Tι αναφέρουν οι επιστήμονες.

Υπάρχει πιθανότητα η ασθένεια COVID-19 να επιστρέψει με βάση τον εποχικό κύκλο, προειδοποίησε αμερικανός ειδικός, υπογραμμίζοντας πως επείγει να φτιαχτούν αποτελεσματικά εμβόλια και φάρμακα.
 

Ο διευθυντής του εθνικού ινστιτούτου υγείας Άντονι Φάουτσι έκανε την εκτίμηση αυτή κατά τη διάρκεια της καθημερινής ενημέρωσης του Τύπου από την «task force» που έχει συγκροτήσει ο Λευκός Οίκος, εξηγώντας πως ο κοροναϊός αρχίζει πλέον να εξαπλώνεται σε χώρες του νότιου ημισφαιρίου, όπου έρχεται ο χειμώνας.

«Αν βιώσουν μεγάλη επιδημία, θα είναι απολύτως απαραίτητο να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τον δεύτερο κύκλο», τόνισε ο ειδικός.

«Αυτό κάνει ακόμα πιο πιεστική την ανάγκη να αναπτύξουμε εμβόλιο, να το δοκιμάσουμε γρήγορα και να εξασφαλίσουμε πως θα είναι έτοιμο και διαθέσιμο στον επόμενο κύκλο», πρόσθεσε.

Δύο κλινικές δοκιμές εμβολίων βρίσκονται σε εξέλιξη στην Κίνα και στις ΗΠΑ, ωστόσο τα σκευάσματα του είδους πιθανόν δεν θα είναι διαθέσιμα στην αγορά πριν από έναν ως ενάμιση χρόνο.

Δοκιμάζονται επίσης θεραπείες — τόσο νέα φάρμακα, όσο και υπάρχοντα, όπως τα ανθελονοσιακά χλωροκίνη και υδροξυχλωροκίνη.

Ο Δρ. Φάουτσι άφησε να εννοηθεί ότι ο SARS-CoV-2 εξαπλώνεται ευκολότερα όταν ο καιρός είναι κρύος, παρά όταν το κλίμα είναι θερμό και ξηρό, απηχώντας πρόσφατη κινεζική μελέτη, που πάντως είναι ακόμα προκαταρκτική και υπόκειται σε αξιολόγηση από ομότιμους επιστήμονες (peer review), η οποία καταλήγει ακριβώς στο ίδιο συμπέρασμα.

Αυτό πιθανόν οφείλεται στο γεγονός ότι τα σταγονίδια που εκκρίνουν οι ασθενείς επιβιώνουν περισσότερο όταν ο αέρας είναι ψυχρός, ενώ το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα τείνει να είναι πιο αδύναμο τον χειμώνα.

Άλλη πιθανή εξήγηση: ο ιός αποσυντίθεται γρηγορότερα σε θερμές επιφάνειες, καθώς η προστατευτική μεμβράνη λίπους που τον περιβάλλει αποξηραίνεται ταχύτερα.

Όμως η μείωση των μολύνσεων δεν είναι κατ’ ανάγκη συνώνυμη με την εξάλειψη του ιού. Σχεδόν 2.500 κρούσματα του κοροναϊού καταγράφονται για παράδειγμα στην Αυστραλία, που θρηνεί 8 νεκρούς μέχρι σήμερα. 

Πανεπιστήμιο Cornell: Αυτά είναι τα πρώτα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της covid-19 

Στη σταχυολόγηση των πρώτων ασφαλών επιδημιολογικών χαρακτηριστικών, με τα διεθνώς αναγνωρισμένα και εφαρμοσμένα κριτήρια, της πανδημίας covid-19 που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός προχώρησε μεγάλη ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Cornell, συλλέγοντας πληροφορίες και δείγματα από χιλιάδες ασθενείς στην περιοχή της Λομβαρδίας, στην Ιταλία, απ’ όπου φέρεται να εξαπλώθηκε η επιδημία σε όλη την Ευρώπη.

Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στη Λομβαρδία καταγράφηκε στις 20 Φεβρουαρίου. Ένα μήνα μετά και ενώ η μία χώρα μετά την άλλη μπαίνει σε καραντίνα, τα κρούσματα και οι νεκροί είναι χιλιάδες στην Ευρώπη.

