιά των πιθήκων χωρίς να επαναλάβουν τα λάθη της πανδ%B