Jeremy Rifkin, Η νέα εποχή της πρόσβασης.
H νέα κουλτούρα του υπερκαπιταλισμού, όπου όλη η ζωή είναι μια επί πληρωμή εμπειρία
Όλο και περισσότερες καθημερινές μας δραστηριότητες, όπως π.χ. η ψυχαγωγία, η μόδα, η μουσική κ.λπ., μετατρέπονται σε ένα εμπόρευμα που μπορείς να απολαύσεις μέσα από την πρόσβαση στο διαδίκτυο ή σε μία πληρωμένη εμπειρία στους εικονικούς κόσμους του κυβερνοχώρου.
Ο συγγραφέας Jeremy Rifkin στο βιβλίο του «Η νέα εποχή της πρόσβασης» αναφέρει ότι στην καινούργια οικονομία που αναδύεται μέσω του διαδικτύου χάνουν την υλική τους μορφή και ψηφιοποιούνται όχι μόνο τα προϊόντα (π.χ. η ανάγνωση ενός βιβλίου σε ηλεκτρονική μορφή) αλλά και οι ίδιες οι ανθρώπινες εμπειρίες. Η οικονομία του διαδικτύου έχει απλώσει τα πλοκάμια της σε όλο το φάσμα της καθημερινής μας ζωής. Συγκεκριμένα αναφέρει:
«Τα εμπορικά δίκτυα κάθε μορφής και είδους υφαίνουν έναν ιστό γύρω από την ολότητα της ανθρώπινης ζωής, ανάγοντας κάθε στιγμή ζωντανής εμπειρίας σε μια εμπορευματοποιημένη κατάσταση»1.
Η συνεχώς μεταβαλλόμενη δικτυακή οικονομία στοχεύει περισσότερο στην συγκράτηση της προσοχής των χρηστών-πελατών παρά στην αύξηση των πωλήσεων. Όσο περισσότερο έχουν τον έλεγχο της προσοχής μας, τόσο πιο εύκολα μπορεί να καθιερωθεί μια μακροχρόνια σχέση με απώτερο στόχο την δυνατότητα εμπορευματοποίησης των εμπειριών ολόκληρης της ζωής ενός ατόμου.
Μέσω του διαδικτύου οι εταιρείες με την βοήθεια των αλγορίθμων και της τεχνητής νοημοσύνης συλλέγουν πληροφορίες και δεδομένα που χρησιμοποιούνται για να προβλέψουν τις μελλοντικές επιθυμίες και τις ανάγκες των ατόμων. Στη συνέχεια, μέσω μεθόδων μάρκετινγκ προσπαθούν να μας δελεάσουν, ώστε να ενταχθούμε σε μια μακροχρόνια εμπορική σχέση μαζί τους. Αυτό συμβαίνει ήδη με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που επιζητούν συνέχεια την προσοχή μας.
Όσο, όμως, βλέπουμε την πρόοδο της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης να εισβάλει σε κάθε πτυχή της ζωής μας, διαπιστώνουμε ότι και ο κυβερνοχώρος αρχίζει να αντικαθιστά την πραγματικότητα γύρω μας με την εικονική πραγματικότητα (VR-Virtual Reality). Πολλοί επιστήμονες σε μεγάλα Πανεπιστήμια και κέντρα έρευνας πειραματίζονται στην δημιουργία ενός περιβάλλοντος που μπορεί να αντικαταστήσει στο σύνολό του τον φυσικό κόσμο. Ο Rifkin γράφει τα εξής:
«Καθώς περνούμε τις περισσότερες ώρες της ημέρας μας σε συνθετικά περιβάλλοντα… η ίδια η ζωή μετατρέπεται σε εμπόρευμα. Κάποιοι την κατασκευάζουν για λογαριασμό μας, εμείς την αγοράζουμε από αυτούς. Γινόμαστε καταναλωτές της δικής μας ζωής»2.
Επίσης, ο συγγραφέας αναφέρει ότι στο κοντινό μέλλον (που ίσως αντιστοιχεί στο δικό μας παρόν, δεδομένου ότι έτος δημοσίευσης του βιβλίου είναι το 2001!) ο κυβερνοχώρος θα είναι μια νέα παγκόσμια σκηνή, όπου θα παρουσιάζονται πολιτισμικές παραγωγές κάθε είδους, και ο καθένας μας θα πρέπει να πληρώνει εισιτήριο, να γίνει συνδρομητής ή μέλος, ώστε να έχει πρόσβαση.
Έτσι θα δημιουργηθεί ένας νέος εικονικός κόσμος, ο οποίος θα συγκροτεί το νέο άυλο επίπεδο της ανθρώπινης ύπαρξης και, στο μέλλον, μεγάλο μέρος της ζωής μας θα διεξάγεται εκεί.
Τι θα γίνει όμως με τους ανθρώπους που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να έχουν πρόσβαση σε αυτόν τον εικονικό κόσμο;
Σύμφωνα με τον συγγραφέα στο νέο κόσμο που αναδύεται θα συμβαίνει το εξής: