ΑΚΟΥΓΑ προχθές τόν φιλόσοφο Στέλιο Ράμφο στήν ἐκπομπή τῆς Κωνσταντίνας Βαρσάμη στόν «Σκάι» νά λέει ὅτι ὁ Καποδίστριας ἦταν ἕνα λαχεῖο πού πέταξαν οἱ Ἕλληνες καί νά ἐξηγεῖ ὅτι ἡ πεμπτουσία τῆς πολιτικῆς του ἦταν «νά μήν ἀλλοιωθεῖ τό βαθύ στρῶμα τοῦ ψυχισμοῦ τῶν Ἑλλήνων ἀπό τήν προσαρμογή στίς νέες συνθῆκες.»

Διάβασα προχθές ἀναδρομικά, μέ τήν εὐκαιρία τῆς πρόσφατης παρουσίας του στό «Φόρουμ τῶν Δελφῶν», τό βιβλίο τοῦ ἐξαιρετικοῦ Ἀμερικανοῦ δημοσιογράφου Ρόμπερτ Κάπλαν «Ἡ ἐπερχόμενη ἀναρχία» (Ροές), στό ὁποῖο ἀναφερόταν ἀκριβῶς σ’ αὐτό. Πῶς ἡ ἀμερικανική ἐξωτερική πολιτική ἐπιχείρησε ἀποτυχημένα νά ἀλλάξει τόν βαθύ ψυχισμό τῶν λαῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς γιά νά ἐφαρμόσει τήν Δημοκρατία.

Καί ἀποφαινόταν κυνικά ὅτι «αὐτοί μᾶς ζητοῦσαν ψωμί κι ἐμεῖς τούς δίναμε ψῆφο.» Καί ἐπειδή τόσα χρόνια μετά ἡ Ἀμερική ἐπέμεινε νά ἐφαρμόσει τό δόγμα τῆς ἤπιας ἰσχύος τοῦ μόλις ἐκλιπόντος Τζότζεφ Νάι, τῆς ἐπικρατήσεώς της δηλαδή μέσῳ τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν μεταξύ τῶν ὁποίων καί ἡ δημοκρατία, οἱ λαοί αὐτοί, ἀπελπισμένοι, χωρίς ψωμί σηκώθηκαν ἀπό τίς καρέκλες τους, μάζεψαν τό βιός τους καί μετανάστευσαν στήν Εὐρώπη. Στήν ὁποία ἀναζητοῦν καί πάλι ψωμί, ἀλλά ὄχι ψῆφο. Εἰδικῶς οἱ μουσουλμάνοι.

Παρά ταῦτα, συγκεκριμένα κέντρα στήν Δύση ἐπιμένουν νά προσπαθοῦν νά ἀλλοιώσουν τόν βαθύ ψυχισμό τῶν λαῶν διά τῆς ἐπιβολῆς. Γίνεται νά ἐφαρμόσεις δημοκρατία στήν Ρωσσία; Μά πρόκειται γιά ἕνα μεγάλο κράτος, τό ὁποῖο ἱστορικά γνώρισε τήν ὑπερεξουσία τοῦ τσάρου, τήν ὑπερεξουσία τῶν Σοβιέτ καί τήν ὑπερεξουσία τοῦ Πούτιν.

Ὁ λαός αὐτός ἔχει μάθει στήν ἑνός ἀνδρός ἀρχή, στήν δόξα καί στήν ἐπιδιωκόμενη εὐημερία. Γίνεται νά ἐφαρμόσεις κανονική Δυτική Δημοκρατία στήν Τουρκία; Δύσκολο. Σέ μιά χώρα πού μέχρι καί τό 2016 ἔγινε ἀπόπειρα πραξικοπήματος γιά νά ἀνατραπεῖ ἡ ἐκλεγεῖσα κυβέρνηση καί τῆς ὁποίας ἡ ἱστορία εἶναι γεμάτη ἀπό τέτοιες ἀνατροπές καί δικτατορίες, ἡ δημοκρατία στήν Τουρκία εἶναι καταδικασμένη νά εἶναι sui generis. Γεμάτη συνωμοσίες. Ἀκόμα καί μέσα στούς κεμαλιστές πού ὑποτίθεται ὅτι εἶναι τό πιό κοντινό κόμμα πρός τήν Δύση.

Προσφάτως ἕνας ὀπαδός τῶν κεμαλιστῶν χαστούκισε τόν νέο ἀρχηγό τους μπροστά στίς κάμερες. Μήπως μπορεῖ νά φανταστεῖ κανείς γιατί; Ὁ θρῦλος λέει ὅτι τά στοιχεῖα πού «ἔκαψαν» τόν δήμαρχο Ἰμάμογλου καί τόν ὁδήγησαν στήν φυλακή ἐστάλησαν στήν δικαιοσύνη καί στόν εἰσαγγελέα μέσα ἀπό τό ἴδιο του τό κόμμα. Ὄχι ἀπό τόν Ἐρντογάν.

Μπορεῖ νά μιλήσει κανείς γιά δημοκρατία στά κράτη τῆς Μέσης Ἀνατολῆς μέ τά ὁποῖα σήμερα κάνουμε συμμαχίες ἤ ἔχουμε καλές σχέσεις ὅπως ἡ Σαουδική Ἀραβία, τά Ἐμιράτα, τό Κατάρ, τό Ἰράν; Ἡ δημοκρατία δέν ἦταν ποτέ στήν κουλτούρα τους. Οὔτε θά εἶναι. Τό ἴδιο ἀκριβῶς ἰσχύει βεβαίως γιά τά κράτη τῆς ἀραβικῆς ἀνοίξεως. Κάρπισε ὁ σπόρος τῆς Δημοκρατίας πού ἔρριξε ἡ Μαντλήν Ὠλμπράιτ; Ἡ Λιβύη εἶναι ἐκεῖ γιά νά μᾶς δείχνει πόσο μεγάλη εἶναι ἡ ἀποτυχία τῆς Δύσεως. Ἡ κουλτούρα τῶν κρατῶν αὐτῶν εἶναι νά διοικοῦνται ἀπό φυλές καί ἀπό φύλαρχους. Διαφορετικά βυθίζονται στόν ἐμφύλιο.

Δέν μπορεῖς νά ὑποχρεώσεις ἕναν λαό νά ἀκολουθήσει αὐτό τό ὁποῖο εἶναι ἠθικά σωστό. Ὅ,τι ἔχει ριζωμένο στό μυαλό του καί στόν βαθύ ψυχισμό του εἶναι τό σωστό. Οἱ Ἕλληνες εἴμαστε γεννημένοι γιά τήν Δημοκρατία γιατί ἀνακαλύψαμε τήν Δημοκρατία. Γι’ αὐτό ἀπέτυχαν καί ἡ μοναρχία καί ἡ δικτατορία. Δέν τήν σηκώνουμε οὔτε πρόκειται ποτέ νά τήν σηκώσουμε. Ὅποιος τήν διαβρώνει στό τέλος τήν πληρώνει. Οἱ λαοί τῆς Μέσης Ἀνατολῆς βλέπουν τήν δημοκρατία ὡς ἕνα μέσο παρεμβάσεως στά ἐσωτερικά τους καί χειραγωγήσεώς τους. Ὄχι ὡς μέσο πού θά τούς ὁδηγήσει στήν εὐημερία.

Καί τό ἀντιλαμβάνονται αὐτό βλέποντας ὅτι ἡ Δύση προσπαθεῖ νά ἐπιβάλει τήν δημοκρατία, ὅπου δέν μπορεῖ νά ἐπιβάλει τά συμφέροντά της. Ὅπου ἐπιβάλλει τά συμφέροντά της στά θεοκρατικά καθεστῶτα τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, δέν τήν ἐνδιαφέρει ἄν ἔχουν Δημοκρατία. Ἐνδιαφέρουν τά δολλάρια. Ὅπου δέν μπορεῖ νά τά ἐπιβάλει, τότε χρειάζεται τήν δημοκρατία καί τίς ὑπηρεσίες της γιά τίς ἀνατροπές της. Δεῖτε τί γίνεται στήν Οὐκρανία: τό ὀξύμωρο. Ζητάει ἐκλογές ὁ…. Πούτιν καί δέν ζητάει ἐκλογές ἡ Δύση. Μπορεῖ νά κάνει συμφωνίες μέ κυβέρνηση πού δέν ἔχει πρόσφατη νομιμοποίηση! Ὁ ἰδεαλισμός ὅμως δέν εἶναι μιά συνταγή τήν ὁποία ἀλλάζεις ἀνάλογα μέ τό κράτος.