Πακτωλό ἑκατομμυρίων δολλαρίων ξόδεψαν οἱ ΗΠΑ μέσῳ τῆς ἀμφιλεγόμενης Ἀμερικανικῆς Ὑπηρεσίας Διεθνοῦς Ἀναπτύξεως, τῆς USAID, γιά νά προωθήσουν προγράμματα ΜΚΟ πού τάσσονταν ὑπέρ τοῦ σχεδίου Ἀννάν, ἔργα πού θά ἔφερναν δῆθεν κοντά τίς δύο κοινότητες στήν Κύπρο, καί νά καλλιεργήσουν τήν ἀνάγκη νά διχοτομηθεῖ τελικῶς τό νησί.
Σέ δύο ἐκθέσεις παρουσιάζονται λεπτομερῶς τά ἑκατοντάδες ἑκατομμύρια δολλάρια πού διοχέτευσε ἀπό τό 1998 ἕως τήν δεκαετία τοῦ 2010 σέ ἀμφιβόλου ἀξιοπιστίας ΜΚΟ καί φορεῖς ἡ Οὐάσιγκτων. Τόν ρόλο τοῦ ἐνορχηστρωτῆ εἶχε ἡ ἀμερικανική πρεσβεία στήν Λευκωσία, ἡ ὁποία εἶχε συμπαραστάτη προσωπικότητες ἀπό τήν ἑλληνοκυπριακή καί τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ἡ μία ἐκ τῶν δύο ἐκθέσεων δίδει περισσότερη ἔμφαση στό δίκτυο τῶν ΜΚΟ στήν Κύπρο πού προωθοῦσαν τήν δικοινοτική συνεργασία καί συμφιλίωση μέσῳ τοῦ Προγράμματος Ἀναπτύξεως τοῦ ΟΗΕ καί τῆς USAID.
Συμφώνως πρός τήν ἔκθεση, τό Bi-Communal Development Program (BDP) δαπάνησε ἀπό τό 1998 καί μετά 60,5 ἑκατ. δολλ. μέ στόχο τήν προώθηση τῆς δικοινοτικῆς συνεργασίας καί τήν ἐπαναπροσέγγιση στό Κυπριακό. Τό BDP ἦταν μόνο τό ἕνα ἀπό τά τρία προγράμματα τῆς ἀμερικανικῆς Κυβερνήσεως πού ἀποσκοποῦσε στήν στήριξη δικοινοτικῶν προγραμμάτων. Τά ἄλλα δύο προγράμματα ἦταν τό Πρόγραμμα Ὑποτροφιῶν Κύπρου-Ἀμερικῆς καί τό Bi-Communal Support Program, καί τά δύο ὑπό τήν ἐπίβλεψη τοῦ Σταίητ Ντηπάρτμεντ. Αὐτό πού προκαλεῖ ἐντύπωση εἶναι πώς τόν Μάρτιο τοῦ 1998 ὑπεγράφη συμφωνία ἐπιχορηγήσεως μεταξύ USAID καί UNDP καί ἕνα μῆνα μετά δημιουργήθηκε ἡ Μονάδα Διαχειρίσεως τοῦ Ἔργου (PMU). Ἀλλά οἱ βασικοί ὅροι κατανομῆς τῆς συμφωνίας USAID – UNDP ἦταν νά διατίθεται περίπου 60% τῶν συμβάσεων σέ φορεῖς ὑλοποιήσεως καί τό 20% σέ ΜΚΟ, νά παραμένει ὅμως ἄγνωστο ποῦ θά διοχετεύετο τό ὑπόλοιπο 20% τῶν ἑκατομμυρίων δολλαρίων.
Ἁμαρτωλός φαίνεται ὅτι ἦταν καί ὁ τρόπος πού δίδονταν οἱ ἐπιχορηγήσεις. Ἀκόμη καί σήμερα τά πρόσωπα πού ἔδιδαν τήν τελική ἔγκριση εἶναι ἄγνωστα.
«Οὔτε οἱ δικαιοῦχοι, οὔτε οἱ ὑπάλληλοι τῆς Μονάδας Διαχειρίσεως τοῦ Ἔργου μποροῦσαν νά κατανοήσουν τούς λόγους γιά τούς ὁποίους ἐγκρίνονταν ἤ ἀπορρίπτονταν τά projects», τονίζεται στήν ἔκθεση. Προστίθεται ὅτι 77 ΜΚΟ φαίνεται νά ἔλαβαν ἐπιχορηγήσεις ἀπό τό BDP, μέ 23 ἀπό αὐτές νά λαμβάνουν περισσότερες ἀπό μία, χωρίς νά ὑπάρχει συνολική ἀξιολόγηση τῆς προόδου κάθε ὀργανώσεως στίς ὅποιες δικοινοτικές προσπάθειες! Οἱ ΜΚΟ μάθαιναν γιά τά προγράμματα εἴτε ἀπό «στόμα σέ στόμα», εἴτε ἀπό διαφημίσεις σέ ἐφημερίδες, εἴτε ἀκόμη καί ἀπ’ εὐθείας ἀπό προσωπικό τῆς πρεσβείας τῶν ΗΠΑ!
Δημοσιεύματα στήν Κύπρο δέν ἀποκλείουν, ἄν καί τό πρόγραμμα Δράση γιά Συνεργασία καί Ἐμπιστοσύνη (ACT) ξεκίνησε τό 2005 καί ὁλοκληρώθηκε τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2013, μέσα στήν τελευταία δεκαετία νά ἔχουν συμφωνηθεῖ καί νά μπῆκαν σέ ἐφαρμογή νέα προγράμματα ἤ πρωτοβουλίες μέ παρόμοιους στόχους, συνεχίζοντας τήν χρηματοδότηση καί τήν ἐπιρροή στήν διαμόρφωση τῆς κοινῆς γνώμης στήν Κύπρο.
Εἶναι φανερό ὅτι ἡ USAID καί τά προγράμματα πού χρηματοδοτοῦσε στήν Κύπρο λειτουργοῦσαν καί λειτουργοῦν ἀκόμη ὡς ἐργαλεῖα ἐπιρροῆς χωρίς ἴχνος διαφάνειας.