Παγκόσμιο κραχ προκαλεί ο κορονοϊός – «Βουλιάζουν» οι οικονομίες
Οκορονοϊός συνθλίβει το χρηματοπιστωτικό σύστημα των χωρών ολόκληρου του πλανήτη, σύμφωνα με οικονομικές εκθέσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.Ζοφερές οι προβλέψεις και για την Ελλάδα.
Μέρα με τη μέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, οι εκτιμήσεις για ένα ισχυρό αλλά παροδικό σοκ στην παγκόσμια οικονομία, φαίνεται ότι αναθεωρούνται προς το χειρότερο και είναι ενδεικτικό ότι υπάρχουν προβλέψεις για αναταράξεις σε ορίζοντα τεσσάρων δεκαετιών.
Στο εβδομαδιαίο του Δελτίο για όλες τις εξελίξεις που αφορούν στις επιπτώσεις του κορωνοϊού, το ΕΛΙΑΜΕΠ αναδεικνύει μελέτες και εκτιμήσεις που προκαλούν σοκ κι αν επιβεβαιωθούν, τότε όντως η σημερινή κρίση μόνο με το Κραχ του 1929 θα μπορεί να συγκριθεί. Όσο για την ελληνική οικονομία, τα σύννεφα είναι πυκνά.
Πολλοί συγκρίνουν την κατάσταση με τις ανατροπές που έχουν φέρει πολεμικές συγκρούσεις. Είναι όμως ακριβής αυτή η αναλογία; Ένα κείμενο εργασίας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σαν Φρανσίσκο, εξετάζει τις επιπτώσεις πανδημιών στην οικονομία από τον καιρό της Μαύρης πανώλης (1348–1353) συγκρίνοντάς τις με τις οικονομικές επιπτώσεις εξίσου θανατηφόρων πολεμικών συρράξεων. Συμπέρασμα: η αναλογία δεν είναι ακριβής. Σε αντίθεση με τους πολέμους, όπου την καταστροφή παραγωγικού κεφαλαίου διαδέχεται μεγάλη ανάκαμψη-ανοικοδόμηση της οικονομίας, οι μακροοικονομικές συνέπειες των πανδημιών εξακολουθούν να υφίστανται για περίπου τέσσερις δεκαετίες εξαιτίας της ραγδαίας ανόδου των προληπτικών αποταμιεύσεων! Blake Lively’s ‘The Rhythm Section’ Is One Of The Biggest Bombs Of All Time
Τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που απορρέουν από την πανδημία αναδεικνύει η ανάλυση του Enrico Bergamini στο Bruegel: η υγεία των ατόμων από οικονομικά ασθενέστερα στρώματα τίθεται περισσότερο σε κίνδυνο, αφού συχνά συνεχίζουν να εργάζονται, ενώ, όταν δεν απασχολούνται σε δουλειές “πρώτης γραμμής”, είναι λιγότερο πιθανό να τους επιτραπεί η εργασία από το σπίτι, διακινδυνεύοντας το εισόδημά τους. Κατά μέσο όρο, κατοικούν σε μικρότερα διαμερίσματα και άρα, εκτίθενται σε μεγαλύτερους κινδύνους, ενώ συνήθως έχουν χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης, κι έτσι στερούνται δίκτυ ασφαλείας.
Έντονη ανησυχία προκαλεί η ανάλυση του ΟΟΣΑ για τις επιπτώσεις ανά οικονομία, ανάλογα με το πλήγμα που δέχεται κάθε κλάδος, καθώς η Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχει το σοβαρότερο πρόβλημα σε αυτήν τη φάση της “καραντίνας”. Τουρισμός, ταξίδια αλλά και υπηρεσίες που απαιτούν στενή σχέση με τον πελάτη- όπως τα κομμωτήρια- δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα από το lockdown, οι υπηρεσίες εστίασης διασώζονται εν μέρει από την εναλλακτική του take away, η οικοδομή “παγώνει” ΄λόγω της δυσκολίας των μετακινήσεων και της αναστολής, ενώ μικρότερος φαίνεται ο αντίκτυπος για τους μικρούς κλάδους της μεταποίησης, μικρότερης έντασης εργασίας.
