Γιατί η νέα τραπεζική κρίση απειλεί να «εξαφανίσει» (εκ νέου) τις ελληνικές τράπεζες και την ελληνική οικονομία (και κοινωνία)
ο διακεκριμένος οικονομικός αναλυτής, Νίκος Ιγγλέσης αφού ανέλυσε με μία ρεαλιστική προσέγγιση το μέλλον της ελληνικής οικονομίας (το οποίο είναι δυσοίωνο) κατέληξε στο δύσκολο να αφομοιωθεί από την κοινωνία, πολιτικό συμπέρασμα, ότι «Δεν υπάρχει ελπίδα με τα παρόντα πολιτικά σχήματα και χρειαζόμαστε μία εναλλακτική διακυβέρνηση για να επιβιώσει η χώρα στο μέλλον».
Σχετικά με την τραπεζική κρίση η οποία ξεκίνησε από τις ΗΠΑ (όπως και αυτή του 2008) ο Νίκος Ιγγλέσης είπε:
«Το βασικό γεγονός που προκάλεσε την κρίση αυτή ήταν η αύξηση των επιτοκίων κάτι που έκαναν όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό.
Όταν σταμάτησε η παγκόσμια οικονομία να εφαρμόζει τα λοκντάουν λόγω του κορωνοϊού υπήρξε μία αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων.
Πολύ πριν, το καλοκαίρι του 2021, όταν σταμάτησαν τα λοκντάουν, υπήρξε μία αύξηση και στην Ελλάδα του πληθωρισμού.
Υπήρξε μια διαταραχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες της παγκοσμιοποίησης, κάποιες εταιρείες σταμάτησαν να δουλεύουν, κάποιες άλλες δεν μπορούσαν να μεταφέρουν τα προϊόντα τους.
Εκεί ξεκίνησε το πληθωριστικό σπιράλ.
Τότε ανέβασαν οι κεντρικές τράπεζες τα επιτόκια τους καθώς είναι το μόνο όπλο που διαθέτουν για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό.
Κάναν το χρήμα πιο ακριβό κι αυτό σημαίνει πιο ακριβά δάνεια.
Είτε δάνεια προς τα κράτη, είτε επιχειρηματικά δάνεια, είτε καταναλωτικά.
Πιο ακριβά δάνεια σημαίνει ότι κράτη, επιχειρήσεις και νοικοκυριά πρέπει να πληρώνουν περισσότερους τόκους κάθε χρόνο.
Αυτό σημαίνει περιορισμός της ζήτησης, καθώς παίρνεις εισόδημα από την οικογένεια, από την επιχείρηση, το κράτος, και μειώνεται η οικονομική δραστηριότητα.
Όταν λέμε ζήτηση δεν εννοούμε μόνο την καταναλωτική ζήτηση αλλά και την επιχειρηματική.
Η άνοδος λοιπόν των επιτοκίων εγκλώβισε τα ομόλογα. Οι τράπεζες εκτός από καταθέσεις έχουν και ομόλογα τα οποία τα πουλάνε και σε άλλες τράπεζες.
Τα ομόλογα είναι ένα είδος δανείου, είναι ένα χαρτί με το οποίο κατά την λήξη του θα πρέπει να επιστραφούν τα χρήματα με τους ανάλογους τόκους.
Κατά την άνοδο των επιτοκίων, στα παλαιότερα ομόλογα, άρχισε να μειώνεται η τιμή τους. Επειδή τα νέα ομόλογα που θα έβγαιναν ή αυτά που οι αγορές προσδοκούσαν ότι θα έβγαιναν θα είχαν υψηλότερα επιτόκια.
Άρα κανείς δεν θέλει να κρατήσει ένα ομόλογο με επιτόκιο 1-1,5% όταν θα προκύψουν ομόλογα με επιτόκιο 3 ή 3,5%.
Άρχισαν επομένως να μειώνονται οι τιμές των ομολόγων τα οποία εγκλωβίστηκαν με αποτέλεσμα εάν οι τράπεζες χρειάζονται ρευστότητα και πρέπει να πουλήσουν τα ομόλογα που είχαν στο χαρτοφυλάκιό τους θα πρέπει να τα πουλήσουν πολύ φθηνότερα.
Δεν γνωρίζουμε αν αυτή η κρίση έχει σταματήσει. Αυτό θα το πούμε όταν οι τράπεζες σταματήσουν να αυξάνουν τα επιτόκια και ξεκινήσει αντιστρόφως η μείωση τους. Αυτό όμως προς το παρόν δεν φαίνεται να γίνεται.
Έτσι λοιπόν οι πιο αδύναμες τράπεζες βρέθηκαν σε μία κατάσταση στην οποία δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν πλέον στις υποχρεώσεις τους.
Όταν υπάρχει απόσυρση εμπιστοσύνης από μία τράπεζα τότε αρχίζει και η απόσυρση των καταθέσεων, τρέχουν όλοι να πάρουν τα λεφτά τους.
Έρχονται τότε κεντρικές τράπεζες για να σώσουν τις τράπεζες αυτές με έκδοση νέου χρήματος κάτι το οποίο προκαλεί κι αυτό αύξηση του πληθωρισμού.»
Σχετικά με το πόσο επηρεάζεται από όλα αυτά η ελληνική οικονομία είπε: «Τα ίδια ακριβώς περί ασφαλείας των ελληνικών τραπεζών τα έλεγε το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα και με την κρίση του 2008.
Έλεγαν ότι οι τράπεζες μας δεν έχουν καμία σχέση με τις αμερικανικές και είναι ασφαλείς. Δεν πέρασαν ούτε δύο χρόνια και η Ελλάδα μπήκε στα μνημόνια εξαιτίας της κρίσης χρέους που δημιουργήθηκε.
Το πρόβλημα αυτή στιγμή είναι η άνοδος των επιτοκίων. Η άνοδος αυτή επιβαρύνει την ελληνική οικονομία, επιβαρύνει τις επιχειρήσεις, επιβαρύνει τα νοικοκυριά, επιβαρύνει το δημόσιο χρέος.»
Σε ό,τι αφορά για το αν κινδυνεύει η ελληνική οικονομία είπε: «Δεν ξέρουμε τι σκελετούς έχει η κάθε τράπεζα στην ντουλάπα της γιατί υπάρχουν διοικήσεις ξένων μετοχών αυτή στιγμή. Το πρόβλημα είναι το εξής, αν μία τράπεζα βρεθεί σε μία κατάσταση πτώχευσης, ποιος θα την σώσει; Μπορεί αυτή τη στιγμή το ελληνικό Δημόσιο να πάρει καινούργια δάνεια για να χρηματοδοτήσει την διάσωση της; Είναι αδύνατον.
Μου φαίνεται πολύ απίθανο να μας δοθούν από κάποιον μηχανισμό 10 η 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Και με τι κόστος θα γινόταν ένας τέτοιος δανεισμός;
Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ μπορεί να εκδώσει χρήμα, η ελληνική κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να εκδώσει χρήμα. Το ευρώ το εκδίδει μονάχα η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα.
Αλλιώς μπορεί να αντιμετωπίσει μία κρίση μια χώρα που μπορεί να εκδώσει δικό της χρήμα σε αντίθεση με τις χώρες της ΕΕ των οποίων οι κεντρικές τράπεζες είναι παραρτήματα της ΕΚΤ.
Στο ερώτημα για το αν η Ελλάδα έπρεπε να είναι εντός ή εκτός ευρώ είπε: «Σε μία νέα κρίση που θα βιώσει ο ελληνικός λαός και η οικονομία του το θέμα θα ξαναεπανέλθει.