Είναι πιθανός ένας πόλεμος Ελλάδας-Τουρκίας; Απάντηση στο ερώτημα επιχειρεί να δώσει ο Ryan Gingeras, καθηγητής στο Τμήμα Υποθέσεων Εθνικής Ασφάλειας στη Ναυτική Μεταπτυχιακή Σχολή και ειδικός στην ιστορία της Τουρκίας, των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής, με άρθρο που έγραψε για το Texas National Security Review.
Ολόκληρο το άρθρο μπορείτε να το διαβάσετε ΕΔΩ
Το άρθρο κάνει μια ιστορική αναδρομή από το 1922 έως σήμερα. Η οπτική γωνία του αρθρογράφου είναι αλλού ορθή κι αλλού συζητήσιμη…
Ενδιαφέρον έχει όσα γράφει ο καθηγητής για τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά σήμερα.
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να πιστεύουμε ότι ένας πόλεμος πάνω από το Αιγαίο παραμένει ένα απίθανο γεγονός. Άλλωστε, η Αθήνα και η Άγκυρα κατάφεραν να αποτρέψουν τη σύγκρουση για δεκαετίες παρά τις έντονες διαφωνίες για μια σειρά ζητημάτων. Επιπλέον, δεδομένης της αβεβαιότητας που δημιουργήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία, το πολιτικό και οικονομικό κόστος της ένοπλης αντιπαράθεσης στην περιοχή θα ήταν τρομερό τόσο για την Τουρκία όσο και για την Ελλάδα.
Οι εσωτερικές υποθέσεις και στις δύο χώρες, ωστόσο, μπορεί να ωθήσουν τους πολιτικούς ηγέτες να λάβουν δραστικά μέτρα. Η δημοτικότητα του κυβερνώντος Κόμματος της Νέας Δημοκρατίας του Κ. Μητσοτάκη έχει πέσει σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις, προκαλώντας ερωτήματα για το αν το κυβερνών κόμμα θα παραμείνει κεντρώο ή θα αποκλίνει προς τα δεξιά. Η ανάγκη να στηρίξει τη βάση του και τις προοπτικές των εκλογών βαραίνει ακόμη περισσότερο το μυαλό του Ερντογάν. Με τον πληθωρισμό να τρέχει ανεξέλεγκτα και τη δημοτικότητα του κόμματος του να αρχίζει να διολισθαίνει, οι δικές του ελπίδες επανεκλογής έχουν αρχίσει να μειώνονται. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Ερντογάν έχει επιδείξει προθυμία να αντισταθεί με πείσμα έναντι Δύσης παρά τη σχετική ομοφωνία του ΝΑΤΟ στο θέμα της Ουκρανίας. Είναι επίσης σαφές ότι ο Ερντογάν δεν φοβάται απαραίτητα τις πιθανές συνέπειες από την απειλή του να επιτεθεί στις κουρδικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στη Συρία.
Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, η σημερινή στάση της Τουρκίας για το Αιγαίο δεν είναι αποκλειστικά προϊόν της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης.
Κατά την αξιολόγηση του αντίκτυπου που θα μπορούσε να έχει ο πόλεμος στην Ουκρανία στην τουρκική εξωτερική πολιτική, ο μελετητής Σελίμ Κορού εκτιμά ότι ο Ερντογάν μπορεί να βλέπει μια ευκαιρία να επιδιώξει ένα ευρύ σύνολο αναθεωρητικών στόχων. Ο Κόρου προέβλεψε ότι, με την υποστήριξη των δεξιών πολιτικών και του κατεστημένου ασφαλείας της χώρας, η Άγκυρα «θα μπορούσε να πιέσει πιο έντονα για να αλλάξει τα ελληνικά ναυτικά σύνορα, τα οποία πιστεύει ότι είναι άδικα εναντίον της».
Σε κάποιο βαθμό, οι εκφράσεις ανασφάλειας της Τουρκίας απηχούν εκείνες της Ρωσίας ενόψει του πολέμου με την Ουκρανία. Όπως στην περίπτωση των τουρκοελληνικών σχέσεων, η Ρωσία και η Ουκρανία μοιράζονται μια μακρά ιστορία ανταγωνισμού και διαφωνιών για θέματα εδάφους. Όπως οι Ρώσοι υποστηρικτές του πολέμου του Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας, εξέχουσες φωνές στην Τουρκία βλέπουν παρομοίως το Αιγαίο ως ένα πιθανό μέτωπο σε έναν αγώνα αντιπροσώπων εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών. Μπορεί να είναι αυτός ο φόβος που οδήγησε την κυβέρνηση του Ερντογάν να επαναλάβει την απειλή της ότι «θα προχωρήσει περαιτέρω» αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο. Εάν η τρέχουσα κρίση στην Ουκρανία δίνει κάποιο μάθημα, αυτό είναι ότι δεν πρέπει να υποτιμάμε τον κίνδυνο σύγκρουσης. Ένας πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι όχι μόνο δυνατός αλλά ίσως, κάποια στιγμή, πιθανός».