Συνολικά, ο ΟΟΣΑ “βλέπει” επίπτωση 20-25% στο ΑΕΠ στο αρχικό στάδιο, ωστόσο για την Ελλάδα τα πράγματα είναι χειρότερα.
Προβλέψεις
Για την Ελλάδα, η έκθεση του ΟΟΣΑ προβλέπει άμεσο αντίκτυπο έως και 34% του ΑΕΠ για την περίοδο διάρκειας των περιοριστικών μέτρων. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στην ομάδα χωρών που εξετάζονται. Καθώς η δημόσια υγεία έχει τεθεί ως προτεραιότητα, το εκτεταμένο κλείσιμο των επιχειρήσεων και οι περιορισμοί στις μετακινήσεις θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο επίπεδο παραγωγής, τις δαπάνες των νοικοκυριών, τις επιχειρηματικές επενδύσεις και το διεθνές εμπόριο.
Παρά τις “γκρίζες” ή μάλλον “μαύρες” προβλέψεις- η φρασεολογία της επικεφαλής του ΔΝΤ κάθε άλλο παρά καθησυχαστική μπορεί να χαρακτηριστεί- οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται, πάντως, απρόθυμοι να δράσουν συντεταγμένα και με αλληλεγγύη. Την ανάγκη για μια Ευρωπαϊκή λύση στην κρίση τονίζει ο Zsolt Darvas του Bruegel. Προτείνει την επιπρόσθετη εμπλοκή της ΕΚΤ, καθώς και σημαντικά αυξημένη δραστηριοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ/ESM). Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι η μερική αμοιβαιοποίηση θα πρέπει να γίνει δεκτή από τις χώρες του Βορρά γιατί εκτός της ηθικής ευθύνης που φέρουν για την ελλιπή αρχιτεκτονική της ευρωζώνης, επωφελήθηκαν μαζικά από την ενιαία αγορά και τα μεγάλα εξωτερικά πλεονάσματα. Άλλωστε, μια μαζική κρίση Δημόσιου Χρέους μπορεί να πυροδοτήσει εξόδους από την Ευρωζώνη, με ντόμινο αρνητικών συνεπειών για όλες τις χώρες.
Τι αναφέρουν 8 οίκοι αξιολόγησης
Πλέον, μια βαθιά παγκόσμια ύφεση είναι το βασικό σενάριο του οίκου αξιολόγησης Fitch για το 2020.
Στο πλαίσιο αυτό, το ΑΕΠ των ΗΠΑ, της ευρωζώνης και του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να υποχωρήσει κατά 3,3%, 4,2% και 3,9% αντίστοιχα.
Τα lockdowns αναμένεται να προκαλέσουν υποχώρηση του ΑΕΠ στην ΕΕ και τις ΗΠΑ κατά 7% έως 8% ή 28% έως 30% σε ετήσια βάση, το α’ τρίμηνο του 2020.
Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου υποχώρηση του ΑΕΠ εν καιρώ ειρήνης και είναι παρόμοια με τη σημερινή εκτίμηση για την Κίνα και το α’ τρίμηνο του 2020.
Οι ΗΠΑ θα βιώσουν τη δεύτερη Μεγάλη Ύφεση στην ιστορία τους, μέσα σε λιγότερο από έναν αιώνα, καθώς σύμφωνα με την Goldman Sachs, η πτώση του ΑΕΠ το β’ 3μηνο του 2020 θα φτάσει το 34%.
Η Goldman Sachs προχώρησε σε μία ακόμη επί τα χείρω αναθεώρηση της πρόβλεψης για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας, καθώς πλέον θεωρεί ότι η πτώση του ΑΕΠ θα είναι της τάξεως του 34%, από -24% που εκτιμούσε νωρίτερα.
Προβλέπει τώρα μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ κατά -9% το α ‘τρίμηνο και -34% το δεύτερο τρίμηνο σε ετήσια βάση (έναντι -6% και -24% προηγουμένως) και βλέπει ότι το ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί στο 15%.
Συρρίκνωση 0,5% για την παγκόσμια οικονομία είναι το βασικό σενάριο και του γερμανικού οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Scope Ratings λόγω του κορωνοϊού.
Η Scope Ratings προβλέπει οικονομική συρρίκνωση της τάξης του 6,5% για τη ζώνη του ευρώ το 2020, με την Ισπανία (περίπου 8%) και την Ιταλία (περίπου 7,5%) να σημειώνουν τη μεγαλύτερη πτώση στο ΑΕΠ τους.
Το ΑΕΠ της Γερμανίας θα μειωθεί κατά 5,2% και της Γαλλίας κατά 6,3%.
Η Κίνα θα αυξήσει το ΑΕΠ της κατά 4%, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία θα συρρικνωθούν κατά 3,5% και 4%, αντίστοιχα.
Το οικονομικό σοκ λόγω των επιπτώσεων του κορωνοϊού αναμένεται να συγκλονίσει τις παγκόσμιες αγορές, σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι αναλυτές της ολλανδικής τράπεζας Rabobank.
Ενδεικτικά αξίζει να αναφερθεί πως το αμερικανικό ΑΕΠ το β’ τρίμηνο, σύμφωνα με κάποιες προβλέψεις, θα μειωθεί κατά 50%.
Τη μεγαλύτερη συρρίκνωση από τον Β΄Παγκόμιο Πόλεμο θα καταγράψει η αμερικανική οικονομία το 2020, σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις και της Morgan Stanley.
H αμερικανική οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί 5,5% το 2020, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το 1946, με τη συρρίκνωση στο β΄τρίμηνο να εκτοξεύεται στο 38% σε τριμηνιαία βάση, λόγω των επιπτώσεων από την πανδημία του κορωνοϊού.
Η ανεργία αναμένεται να εκτοξευθεί στο 15,7% στο β΄τρίμηνο, έναντι εκτίμησης για 12,8%, με τους οικονομολόγους να κάνουν λόγο για 21 εκατ. ανέργους.
Συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 9% το 2020 προβλέπουν οι αναλυτές της Capital Economics, με τα στοιχεία για τη μεταποιητική δραστηριότητα σε Ιταλία και Ισπανία, να επιβεβαιώνουν τη ζοφερή εικόνα.
Εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις, θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση του ΑΕΠ από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι εκτιμήσεις της Capital Economics κάνουν λόγο για πτώση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 9% στο σύνολο του 2020, προτού ανακάμψει στη συνέχεια, εάν τα lockdowns παραμείνουν σε ισχύ τους επόμενους δύο μήνες.
Σε αυτή την περίπτωση, η παραγωγή θα υποχωρήσει κατά 25% τουλάχιστον.
Η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί στο 15% σε ορίζοντα λίγων μηνών, προτού υποχωρήσει στο 10% έως τα τέλη του 2020.
Σε πρόβλεψη-σοκ είχε προχωρήσει και η Deutsche Bank, για τις επιπτώσεις της κρίσης του κορωνοϊού στις οικονομίας των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα, η γερμανική τράπεζα εκτίμησε ότι η πτώση του ΑΕΠ των ΗΠΑ το β’ 3μηνο του 2020 θα φτάσει το… 13%, ενώ η πρόβλεψη για την Ευρωζώνη ήταν ακόμη πιο τρομακτική… αφού εκτίμησε ότι η πτώση του ΑΕΠ θα φτάσει το 24%!
Το αμερικανικό ΑΕΠ θα μειωθεί -28% στο β΄ τρίμηνο του 2020 και η ανεργία θα φθάσει στο 10% εκτιμάει το Congressional Budget Office (CBO) μια ανεξάρτητη αρχή οικονομικών αναλύσεων στις ΗΠΑ.
Με βάση την CBO η οικονομία των ΗΠΑ θα συρρικνωθεί απότομα κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020 ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης μείωσης του εμπορίου που οφείλεται στην εξάπλωση του νέου κορωνοϊού.
Αυτό που αναμένει τώρα είναι, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, μια επιθετική συρρίκνωση του ΑΕΠ στο 2ο τρίμηνο του 2020 και αναμένεται πτώση -28% ενώ η ανεργία θα φθάσει στο 10%
Ύφεση στην Ελλάδα το 2020 με ΑΕΠ -7% με -9% στα 172 με 175 δισ. και στο β΄ τρίμηνο κραχ -20% – Με 150 χιλ νέους ανέργους και χρέος 204%
Στα 172 με 175 δισεκ. ευρώ θα υποχωρήσει το ελληνικό ΑΕΠ το 2020 λόγω της οικονομικής κρίσης που έχει προκαλέσει ο κορωνοιός που σημαίνει πτώση από -7% έως -9% εκτιμούν Bank of New York Mellon, Nomura, Unicredit σύμφωνα με το bankingnews.gr
Με βάση τις εκτιμήσεις 3 μεγάλων τραπεζών ειδικά για την Ελλάδα οι εκτιμήσεις είναι οι εξής
-Το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί από -7% με -9% που σηματοδοτεί υποχώρηση στα 172 με 175 δισεκ. στα επίπεδα που βρισκόταν το ελληνικό ΑΕΠ το 2016.
Για το 2021 ο ρυθμός αύξησης της ελληνικής οικονομίας εκτιμάται σε 4% δηλαδή στα 180 με 182 δισεκ.
Η Ελλάδα για να επανέλθει σε επίπεδα ΑΕΠ 2019 περί τα 187,5 δισεκ. ευρώ – σε τρέχουσες τιμές – θα χρειαστεί και το 2022 ώστε να πετύχει τις επιδόσεις του 2019 – ξανά -.
-Στο β΄ τρίμηνο του 2020 η συρρίκνωση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μπορεί να φθάσει στο -20% απόρροια της καραντίνας στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία.
Σε ένα σενάριο όπου από τα τέλη Μαΐου ξεκινάει η διαδικασία απόσυρσης των μέτρων για την καραντίνα η ζημία στον τουρισμό, μεταφορές θα είναι πολύ μεγάλη και στο γ΄ τρίμηνο του 2020 όπου παραδοσιακά κορυφώνει η τουριστική κίνηση.
Προβλέπεται κατάρρευση του τουριστικού προϊόντος στην Ελλάδα.
-Η ανεργία θα αυξηθεί κατά 150 χιλιάδες από 750 σε 900 χιλιάδες.
Η ανεργία αυξάνεται λιγότερο κυρίως λόγω του υψηλού ποσοστού αυτοαπασχολουμένων και της εποχικότητας.
Σε περίπτωση που στο γ΄ τρίμηνο του 2020 η αποκλιμάκωση των μέτρων κοινωνικού περιορισμού είναι αργή διαδικασία, η ανεργία θα αυξηθεί περισσότερο προσεγγίζοντας το 1 εκατ.
-Το ελληνικό χρέος θα αυξηθεί αλλά οι κίνδυνοι δεν είναι υψηλοί λόγω του μοντέλου εξυπηρέτησης του και της σύνθεσης του.
Ωστόσο όλες οι εκθέσεις βιωσιμότητας DSA θα αναγνωρίζουν ότι έχει επιδεινωθεί το προφίλ του χρέους στα 356 δισεκ.
Με την παραδοχή ότι το χρέος δεν θα αυξηθεί – δεν αποκλείεται αύξηση 10 δισεκ. εάν στηριχθεί σε κεφάλαια της ΕΕ – η σχέση χρέους προς ΑΕΠ το 2020 θα ανέλθει στο 204% από 181% της τρέχουσας περιόδου.