Αποκλειστική συνέντευξη παραχώρησε ο Νόαμ Τσόμσκι, Αμερικανός γλωσσολόγος, φιλόσοφος, γνωστικός επιστήμονας, ιστορικός δοκιμιογράφος και πολιτικός ακτιβιστής, καθηγητής στο Τμήμα Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT).
«Ας δούμε αν ο Πούτιν θα απομακρυνθεί με ολοκληρωτική ήττα ή αν θα χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική δύναμη που όλοι γνωρίζουμε ότι απαιτείται για να αποφύγει την ολοκληρωτική ήττα καταστρέφοντας την Ουκρανία, με απερίγραπτες συνέπειες πέρα από την Ουκρανία. Όσοι ζητούν αυτό το φρικτό πείραμα θα πρέπει να είναι αρκετά ειλικρινείς ώστε να το πουν, χωρίς υπεκφυγές», αναφέρει.
Επαναλαμβάνει πως η πρόκληση δεν δικαιολογεί την εγκληματική επίθεση το γεγονός ότι ο Πούτιν δεν εξερεύνησε τις ειρηνικές επιλογές, αυτό επέκτεινε πολύ την ισχύ των ΗΠΑ ενσωματώνοντας την Ευρώπη ως υποτελή.
Αναφερόμενος στα απόνερα του ουκρανικού πολέμου στην ανατολική Μεσόγειο, την ελληνοτουρκική κρίση και τον ελληνοπερσικό πόλεμο των ξεξαμενόπλοιων, οι εκτιμήσεις του κ. Τσόμσκι χαρακτηρίζονται «ζοφερές» και τονίζει πως «κάθε μία από αυτές και αναρίθμητες άλλες κρίσεις πρέπει να αντιμετωπιστεί με τους δικούς της συγκεκριμένους όρους, με το είδος της λογικής και ηθικής ευαισθησίας που τόσο οδυνηρά λείπει από την αντιμετώπιση του πολέμου της Ουκρανίας».
Για τις συνέπειες της εισβολής πέρα από την Ουκρανία και σε παγκόσμια κλίμακα, εξηγεί πως υπάρχει μια αυξανόμενη απειλή πυρηνικού πολέμου, η αντιστροφή των προσπαθειών για αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, ενώ εφιστά την προσοχή στο ότι δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν επικείμενη πείνα από τον αποκλεισμό των αγροτικών εξαγωγών από τη Ρωσία.
«Οι ρωσικές προτάσεις για ειρηνική διευθέτηση της κρίσης δεν λαμβάνονται υπόψη – ούτε καν αναφέρονται στην ολοένα και πιο ολοκληρωτική κουλτούρα της Δύσης», λέει ο κ. Τσόμσκι.
Σχολιάζοντας τον πληροφοριακό πόλεμο που παραδέχτηκαν οι ΗΠΑ ότι διεξάγουν εναντίον της Ρωσίας, ο καθηγητής έκανε μια ιστορική αναδρομή στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη δημιουργία των μηχανισμών προπαγάνδας, επισημαίνοντας πως η πνευματική κοινότητα και τα μέσα ενημέρωσης συνήθως συνδέονται.
Για τη φετινή συνεδρίαση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός υπό τη σκιά του πολέμου στην Ευρώπη, της πανδημίας και της ευρύτερης ατζέντας του Great Reset, ο κ. Τσόμσκι σχολίασε λακωνικά πως αυτά αποτελούν κυρίως ευγενικά και κούφια λόγια.