Όπως αναφέρει η έκθεση της ερευνητικής ομάδας, μία εβδομάδα μετά το πρώτο κρούσμα, δηλαδή στις 27 Φεβρουαρίου, η περιοχή της Λομβαρδίας παρουσίασε μία ταχύτατη αύξηση των κρουσμάτων.

Η έρευνα στηρίχθηκε στις πρώτες 5.830 εργαστηριακά επιβεβαιωμένες περιπτώσεις από τη Λομβαρδία. Τα επιδημιολογικά δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω τυποποιημένων συνεντεύξεων επιβεβαιωμένων περιπτώσεων και των στενών επαφών τους.

Τα στοιχεία ήταν το δημογραφικό υπόβαθρο, οι ημερομηνίες εμφάνισης ωτν συμπτωμάτων, τα κλινικά χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς, τα αποτελέσματα του δείγματος από την αναπνευστική οδό, τη διάρκεια νοσηλείας στο νοσοκομείο και τον εντοπισμό των επαφών τους.

Από τα παραπάνω στοιχεία προέκυψε ένα μοντέλο εκτίμησης του αριθμού αναπαραγωγής, καθώς και του σειριακού διαστήματος.

Όπως αποδεικνύεται από τη μελέτη της ομάδας του Πανεπιστημίου Cornell, η επιδημία στην Ιταλία είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, πριν διαπιστωθούν τα πρώτα κρούσματα και οπωσδήποτε πολύ νωρίτερα από την επιβεβαίωση του πρώτου ασθενούς στη Λομβαρδία, στις 20 Φεβρουαρίου. Τη συγκεκριμένη ημερομηνία, ο νέος κορωνοϊός είχε ήδη εξαπλωθεί στο σύνολο των επαρχιών της Νότιας Λομβαρδίας.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ασθένειας;

• 1)Η μέση ηλικία των ασθενών είναι 69 ετών.
• 2)Το 47% των θετικών στο τεστ ατόμων, νοσηλεύτηκε.
• 3)Από το 47% των ασθενών που νοσηλεύτηκε, το 18% χρειάστηκε εντατική φροντίδα.
• 4)Το μέσο σειριακό διάστημα εκτιμήθηκε στις 6,6 ημέρες.
• 5)Ο βασικός αριθμός αναπαραγωγής ήταν στο 3,1.
• 6)Δεν παρατηρήθηκαν σημαντικά διαφορετικά ιϊκά φορτία σε ρινικά επιχρίσματα μεταξύ συμπτωματικών και ασυμπτωματικών.
• 7)Το δυναμικό μετάδοσης του COVID-19 είναι πολύ υψηλό.
• 8)Ο αριθμός των κρίσιμων περιπτώσεων μπορεί να καταστεί σε μεγάλο βαθμό μη βιώσιμος για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης σε πολύ βραχύ χρονικό ορίζοντα.
• 9)Παρατηρήθηκε μια ελαφρά μείωση του αριθμού αναπαραγωγής, ενδεχομένως συνδεόμενη με την αυξημένη ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και την έγκαιρη επίδραση των παρεμβάσεων.

Το συμπέρασμα από την έρευνα είναι το εξής: Απαιτούνται επιθετικές στρατηγικές περιορισμού για τον έλεγχο της εξάπλωσης και των καταστροφικών αποτελεσμάτων του συστήματος COVID-19 για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.

Με άλλα λόγια, ελλείψει φαρμάκου που θα επιδράσει καθοριστικά πάνω στον νέο κορωνοϊό και εμβολίου, ο μοναδικός τρόπος να ανακοπεί η ραγδαία εξάπλωσή του, είναι η καραντίνα, δηλαδή τα ακραία περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας και μετακίνησης.

Στην έρευνα συμμετείχαν οι επιστήμονες: Cereda D, Tirani M, Rovida F, Demicheli V, Ajelli M, Poletti P, Trentini F, Guzzetta G, Marziano V, Barone A, Magoni M, Deandrea S, Diurno G, Lombardo M, Faccini M, Pan A, Bruno R, Pariani E, Grasselli G, Piatti A, Gramegna M, Baldanti F, Melegaro A, Merler S  

Γιατί ”προτιμά” τους άνδρες 

Στους 821 ανέρχονται πλέον οι συμπολίτες μας που νοσούν από τον ιό SARS-CoV-2, σύμφωνα με τα τελευταία επιδημιολογικά στοιχεία. Στη λίστα των θυμάτων προστέθηκαν χθες Κυριακή δύο ακόμα άτομα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στους 22. Πρόκειται για 18 άνδρες και 4 γυναίκες.

