Λάθος το γεγονός ότι ξεκινάμε στην παρούσα φάση διερευνητικές επαφές με την Τουρκία
Ενώ απομένουν επτά ημέρες έως ότου αναλάβει ο Τζο Μπάιντεν, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει ακόμη ανταποκριθεί στην επιθυμία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τηλεφωνική κλήση, ένα ασυνήθιστο χτύπημα για έναν ισχυρό σύμμαχο του ΝΑΤΟ.

Τρία άτομα που γνωρίζουν το θέμα δήλωσαν στο Middle East Eye ότι το γραφείο του Ερντογάν ζήτησε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μπάιντεν τον περασμένο μήνα, αλλά εβδομάδες αργότερα δεν έχει πραγματοποιηθεί αυτή.

Η απόφαση του Μπάιντεν να μην σηκώσει το τηλέφωνο δεν προκαλεί έκπληξη, λαμβάνοντας υπόψη τα σχόλιά του πέρυσι στους New York Times, όταν και είπε ότι η Ουάσινγκτον πρέπει να ακολουθήσει διαφορετική προσέγγιση απέναντι στον Ερντογάν και να υποστηρίξει την τουρκική αντιπολίτευση.

Ο Ερντογάν επίσης ήταν ο τελευταίος παγκόσμιος ηγέτης που συνεχάρη τον Μπάιντεν για τη νίκη του στις 3 Νοεμβρίου, καθώς η Άγκυρα έλαβε υπόψη τις θερμές σχέσεις της με την κυβέρνηση Τραμπ.

Τόσο η μεταβατική ομάδα του Μπάιντεν όσο και η τουρκική προεδρία απέφυγαν να δώσουν στο MEE άμεσες απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το θέμα.

Πέρα από το ζήτημα της τηλεφωνικής κλήσης, Τούρκοι αξιωματούχοι στην Άγκυρα έχουν δηλώσει δημόσια ότι είναι πρόθυμοι να δημιουργήσουν μια εποικοδομητική σχέση με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Ο Ιμπραήμ Καλίν, ο επικεφαλής σύμβουλος και ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, δήλωσε στην τουρκική τηλεόραση την Κυριακή ότι οι επαφές της Άγκυρας με την ομάδα μετάβασης ήταν «πολύ θετικές».

«Λένε ότι θέλουν να αναπτύξουν καλές σχέσεις με την Τουρκία και να γυρίσουν σελίδα», πρόσθεσε ο Καλίν.

Ωστόσο, η απροθυμία να μιλήσει με τον Ερντογάν, ενώ καλεί όλους τους ηγέτες των μεγάλων συμμάχων, από τη Νότια Κορέα έως την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, υποδηλώνει ότι ο Μπάιντεν δεν θα είναι γρήγορος στο “να γυρίσει σελίδα” με την τουρκική κυβέρνηση.

«Όλοι καταλαβαίνουν τη γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας και η κυβέρνηση Μπάιντεν θα επιδιώξει επίσης να έχει καλή σχέση με την Άγκυρα», δήλωσε ο Asli Aydintasbas, ανώτερος πολιτικός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR). “Υπάρχουν όμως εκκρεμή ζητήματα και μια τοξική αφήγηση στους διμερείς δεσμούς.”

Ο Aydintasbas είπε ότι η πρώτη αντίδραση της νέας Αμερικανικής διοίκησης, θα είναι να τηρήσει μια απόσταση στη σχέση της με την Τουρκία: «Ούτε θα υποστηρίζει την Τουρκία ως πρότυπο για την περιοχή ούτε θα στοχεύσει την Τουρκία ως γεωπολιτικό ταραχοποιό. Απλώς ουδετερότητα και απόσταση. ”

Η προσωπική “ιστορία” του Μπάιντεν και του Ερντογάν ανάγεται στο 2011, όταν ο τότε αντιπρόεδρος επισκέφθηκε τον Ερντογάν στην προσωπική του κατοικία αφού είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.

Σε πολλές περιπτώσεις κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ομπάμα, ο Μπάιντεν έπαιξε τον ρόλο του συνομιλητή, διοχετεύοντας τις απογοητεύσεις του Ερντογάν στη διοίκηση όλα αυτά τα χρόνια και η φιλία τους πλησίαζε.

