Η πρόσβαση στην πληροφορία με την έλευση του διαδικτύου έγινε κάτι ιδιαίτερα εύκολο και σύντομα η Δύση τη θεώρησε δεδομένη. Ωστόσο, τα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης κλονίζουν αυτή την πεποίθηση, γεννώντας ερωτήματα αναφορικά με το πόσα και τι είναι αυτά που μαθαίνουν, τελικά, οι πολίτες.

Σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από το Ινστιτούτο Διαδικτύου της Οξφόρδης, μέσα στο 2020 καταγράφηκαν καμπάνιες χειραγώγησης σε… 81 χώρες! Κυβερνήσεις και κόμματα αναθέτουν σε εργολάβους εκστρατείες παραπληροφόρησης των πολιτών, ένα σύστημα που γίνεται όλο και πιο δημοφιλές τα τελευταία χρόνια.

«Οργανωμένες εκστρατείες χειραγώγησης των κοινωνικών μέσων λειτουργούν σε 81 χώρες, συγκριτικά με 70 χώρες το 2019», αναφέρει το Ινστιτούτο Διαδικτύου της Οξφόρδης, ερευνητικός και εκπαιδευτικός οργανισμός που υπάγεται στο πανεπιστήμιο. Οι καμπάνιες αποτελούνται από αναρτήσεις που παραπλανούν το κοινό για σημαντικά ζητήματα, «παράγονται σε βιομηχανική κλίμακα από μεγάλες κυβερνήσεις, εταιρίες δημοσίων σχέσεων και κόμματα», λένε οι συντάκτες της έκθεσης, σύμφωνα με τους οποίους το 2019 δαπανήθηκαν σε όλο τον κόσμο τουλάχιστον 60.000.000 δολάρια για τέτοιες καμπάνιες.

Στοχοποιούν συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες

«Διαφημιστές, εταιρίες δημοσίων σχέσεων και μάρκετινγκ προσλαμβάνονται από πολιτικούς και εταιρίες για να στοχοποιήσουν συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες και να αναδείξουν πολιτικά μηνύματα ως τάσεις στα κοινωνικά μέσα», διαπιστώνει η έκθεση. Τα παραπλανητικά μηνύματα διαδίδονται στη συνέχεια μέσω ψεύτικων λογαριασμών ή αυτοματοποιημένων αλγορίθμων, γνωστών ως bots, ενώ το πρόβλημα είναι γνωστό στους υπευθύνους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που συχνά αναστέλλουν ύποπτους λογαριασμούς.

Οι επιχειρήσεις αυτές άλλοτε στοχεύουν σε εθνικό επίπεδο (όπως αυτές που έγιναν για λογαριασμό του Ντόναλντ Τραμπ πριν από τις εκλογές του 2020 ή της εκστρατείας για το δημοψήφισμα του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο και φυσικά η υπόθεση της Cambridge Analytica) και άλλοτε σε διεθνές, όπως συνέβη με καναδική εταιρία δημοσίων σχέσεων που αποκαλύφθηκε ότι αναλάμβανε εκστρατείες χειραγώγησης σε Αργεντινή, Ουρουγουάη, Βενεζουέλα και Χιλή!