Ο νέος κορωνοϊός δείχνει μια σαφή «προτίμηση» στον ανδρικό πληθυσμό της χώρας, αλλά και παγκοσμίως, καθώς όπως διευκρίνισε ο εκπρόσωπος του υπουργείο Υγείας για την επιδημία, καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας, η πλειοψηφία των θανόντων είναι άνδρες ενώ και το 60% των 134 νοσηλευομένων είναι άνδρες. Φαίνεται, λοιπόν, ότι παρά το γεγονός ότι τα πρώτα καταγεγραμμένα κρούσματα της νόσου COVID-19 στην Ελλάδα αφορούσαν σε γυναίκες, πράγματι ο ιός μολύνει αναλογικά περισσότερους άνδρες.

«Έχουμε τα δεδομένα από τρεις μεγάλες επιδημίες, της Κίνας, της Ιταλίας και της Νότιας Κορέας. Όντως αυτό φαίνεται ότι συμβαίνει. Οι άνδρες προσβάλλονται περισσότερο από το νέο ιό από τις γυναίκες. Τα σοβαρά περιστατικά είναι περισσότερα σε άνδρες από τις γυναίκες και οι θάνατοι είναι περισσότεροι στους άνδρες από τις γυναίκες. Δεν ξέρουμε γιατί ακριβώς συμβαίνει αυτό», είπε χθες ο κ. Τσιόδρας.

Σύμφωνα με τον ίδιο στοιχεία από τις μικρότερες επιδημίες του πρώτου ιού SARS, αλλά και του MERS, που είναι «ξαδερφάκια» του SARS-CoV-2, δείχνουν ακριβώς το ίδιο. «Μπορεί να οφείλεται σε επιδημιολογικά χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν, και τα βλέπουμε συχνότερα σε άνδρες, όπως το κάπνισμα ή η κατάχρηση αλκοόλ που είναι πιο συχνά κατά τεκμήριο στους άνδρες», προσέθεσε επιχειρώντας να αιτιολογήσει τον συσχετισμό.

Αναφορικά με το κάπνισμα, ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας στο ΕΚΠΑ είχε και προ ημερών αναφέρει ότι, ενδεχομένως με κάποιο μηχανισμό αύξησης των υποδοχέων για το νέο ιό στον πνεύμονα, να προκαλεί βαρύτερη νόσο σε αυτούς που καπνίζουν. «Και κατά τεκμήριο, καπνίζουν περισσότερο οι άνδρες σε κάποιες χώρες, όπως η Κίνα», υπενθύμισε.

Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι κάποιο ρόλο έχουν και τα οιστρογόνα, δηλαδή οι ορμόνες του γυναικείου φύλου. «Πρόσφατα πειράματα, μικρά πειράματα, που είχαν να κάνουν με το SARS, είχαν δείξει ότι τα θηλυκά ποντίκια ήταν πιο ανθεκτικά στη λοίμωξη από αυτό τον ιό, όπως επίσης φαίνεται ότι οι γυναίκες έχουν γενικότερα ισχυρότερο αμυντικό σύστημα. Το Χ χρωμόσωμα, το χρωμόσωμα των γυναικών, έχει ένα μεγάλο αριθμό γονιδίων που σχετίζονται με την άμυνα του ανθρώπου, με την ανοσία του ανθρώπου και οι γυναίκες έχουν δύο Χ χρωμοσώματα. Θα δούμε αν θα επιβεβαιωθεί αυτό», είπε ο κ. Τσιόδρας.

Πράγματι σε πειράματα που έκανε ο Δρ. Stanley Perlman, στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα μελετώντας τις λοιμώξεις από κορωνοϊού σε ποντίκια διεφάνη η προστατευτική επίδραση των γυναικείων ορμονών.

Ο ερευνητής και οι συνεργάτες του, το 2016 και το 2017, στο πλαίσιο πειραμάτων επιμόλυναν θηλυκά και αρσενικά ποντίκια με τους κορωνοϊούς που προκαλούν το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο (SARS) και το Αναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS). Ανεξαρτήτως ηλικίας, τα αρσενικά πειραματόζωα ήταν πιο επιρρεπή στη λοίμωξη από τα θηλυκά. Επίσης, τα ποσοστά θανάτων στα θηλυκά ποντίκια αυξήθηκαν όταν τους αφαίρεσαν τις ωοθήκες ή πήραν φάρμακα που κατέστειλαν τα οιστρογόνα.

Κατά τον Δρ. Perlman αυτό σημαίνει ότι, τα οιστρογόνα έχουν κάποια προστατευτική επίδραση έναντι των κορωνοϊών και αυτό φαίνεται να ισχύει και στην περίπτωση του SARS-CoV-19.

Αλλά όπως τόνισε χθες ο κ. Τσιόδρας «παρόλα αυτά βέβαια, και οι γυναίκες πρέπει να προσέχουν. Δεν είναι άνοσες στον ιό. Και αυτές πρέπει να τηρούν τα μέτρα προστασίας και φυσικά, όπως είδατε και στους θανάτους σιγά-σιγά βλέπουμε και μερικές γυναίκες».

Το τσιγάρο κάνει τους άνδρες ευάλωτους στον κορωνοϊό

Πάντως, και στη γειτονική Ιταλία υπάρχει μεγαλύτερη αναλογία ανδρών που νοσούν και πεθαίνουν από τη νόσο COVID-19, έναντι των γυναικών, μεγαλύτερη απ’ ότι στην Κίνα. Και όπως παραδέχεται ο κ. Σωτήρης Τσιόδρας παρόμοιο είναι το πρότυπο προς το παρόν και στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τις ιταλικές υγειονομικές αρχές, από τις 21 Φεβρουαρίου έως τις 12 Μαρτίου είχαν καταγραφεί 13.882 περιπτώσεις του νέου κορωνοϊού και 803 θάνατοι εξαιτίας του. Το 58% των κρουσμάτων και το 72% των θανάτων αφορούσαν άνδρες. Επίσης, οι νοσηλευόμενοι άνδρες με νόσο COVID-19 την ίδια περίοδο είχαν 75% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν συγκριτικά με τις νοσηλευόμενες γυναίκες.

Στοιχεία από την Κίνα, όπου ξεκίνησε η επιδημία, και αφορούν στο διάστημα από τον Δεκέμβριο του 2019 που καταγράφηκαν τα πρώτα κρούσματα έως και τον Φεβρουάριο του 2020, επίσης δείχνουν ότι οι άνδρες αναλογούν στο 60% εκείνων που έχουν μολυνθεί και τελικά νοσούν. Από μια πιο λεπτομερή ανάλυση 44.600 περιπτώσεων από την ενδοχώρα της Κίνας, τεκμηριώνεται ότι οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι: έχουν 65% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με τις γυναίκες. Το εντυπωσιακό είναι ότι και σε παιδιά, τα αγόρια είναι πιο ευάλωτα από τα κορίτσια. Μελέτη 171 εφήβων που νοσηλεύονταν με νόσο COVID-19 στο Νοσοκομείο της Ουχάν, εστίας της πανδημίας, έδειξε ότι το 61% ήταν αγόρια.

Αλλά και στη Νότια Κορέα, που πλέον η επιδημία έχει τεθεί υπό έλεγχο, οι άνδρες αποτελούν σχεδόν το 62% των κρουσμάτων, ενώ έχουν 89% να πεθάνουν εξαιτίας της νόσου συγκριτικά με τις γυναίκες.

