«Δεν θα έχεις τίποτα και θα είσαι ευτυχισμένος»
Αρκετά σύννεφα υπάρχουν αναφορικά με τη ζωή μετά το τέλος της πανδημίας του κορωνοϊού, καθώς αν και οι δημοσιογράφοι και οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι τα πάντα θα είναι όπως παλιά, τα πραγματικά γεγονότα σε καμία περίπτωση δεν τους επιβεβαιώνουν.
Μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και το βιβλίο που αγαπάνε ιδιαιτέρως το Μαξίμου, το «COVID-19: The Great Reset» του Klaus Schwab και του Thierry Malleret, το οποίο υποστηρίζει ότι η πανδημία είναι μια ευκαιρία να γίνει επανεκκίνηση του κόσμου.
Το βιβλίο «ονειρεύεται» έναν «νεοκομμουνιστικό» κόσμο, όπου θα υπάρχει μια παγκόσμια διακυβέρνηση, θα στηριχτεί η πράσινη ανάπτυξη και γενικώς δημιουργεί την ιδέα ότι «δεν θα έχεις τίποτα και θα είσαι ευτυχισμένος» (όπως ανέφερε κάποτε το World Economic Forum σε ένα tweet του).
Το πώς θα είναι η ζωή μετά τον Covid-19 προσπάθησε να τα περιγράψει και το Financial Times με βίντεο του, το οποίο υποστηρίζει ότι η πανδημία μας «άνοιξε την πόρτα» για σημαντικές αλλαγές στην οικονομία.
Ποιες είναι αυτές; Το FT αναφέρεται στο παγκόσμιο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, σύμφωνα με το οποίο οι πολίτες θα μπορούν να παίρνουν ένα επίδομα για να ζουν!
Η γνωστή οικονομική εφημερίδα ωραιοποιεί το εν λόγω εισόδημα, ισχυριζόμενη πως έχοντας το, δεν θα έχεις άγχος για τα προς το ζην και θα δουλεύεις ή θα σκέφτεσαι πιο απελευθερωμένα για το μέλλον ή θα κάνεις άλλα πράγματα (ταξίδια κτλ.).
Ωστόσο, το ρεπορτάζ αφήνει σκιές σχετικά με το ότι, κατά αυτόν τον τρόπο, όπως είναι φυσικό, οι άνθρωποι θα εξαρτώνται από την όποια εξουσία. Δεν είναι διόλου απίθανο το κράτος να λέει σήμερα ότι θα παίρνουν αυτό το επίδομα μόνο οι εμβολιασμένοι, ή στο μέλλον να ζητά και κάτι άλλο.
Μάλιστα, όπως θα δείτε στο ρεπορτάζ, παρουσιάζουν «έρευνες ειδικών», οι οποίες «διαβεβαιώνουν» πως τα χρήματα ενός παγκοσμίου ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος, θα ξοδεύονται μεστά από τον κόσμο και όχι σε ναρκωτικά ή άλλους είδους καταχρήσεις.
Τέλος, αφού το βίντεο παρουσιάζει την αντίθετη άποψη ως συντηρητική, τονίζει πως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα είναι πολύ κοντά στο να εφαρμοστεί παντού!
Τι είναι όμως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και το επίδομα των 560 ευρώ
Το 2015, η τότε κυβέρνηση της Φινλανδίας σχεδίασε και εφάρµοσε ένα πρωτοποριακό πρόγραµµα µε τίτλο «Πειραµατική Φινλανδία». Ο στόχος του προγράµµατος ήταν να γίνουν διάφορες δοκιµές σε πολλούς τοµείς της λειτουργίας του φινλανδικού κράτους, από την εκπαίδευση µέχρι την υγεία και το κοινωνικό κράτος, ώστε αργότερα, µε βάση τα δεδοµένα που θα προέκυπταν, να σχεδιαστούν σηµαντικές µεταρρυθµίσεις για τη χώρα, οι οποίες θα κάλυπταν τις πραγµατικές ανάγκες των πολιτών. Το πιο σηµαντικό πείραµα αυτού του προγράµµατος είχε σχέση µε την παροχή ενός βασικού εισοδήµατος σε κάποιες οµάδες πολιτών και τελικά έγινε διάσηµο σε όλο τον κόσµο.
Toν Δεκέµβριο του 2016, το φινλανδικό κράτος επέλεξε µε τυχαίο τρόπο 2.000 ανέργους 25 έως 58 ετών, δικαιούχους των σχετικών επιδοµάτων, από ένα σύνολο 175.000 δικαιούχων στο µητρώο του Kela.