Καταλήγοντας, ο κ. Τσόμσκι παρέπεμψε στον Αϊνστάιν απαντώντας στην πιθανότητα ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου. «Πρέπει να είμαστε αφοσιωμένοι στην εξάλειψη της μάστιγας των πυρηνικών όπλων από τη γη», είπε χαρακτηριστικά.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη:
– κ. Τσόμσκι, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, ποιες είναι οι σκέψεις σας για την πορεία του και την εμπλοκή του ΝΑΤΟ ευρύτερα και των ΗΠΑ ειδικότερα;
Το κεντρικό σημείο είναι ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι ένα έγκλημα που συγκρίνεται με την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, την εισβολή Χίτλερ-Στάλιν στην Πολωνία και άλλες πράξεις εγκληματικής επιθετικότητας. Όποιοι και αν είναι οι λόγοι ή η πρόκληση, δεν έχει καμία δικαιολογία. Ένας πόλεμος τελειώνει είτε με τη συνθηκολόγηση της μιας πλευράς είτε με μια διπλωματική διευθέτηση, την οποία και οι δύο πλευρές μπορούν τουλάχιστον να ανεχθούν. Ως εκ τούτου, η απαίτηση για ολοκληρωτική ήττα της Ρωσίας είναι πλήρης αντίθετη στη διπλωματία, όποια ρητορική κι αν χρησιμοποιείται για να αποφύγει το γεγονός.
Η επίσημη πολιτική των ΗΠΑ είναι ότι η Ρωσία πρέπει να ηττηθεί ολοκληρωτικά. Δηλαδή καμία διπλωματία. Αυτό που προτείνεται, λοιπόν, είναι ότι αναλαμβάνουμε ένα φρικτό πείραμα: Ας δούμε αν ο Πούτιν θα απομακρυνθεί με ολοκληρωτική ήττα ή αν θα χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική δύναμη που όλοι γνωρίζουμε ότι απαιτείται για να αποφύγει την ολοκληρωτική ήττα καταστρέφοντας την Ουκρανία, με απερίγραπτες συνέπειες πέρα από την Ουκρανία. Όσοι ζητούν αυτό το φρικτό πείραμα θα πρέπει να είναι αρκετά ειλικρινείς ώστε να το πουν, χωρίς υπεκφυγές.
Η πολιτική υπερβαίνει ακόμη και αυτό το απίστευτο επίπεδο. Η Ρωσία πρέπει να «πληγωθεί» και να «αποδυναμωθεί» αρκετά ώστε να μην μπορέσει ποτέ ξανά να προβεί σε τέτοια εγκληματική επίθεση. Αυτή δεν είναι μόνο επίσημη πολιτική, αλλά υποστηρίζεται επίσης από ένα ευρύ φάσμα διατυπωμένων απόψεων.
Αρκεί μια στιγμή σκέψης για να δείξουμε ότι η πολιτική απαιτεί να αποδυναμωθεί η Ρωσία πολύ πέρα από την τιμωρία της Γερμανίας στις Βερσαλλίες μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πώς θα το πετύχουμε αυτό χωρίς να ανατινάξουμε τον κόσμο; Με την τρέχουσα διάθεση προχωρημένου παραλογισμού, το να θέτεις τέτοια προφανώς κρίσιμα ερωτήματα σημαίνει να κατηγορηθείς ως «εραστής του Πούτιν» ή χειρότερα. Πρέπει να υπερασπιστούμε ηρωικά την αρχή: οι επιτιθέμενοι πρέπει να τιμωρούνται αυστηρά και να αποδυναμώνονται σε βαθμό που να μην μπορούν ποτέ ξανά να διαπράξουν ένα τέτοιο έγκλημα. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του Παγκόσμιου Νότου καταρρέει γελοιοποιώντας αυτή την απόδοση, για την οποία η «υποκρισία» είναι πολύ αδύναμος όρος.
Η αντίθεση των ΗΠΑ στη διπλωματία είναι μακροχρόνια. Από το 2014, το ΝΑΤΟ (οι ΗΠΑ) κινείται ανοιχτά για να ενσωματώσει την Ουκρανία στο στρατιωτικό σύστημα του ΝΑΤΟ, με βαρέα όπλα, εκπαίδευση, κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Το 2019, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξελέγη με μια συντριπτική εντολή να επιδιώξει την ειρήνη, σύμφωνα με τη συμφωνία του Μινσκ ΙΙ. Προσπάθησε να το κάνει, αλλά απειλήθηκε με δολοφονία από δεξιές πολιτοφυλακές εάν συνέχιζε. Με την υποστήριξη των ΗΠΑ, πιθανότατα θα είχε συνεχίσει τις προσπάθειες. Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να προσφέρουν οποιαδήποτε υποστήριξη. Τον Σεπτέμβριο του 2021, οι ΗΠΑ έκαναν επίσημη δήλωση που ζητούσε επέκταση των ενεργειών για την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στο στρατιωτικό σύστημα του ΝΑΤΟ ως μέρος ενός «ενισχυμένου» προγράμματος προετοιμασίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Αυτό επισημοποιήθηκε σε Χάρτη του Νοεμβρίου, που υπογράφηκε από τον Υπουργό Εξωτερικών. Μετά τη ρωσική εισβολή λίγους μήνες αργότερα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παραδέχτηκε ότι οι ΗΠΑ δεν ήταν ποτέ πρόθυμες να συζητήσουν οποιεσδήποτε ρωσικές ανησυχίες για την ασφάλεια. Με λίγα λόγια, καμία διπλωματία.