Όπως ανέφερε και ο κ. Τσιόδρας, το κάπνισμα φαίνεται να παίζει ρόλο στην «προτίμηση» του κορωνοϊού στους άνδρες. Παγκοσμίως, οι άνδρες καπνιστές είναι περισσότεροι από τις γυναίκες. Στην Κίνα, που κατέχει από τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών παγκοσμίως, το 54% των ανδρών είχαν δηλώσει ενεργοί καπνιστές το 2010 και μόλις το 8,4%, πρώην καπνιστές. Αντιθέτως σε μελέτη του 2016 διαπιστώθηκε ότι μόλις το 3,4% των γυναικών ήταν καπνίστριες. Στη Νότια Κορέα, περίπου το 50% των ενηλίκων ανδρών είναι καπνιστές, εν αντιθέσει με το 4% των γυναικών. Στην Ιταλία, το 28% των ενηλίκων ανδρών καπνίζουν και το 20% των γυναικών. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας του 2018, ενεργοί καπνιστές είναι 2,3 εκατομμύρια άνδρες και 1,5 εκατομμύρια γυναίκες.

Παρόλα αυτά οι άνδρες φαίνεται στις παθήσεις των πνευμόνων να είναι πιο ανθεκτικοί. Οι γυναίκες διαχρονικά πεθαίνουν συχνότερα από την εποχική γρίπη εν αντιθέσει με τους άνδρες και είναι πιο πιθανόν να αναπτύξουν αυτοάνοσες παθήσεις των πνευμόνων, όπως η πνευμονική αρτηριακή υπέρταση. Κι ενώ οι άνδρες καπνίζουν περισσότερο, τελικά οι γυναίκες είναι πιο ευπαθείς στον καρκίνο του πνεύμονα και το εμφύσημα.

Το «δυνατό» ανοσοποιητικό των γυναικών

Ο Δρ. Kent E. Pinkerton από το Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια, που μελετά τις διαφορές τω φύλων ως προς την υγεία των πνευμόνων υποστηρίζει ότι, «η αντίδραση του ανθρώπου στη νόσο COVID-19 θα αποκαλύψει πολλές σημαντικές διαφορές που το ανοσοποιητικό σύστημα ανδρών και γυναικών παλεύει να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη». Εικάζει ότι ο ορμονικές διαφορές παίζουν βασικό ρόλο στην ανοσο-απόκριση. Και αν οι επιστήμονες μπορούν να ανακαλύψουν γιατί συμβαίνει αυτό, ενδεχομένως να αναπτύξουν και καλύτερες στρατηγικές για την καταπολέμηση λοιμώξεων από τον SARS-CoV-2.

Οι ερευνητές θα αναλύσουν κλινικές περιπτώσεις COVID-19 για να αποδείξουν ότι η περιμετρική άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος – η πρώτη αντίδραση του οργανισμού σε κάθε λοίμωξη – ίσως αντιδρά πιο έντονα στις γυναίκες απ ‘ό,τι στους άνδρες στην περίπτωση του νέου κορωνοϊού, σύμφωνα με την Susan Kovats, Ανοσολόγο στο Ίδρυμα Ιατρικής Έρευνας της Οκλαχόμα, στις ΗΠΑ.

«Εάν αυτή η “έμφυτη” ανοσολογική απόκριση τείνει να είναι ισχυρότερη στις γυναίκες, τότε μπορεί είναι πιο τυχερές και σε περίπτωση λοίμωξης από τον νέο κορωνοϊό, να έχουν χαμηλότερο ιϊκό φορτίο», εξηγεί η Δρ. Kovats. Και αυτό ενδεχομένως να σημαίνει ότι δεν χρειάζεται στην μάχη για την καταπολέμηση της λοίμωξης να χρησιμοποιήσουν τον «βαρύ οπλισμό» του ανοσοποιητικού συστήματος, τα Τ και Β-κύτταρα.

Ως γνωστόν, πολλές φορές όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εξαπολύει επίθεση κατά του εχθρού, υπάρχει και η πιθανότητα ακόμα μεγαλύτερης βλάβης. Η ίδια η λοίμωξη προκαλεί βλάβη στον ευαίσθητο πνευμονικό ιστό. Και το «έμφυτο» ανοσοποιητικό υπεραντιδρά, αυξάνοντας επικίνδυνα τα επίπεδα της εσωτερικής φλεγμονής που με τη σειρά της προκαλεί περισσότερη βλάβη στους πνεύμονες. Το αποτέλεσμα πολλές φορές είναι θανατηφόρο. Αλλά, αν στον γυναικείο οργανισμό η λοίμωξη αναχαιτίζεται σε πρώιμο στάδιο τότε ενδεχομένως να αποφεύγεται το μοιραίο, δηλαδή ο θάνατος.