Για ολόκληρο το 2017 και το 2018 οι επιλεγµένοι 2.000 έχασαν µέρος των επιδοµάτων που έπαιρναν (σε κάποιες περιπτώσεις ολόκληρο το ποσό) και στη θέση τους πήραν ένα βασικό εισόδηµα ύψους 560 ευρώ. Το εισόδηµα αυτό ήταν αφορολόγητο και για να το εισπράξουν, αντίθετα µε τα συµβατικά επιδόµατα ανεργίας, δεν χρειαζόταν να συµπληρώσουν καµιά αίτηση για δουλειά ή για το ίδιο το επίδοµα.
Η καταβολή του δεν σταµατούσε ούτε στην περίπτωση που έβρισκαν δουλειά ή ξεπερνούσαν την επιλέξιµη ηλικία. Αντίθετα µε τα επιδόµατα που δίνονται υπό όρους και έπειτα από αίτηση, ό,τι κι αν συνέβαινε το βασικό εισόδηµα θα πιστωνόταν στις αρχές κάθε µήνα στον τραπεζικό λογαριασµό των επιλεγµένων χωρίς να χρειάζεται να κάνουν τίποτα. Από την άλλη πλευρά, οι υπόλοιποι 173.000 δικαιούχοι θα συνέχιζαν να εισπράττουν κανονικά τα επιδόµατα ολοκληρώνοντας τις σχετικές διαδικασίες.
Ο σκοπός αυτού του ιδιαίτερα φιλόδοξου πειράµατος, το οποίο κόστισε περίπου 20 εκατοµµύρια ευρώ, ήταν, από τη σύγκριση των δύο οµάδων, οι ερευνητές του Kela και του Πανεπιστηµίου Aalto να ελέγξουν µια σειρά από παραµέτρους. Ο σκοπός ήταν το φινλανδικό κράτος να διαπιστώσει τις επιπτώσεις που µπορεί να έχει ένα τέτοιο επίδοµα χωρίς όρους και χωρίς καµιά επαφή µε τη γραφειοκρατία. Ωστόσο, πολλές πτυχές τόσο του ίδιου του πειράµατος όσο και του τρόπου µε τον οποίο πήρε δηµοσιότητα (όλοι αναφέρονταν σε αυτό ως «πείραµα για το βασικό εισόδηµα») πυροδότησαν εκ νέου τη µεγάλη, παλιά συζήτηση περί Καθολικού Βασικού Εισοδήµατος τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό.
Παρότι, συγκριτικά µε το κόστος της ζωής στη Φινλανδία, το ποσό των 560 ευρώ είναι ανεπαρκές για µια πλήρη ζωή, δεν είναι και αµελητέο. Επιπλέον, το γεγονός ότι στο πείραµα όσοι έβρισκαν δουλειά συνέχισαν να λαµβάνουν το βασικό εισόδηµα δηµιούργησε αµέσως µια οµάδα επωφελούµενων που δεν ήταν άνεργοι. Αλλά ακόµη και οι άνεργοι αποτελούν µια από τις οµάδες που, σύµφωνα µε τη θεωρία, θα ωφελούσε κατά κύριο λόγο η θέσπιση ενός Καθολικού Βασικού Εισοδήµατος.
Σε κάθε περίπτωση, η εφαρµογή κάποιας παραλλαγής του Καθολικού Βασικού Εισοδήµατος (UBI) αποτελεί εδώ και δεκαετίες ενός είδους Ιερό ∆ισκοπότηρο. Οι πιθανές εκδοχές του σχήµατος είναι πολλές, όµως η βασική ιδέα είναι µία: Ολοι οι πολίτες µιας χώρας, ανεξαρτήτως του εισοδήµατος, της περιουσίας τους ή της εργασιακής τους κατάστασης, λαµβάνουν τακτικά από το κράτος ένα χρηµατικό ποσό, το οποίο τους επιτρέπει να διαβιούν µε αξιοπρέπεια. Οι υποθέσεις που µπορεί να κάνει κάποιος γύρω από το Βασικό Εισόδηµα και το κατά πόσο θα ωφελήσει όσους τυχόν το λάβουν είναι πραγµατικά αµέτρητες.
Να θυμίσουμε ότι και στην Ελλάδα εφαρμόστηκε ένα τέτοιο «πείραμα», καθώς εν μέσω πανδημίας οι περισσότεροι Έλληνες αναγκάστηκαν να ζήσουν με ένα επίδομα 534 ευρώ.