Αυτή η ισχυρή αντίθεση στη διπλωματία συνεχίζεται. Το ΝΑΤΟ αυτή τη στιγμή είναι κάπως διχασμένο στο θέμα. Η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία έχουν αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες για διπλωματική διευθέτηση. Οι ΗΠΑ και η Βρετανία, οι δύο πολεμίστριες χώρες του ΝΑΤΟ, είναι αντίθετες. Σημασία έχει φυσικά η στάση των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ, και το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής τάξης, είναι αφιερωμένες στο φρικτό πείραμα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι αυτή η θέση θεωρείται άκρως ηθική και άρχουσα.
Το φρικτό πείραμα είναι πολύ χειρότερο. Η παράταση του πολέμου με την ελπίδα της ολοκληρωτικής ρωσικής συνθηκολόγησης επιταχύνει επίσης τον αγώνα προς την καταστροφή από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Οι πολύ περιορισμένες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κρίσης έχουν αντιστραφεί – και υπάρχει λίγος χρόνος για να διαθέσουμε. Αλλά δεν έχει σημασία. Πρέπει να υπερασπιστούμε την Υψηλή Αρχή – την οποία κανείς δεν πιστεύει ούτε στιγμή, όπως αποδεικνύεται εύκολα. Πού είναι οι εκκλήσεις να τιμωρηθούν οι εισβολείς του Ιράκ, να πάρουμε μόνο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα;
Αυτές οι σκέψεις μας λένε πολλά για την πολιτική, πνευματική και ηθική κουλτούρα των μεγάλων κέντρων παγκόσμιας εξουσίας, επομένως για την πιθανή πορεία των παγκόσμιων υποθέσεων, εκτός εάν μπορούν να εκπολιτιστούν, χωρίς καθυστέρηση. Εκτός από την εγκληματικότητα, η απόφαση του Πούτιν ήταν εξαιρετικά ανόητη. Παρέδωσε στην Ουάσιγκτον το πιο αγαπημένο της δώρο, σε μια ασημένια πιατέλα: την Ευρώπη. Δεδομένου ότι αυτή είναι μια από τις σημαντικότερες συνέπειες της εγκληματικής του εισβολής, αξίζει λίγη προσοχή.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ένα ζωντανό ζήτημα ήταν αν η Ευρώπη θα γινόταν μια ανεξάρτητη «τρίτη δύναμη» στις διεθνείς υποθέσεις, ίσως σύμφωνα με τις γκωλιστικές γραμμές, ή αν θα υποτασσόταν στις ΗΠΑ εντός του «ατλαντικού» πλαισίου, που θα εφαρμόσει το ΝΑΤΟ. Το ερώτημα προέκυψε έντονα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πρότεινε τη δημιουργία ενός «κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού» χωρίς στρατιωτικές συμμαχίες. Η πρόταση των ΗΠΑ για μια «Σύμπραξη για την Ειρήνη» δεν ήταν πολύ διαφορετική. Δεν εξάλειψε το ΝΑΤΟ, αλλά το περιθωριοποίησε σε ένα ευρύτερο σύστημα. Το PfP υπονομεύτηκε όταν ο Πρόεδρος Κλίντον επέκτεινε το ΝΑΤΟ κατά ευθεία παραβίαση της υπόσχεσης του προέδρου Τζωρτζ Μπους (του πρεσβύτερου) στον Γκορμπατσόφ ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί πέρα από τη Γερμανία. Δεδομένου ότι υπήρξε μεγάλος δόλος και υπεκφυγή σχετικά με το θέμα, αξίζει να τονιστεί ότι η υπόσχεση ήταν ρητή και ξεκάθαρη, όπως μπορεί να ελεγχθεί στα Αρχεία Εθνικής Ασφάλειας. Η ιδέα της PfP εξαφανίστηκε εντελώς όταν ο Μπους ΙΙ άνοιξε τις πόρτες στην επέκταση του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της πρόσκλησης προς την Ουκρανία να ενταχθεί, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι αυτό δεν θα γινόταν ποτέ ανεκτό από κανέναν Ρώσο ηγέτη, όπως είχε προειδοποιηθεί από σχεδόν κάθε υψηλόβαθμο στέλεχος, με οποιαδήποτε εξοικείωση με την περιοχή. Η Γαλλία και η Γερμανία άσκησαν βέτο στην πρόταση, αλλά δεδομένης της συντριπτικής ισχύος των ΗΠΑ, παρέμεινε στην ατζέντα του ΝΑΤΟ.
