Τι θα συμβεί σε περίπτωση που πλησιάσει το Καστελόριζο;
Το Oruc Reis συνεχίζει συνοδεία πολεμικών πλοίων να βρίσκεται στην περιοχή κοντά στο Καστελόριζο για την οποία έχει εκδόσει πράνομες ΝAVTEX η Τουρκία.
Φαίνεται πως μετακινείται υνεχώς και πιο βόρεια, πλησιάζοντας ακόμη πιο απειλητικά το σύμπλεγμα της Μεγίστης.
Η μεγάλη σημασία του Καστελόριζου
Επίκεντρο των εξελίξεων είναι η θαλάσσια περιοχή του Καστελόριζου. Το ζήτημα της έκτασης της ΑΟΖ του Καστελόριζου αποτελεί κομβικό σημείο στην αντιπαράθεση της Ελλάδας με την Τουρκία. Με πλήρη επήρεια της ΑΟΖ του Καστελόριζου, η ΑΟΖ της Ελλάδας θα «ακουμπά» σε αυτήν της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Τουρκία αρνείται κατηγορηματικά έναν τέτοιο ενδεχόμενο, το οποίο θεωρεί προσπάθεια αποκλεισμού της από την Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα αναφέρει ότι τα νησιά πρέπει να ληφθούν υπόψη στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μιας χώρας, σύμφωνα με τη Σύμβαση για το δίκαιο της Θάλασσας, την οποία η Τουρκία δεν έχει υπογράψει.
Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι η υφαλοκρηπίδα μιας χώρας πρέπει να μετρηθεί από την ηπειρωτική χώρα. Τονίζει λοιπόν με τη γνωστή ρητορική της πως η περιοχή γύρω από το Καστελόριζο εμπίτει στην δική της ΑΟΖ.
Ο προβληματισμός της ελληνικής πλευράς εδράζεται κυρίως στο γεγονός ότι τα όρια των θαλάσσιων περιοχών που δεσμεύουν από NAVTEX σε NAVTEX οι Τούρκοι μετακινούνται κάθε φορά όλο και πιο βόρεια, πλησιάζοντας ακόμη πιο απειλητικά το σύμπλεγμα της Μεγίστης.
Ενδεικτικά, η πιο πρόσφατη από αυτές, η οποία εκδόθηκε στις αρχές της εβδομάδας σε συνέχεια των τριών προηγούμενων από τον Υδρογραφικό της Αττάλειας, τοποθέτησε το βόρειο άκρο της περιοχής που δεσμεύει σε μία απόσταση μόλις 32 μιλίων από τις ακτές του Καστελόριζου.
Η συγκεκριμένη NAVTEX έχει ισχύ από την 1η μέχρι και τη 12η Σεπτέμβρη, ενώ η ανακοίνωσή της συνοδεύτηκε από ένα κρεσέντο επιθετικών δηλώσεων Τούρκων κυβερνητικών αξιωματούχων, στο επίκεντρο των οποίων βρέθηκε η παρουσία στρατιωτικής φρουράς στο ακριτικό νησί.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, τα τουρκικά ΜΜΕ επικαλούμενα αναφορές Τούρκων παραγόντων μετέδωσαν εικόνες μιας συνηθισμένη αλλαγής της μονάδας Εθνοφρουράς του Καστελόριζου συνοδευμένες με ευθείες απειλές για την ασφάλεια του νησιού.
Μέσω της αναγγελίας της συγκεκριμένης NAVTEX, όμως, η Τουρκία προχωρά ένα βήμα παραπέρα μειώνοντας την απόσταση των βόρειων ορίων της παράνομα δεσμευμένης περιοχής όχι μόνο από το Καστελόριζο, αλλά και από τις νοτιοανατολικές ακτές της Ρόδου και της Καρπάθου. Ταυτόχρονα, είναι ευδιάκριτη η μείωση του δυτικού τμήματός της, το οποίο συμπίπτει πλέον με τον 28ο μεσημβρινό.
Να σημειώσουμε ότι ο εν λόγω μεσημβρινός, ο οποίος τέμνει τη Ρόδο, έχει ιδιαίτερη σημασία για τους τουρκικούς σχεδιασμούς στη ΝΑ Μεσόγειο, δεδομένου ότι αποτελεί το δυτικό άκρο μιας τεράστιας θαλάσσιας περιοχής που ξεκινά από εκεί και φτάνει μέχρι τον κόλπο της Αλεξανδρέττας.
Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα συμβεί αν η επόμενη τουρκική Navtex δεσμεύσει μετά τις 12 Σεπτέμβρη θαλάσσια περιοχή πιο βόρεια, ακόμα πιο κοντά στο Καστελόριζο. Σε αυτήν την περίπτωση, θα δοκιμαστούν τόσο οι αντοχές της κυβέρνησης όσο και η στάση των Ευρωπαίων εταίρων. Έχει άλλη πολιτική και διπλωματική βαρύτητα να αποπειρώνται έρευνες στο απώτατο όριο που θα μπορούσε να φτάσει η ελληνική ΑΟΖ (η Ελλάδα δεν έχει ανακηρύξει επισήμως ΑΟΖ) και άλλο σε σημείο κοντά σε νησί.