Στο σημερινό κλίμα παραλογισμού είναι απαραίτητο να επαναλάβουμε ξανά το προφανές: η πρόκληση δεν δικαιολογεί την εγκληματική επίθεση. Στην πραγματικότητα, ο Πούτιν είχε ειρηνικές επιλογές. Θα μπορούσε να είχε εξερευνήσει τις δοκιμαστικές προτάσεις του Εμμανουέλ Μακρόν, που προσφέρουν τεράστια πλεονεκτήματα στην Ευρώπη. Αντί να προσπαθήσει, άπλωσε το χέρι του προς το περίστροφο. Μαζί με τις τρομακτικές συνέπειες, αυτό επέκτεινε πολύ την ισχύ των ΗΠΑ ενσωματώνοντας την Ευρώπη ως υποτελή.
– Τα απόνερα του ουκρανικού πολέμου έχουν επεκταθεί και στην Α. Μεσόγειο, όπου η Ελλάδα αποτελεί σταθερό σύμμαχο των ΗΠΑ. Η Τουρκία απειλεί, οι σχέσεις με Ελλάδας-Ιράν επιδεινώνονται ενόψει και του πολέμου των δεξαμενόπλοιων και η Αθήνα ακολουθεί στενά την αμερικανική γραμμή. Υπό το φως των παραπάνω ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την περιοχή;
Με λίγα λόγια, ζοφερές. Κάθε μία από αυτές και αναρίθμητες άλλες κρίσεις πρέπει να αντιμετωπιστεί με τους δικούς της συγκεκριμένους όρους, με το είδος της λογικής και ηθικής ευαισθησίας που τόσο οδυνηρά λείπει από την αντιμετώπιση του πολέμου της Ουκρανίας. Η ευρύτερη ελπίδα είναι ότι θα είναι δυνατό να αναστηθεί κάτι σαν ένα «κοινό ευρωπαϊκό σπίτι», ή τουλάχιστον η Σύμπραξη για την Ειρήνη, ως συνολικό πλαίσιο προόδου σε μεμονωμένες περιπτώσεις.
– Ποιες είναι οι επιπτώσεις αυτού του πολέμου σε παγκόσμια κλίμακα; Ποιες περιοχές θα πληγούν περισσότερο πέραν φυσικά της Ουκρανίας;
Οι συνέπειες είναι κολοσσιαίες, πέρα από την αγωνία της ίδιας της Ουκρανίας. Αυτό δεν είναι υπερβολή. Υπάρχει μια αυξανόμενη απειλή πυρηνικού πολέμου. Είναι εύκολο να κατασκευαστούν πιθανά σενάρια, καθένα από τα οποία οδηγεί στην κλίμακα κλιμάκωσης στην τελική καταστροφή. Αυτή είναι μια προοπτική.
Είναι τρέχουσα πραγματικότητα, όχι προοπτική, ότι βαδίζουμε αποφασιστικά στην αυτοκτονία αντιστρέφοντας τις πενιχρές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Δεν θα πρέπει να υπάρχει ανάγκη για λεπτομέρειες. Επιπλέον, δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν επικείμενη πείνα από τον αποκλεισμό των αγροτικών εξαγωγών από τη Ρωσία. Η αντίδραση των ΗΠΑ ήταν να παράσχουν στην Ουκρανία όπλα που θα μπορούσαν να βυθίσουν περισσότερα ρωσικά πλοία, εκτός από τη ναυαρχίδα του στόλου, που ήταν ήδη βυθισμένη.
Η υπόθεση είναι ότι η Ρωσία θα καθίσει ήσυχη, δεν θα απαντήσει με μια εξαιρετικά δυσοίωνη κλιμάκωση της βίας. Οι ρωσικές προτάσεις για ειρηνική διευθέτηση της κρίσης δεν λαμβάνονται υπόψη – ούτε καν αναφέρονται στην ολοένα και πιο ολοκληρωτική κουλτούρα της Δύσης, ίσως απαράδεκτες, αλλά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν δεν διερευνηθούν.
– Οι ΗΠΑ παραδέχτηκαν πρόσφατα ότι διεξάγουν ενεργά έναν πληροφοριακό πόλεμο κατά της Ρωσίας, εκτελεστής του οποίου φέρεται να είναι τα ΜΜΕ υπό τις υπηρεσίες πληροφοριών. Αποτελεί αυτό αποδεκτή τακτική ή την αρχή (ή συνέχιση) πολιτικών καταστολής και ελέγχου της πληροφορίας;
Αυτό είναι αρκετά φυσιολογικό. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Βρετανία δημιούργησε ένα Υπουργείο Πληροφοριών (δηλαδή παραπληροφόρηση) με ανακοινωθέν στόχο να ελέγξει τη σκέψη του κόσμου, ιδιαίτερα τη σκέψη των Αμερικανών, τους οποίους η Βρετανία ήθελε απεγνωσμένα να φέρει στον πόλεμο. Ο Γούντροου Γουίλσον εξελέγη το 1916 σε ένα πρόγραμμα Ειρήνης χωρίς Νίκη.
Σύντομα το μετατόπισε σε Νίκη χωρίς Ειρήνη και ίδρυσε μια Επιτροπή Δημοσίων Πληροφοριών (άλλος οργουελικός όρος) για να μετατρέψει έναν ειρηνιστικό πληθυσμό σε εξαγριωμένους μισητές των κακών Ούννων. Και οι δύο προσπάθειες ήταν αρκετά επιτυχημένες, εντυπωσιάζοντας πολύ τους Αμερικανούς φιλελεύθερους διανοούμενους που συνέχισαν να εκθειάζουν τα θαύματα της «κατασκευαστικής συναίνεσης» ως μέσο για να κρατήσουν τις «ανόητες και αδαείς» μάζες σε σειρά, μια βασική αρχή της φιλελεύθερης δημοκρατικής θεωρίας. Οι ίδιες αντιδράσεις οδήγησαν στην ανάπτυξη της τεράστιας βιομηχανίας Δημοσίων Σχέσεων (διαφήμιση και μάρκετινγκ), το μεγαλύτερο πρακτορείο προπαγάνδας στον κόσμο. Τα επόμενα χρόνια το μοτίβο επαναλήφθηκε. Η πνευματική κοινότητα και τα μέσα ενημέρωσης συνήθως συνδέονται.
– Θεωρείτε πιθανό τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο; Αν ναι υπό ποια μορφή θα διεξαχθεί και τι μπορεί να γίνει για να αποφευχθεί;
Κάποτε τέθηκε στον Αϊνστάιν μια παρόμοια ερώτηση. Απάντησε ότι δεν ήξερε πώς θα διεξαχθεί ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά οποιοσδήποτε πόλεμος ακολουθούσε θα γινόταν με ρόπαλα και πέτρες. Πρέπει να γίνουν τα πάντα για να αποφευχθεί. Πρέπει να είμαστε αφοσιωμένοι στην εξάλειψη της μάστιγας των πυρηνικών όπλων από τη γη. Υπάρχουν πολλά προκαταρκτικά βήματα που μπορούν και πρέπει να γίνουν αυτή τη στιγμή, τα οποία έχουν συζητηθεί αρκετά αλλού.