Αν το Oruc Reis πλησιάσει ακόμα περισσότερο το Καστελόριζο ή άλλο ελληνικό νησί ενδεχομένως μπούμε σε απρόβλεπτες καταστάσεις.
Ακραία πρόκληση από τον εμπνευστή της «Γαλάζιας Πατρίδας»
Ενώ οι διπλωματικές πιέσεις στην Άγκυρα να σταματήσει τις προκλήσεις εντείνονται, γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο πως η Τουρκία λειτουργεί βάσει σχεδίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Αδιάψευστος μάρτυρας του γεγονότος αυτού είναι και τα όσα είπε ο εμπνευστής της «Γαλάζιας Πατρίδας», Τζιχάτ Γιαϊτζί, απόστρατος ναύαρχος του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού.
Ο Γιαϊτζί μίλησε στο Σπούτνικ για το τι σημαίνει ο όρος «Γαλάζια Πατρίδα» στην πράξη αλλά και το ποιες είναι οι διεκδικήσεις της Τουρκίας.
Μεταξύ πολλών άλλων, ο Γιαϊτζί ζητά να συζητηθούν «οι παραβιάσεις της Ελλάδας για τα EGAYDAAK», δηλαδή τη λίστα με τα νησιά, τις νησίδες και τις βραχονησίδες που έχουν «γκριζάρει» οι Τούρκοι και λέει ότι «μπορούμε να διαπραγματευτούμε ορισμένα ζητήματα στο Αιγαίο Πέλαγος με τη Ελλάδα», παρότι η χώρα μας «δεν είναι συνομιλητής» της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο.
«Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ μας σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο. Μόνο η Ελλάδα έχει απαίτηση από τη θαλάσσια ζώνη η οποία είναι δική μας» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Τούρκος απόστρατος, ενώ υποστηρίζει ότι είναι ενάντια στο Διεθνές Θαλάσσιο Δίκαιο να διαμορφώνει η Ελλάδα «τα σύνορα των χωρικών της υδάτων τραβώντας μια ευθεία γραμμή μεταξύ των νησιών της Κρήτης και της Ρόδου και να καθορίζει την περιοχή ΑΟΖ σύμφωνα με αυτήν τη γραμμή σαν να μην υπάρχει θάλασσα μεταξύ των νησιών».
Ο εμπνευστής της «Γαλάζιας Πατρίδας» υποστηρίζει επίσης ότι «η Ελλάδα με το Καστελόριζο προσπαθεί να σφετεριστεί από την Τουρκία περίπου 50.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα περιοχής θαλάσσιας δικαιοδοσίας», λέγοντας μάλιστα για την Ελλάδα ότι «απαιτεί η θαλάσσια ζώνη του Καστελόριζου να είναι τρεις φορές αυτή της ηπειρωτικής της».
Μιλώντας για την οδηγία της Άγκυρας στις 22 Ιουλίου με την οποία δέσμευσε για έρευνες του Oruc Reis τμήμα ελληνικής υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, o Τούρκος απόστρατος σχολιάζει:
«Η Τουρκία προστάτευσε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στις 22 Ιουλίου όταν αυξήθηκε η ένταση σε σχέση με τη NAVTEX. Παρά το γεγονός ότι το σεισμικό ερευνητικό σκάφος Oruc Reis βρίσκεται στην περιοχή NAVTEX της Τουρκίας, η Ελλάδα αντιτάχθηκε στις δραστηριότητές του και κάλεσε την ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις κατά της Τουρκίας».
“Καρτότο και μαστίγιο” από την Ευρώπη…στηρίζει την Άγκυρα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προσφέρει στην Τουρκία κίνητρα για να συνάψει συμφωνία με την Ελλάδα και την Κύπρο για ναυτικούς ισχυρισμούς, ενώ προετοιμάζει επίσης κυρώσεις κατά της Άγκυρας σε περίπτωση αποτυχίας της διαμεσολάβησης, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος στις Βρυξέλλες.
Η προσέγγιση «καρότο και ραβδί» θα ακολουθηθεί κατά τη διάρκεια συνόδου κορυφής των ηγετών του μπλοκ που ορίστηκε για τις 24-25 Σεπτεμβρίου, δήλωσε ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας μετά από πρόσκληση μεταξύ του Προέδρου του Συμβουλίου της ΕΕ Τσαρλς Μισέλ και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την Κυριακή για τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ΕΕ, προσπαθεί να υπερασπιστεί την κυριαρχία των χωρών μελών της Ελλάδας και της Κύπρου, όμως στην ουσία “χαϊδεύει τα αυτιά” της Τουρκίας, ενώ ελπίζει ότι οι διπλωματικές πρωτοβουλίες μπορούν να μειώσουν τις εντάσεις με έναν στρατηγικά σημαντικό εταίρο.