Ωστόσο, προς το τέλος της διοίκησης, ο Μπάιντεν δύο φορές έπρεπε να ζητήσει συγγνώμη από τον Ερντογάν

Το 2014, ο Μπάιντεν κατηγόρησε την Τουρκία και τα ΗΑΕ για την ενίσχυση του Ισλαμικού Κράτους μέσω των πολιτικών τους, επισημαίνοντας ιδιαίτερα την αποτυχία της Άγκυρας να σφραγίσει τα σύνορα για να εμποδίσει τη ροή ξένων μαχητών στη Συρία. Θυμωμένος ο Ερντογάν είπε απάντησε ότι ο Μπάιντεν πρέπει να ζητήσει συγγνώμη, διαφορετικά θα υπάρξει πρόβλημα και ο τότε αντιπρόεδρος την ζήτησε.

Στη συνέχεια, το 2016, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Άγκυρα, ο Μπάιντεν επισκέφθηκε τον Ερντογάν και ζήτησε συγγνώμη δημοσίως για το ότι δεν έκανε ταξίδι νωρίτερα και δείχνοντας υποστήριξη στην τουρκική κυβέρνηση.

Αλλά τα θερμά και συμφιλιωτικά συναισθήματα του Μπάιντεν άρχισαν να αλλάζουν εκτός γραφείου, ειδικά όταν η Τουρκία πραγματοποίησε επίθεση τον Οκτώβριο του 2019 εναντίον των Κούρδων που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στη Συρία.

«Η Τουρκία είναι το πραγματικό πρόβλημα εδώ», είπε ο Μπάιντεν εκείνη τη στιγμή, κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής συζήτησης για το Δημοκρατικό Κόμμα.

«Και θα έκανα μια πραγματική συνομιλία με τον Ερντογάν και θα τον ενημέρωνα ότι θα πληρώσει ένα βαρύ τίμημα για αυτό που έχει κάνει τώρα.”

Τούρκοι αξιωματούχοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα είναι αρκετά διαφορετική από αυτήν του Τραμπ στις περιφερειακές πολιτικές της.

Ο Ερντογάν έχει ήδη κάνει μια σειρά από “ανοίγματα” προς το Ισραήλ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Σαουδική Αραβία και την Ελλάδα, ενόψει της ορκωμοσίας Μπάιντεν την Τετάρτη.
Η μόνη χώρα η οποία ανταποκρίθηκε πλήρως στα παραπάνω ανοίγματα του Ερντογάν είναι η χώρα μας, δίνοντάς του κυριολεκτικά “σανίδα να σωθεί” με την αποδοχή της επανέναρξης διερευνητικών επαφών.

Η Ελλάδα προσέρχεται στις επαφές για το ένα και μοναδικό ζήτημα που αντιμετωπίζουμε και δεν είναι άλλο από τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών σε Αιγαίο και Α. Μεσόγειο, όπως δηλώνει επισήμως η Ελληνική πλευρά.

Η Τουρκία προσέρχεται στις επαφές για διάλογο χωρίς προϋποθέσεις επί όλων των θεμάτων, όπως η αποστρατικοποίηση των νησιών μας, η κυριαρχία μας σε νησίδες-βραχονησίδες την οποία η Τουρκία αμφισβητεί με τη θεωρία των γκρίζων ζωνών, το εύρος των ΧΥ-ΕΕΧ, FIR, AOZ

Πού μπορεί να οδηγήσουν οι επαφές μεταξύ μας όταν ξεκινάμε από τελείως διαφορετική βάση;

Η μήπως η βάση δεν είναι και τόσο διαφορετική;

Όλοι ισχυρίζονται ότι οι διερευνητικές επαφές δεν αποτελούν καμία δέσμευση, ούτε τηρούνται επισήμως πρακτικά των συζητήσεων και δεν έχουν επίσημο διπλωματικό χαρακτήρα.

Η ερώτηση που δημιουργείται εύλογα είναι, τότε τι συζητιέται εδώ και 60 γύρους των διερευνητικών επαφών και για ποιό λόγο γίνονται αυτές; Για να συμφωνήσουμε ότι δεν συμφωνούμε;

Κατά καιρούς έχουν διαρρεύσει διάφορα αντικείμενα συζητήσεως στις διερευνητικές, όπως η επέκταση των ΧΥ (χωρικά ύδατα) μας και η εξίσωση τους με τον ΕΕΧ (Εθνικος εναέριος χώρος) μας σε 8 μίλια σε κάποιες περιοχές στο Αιγαίο, αλλού η διατήρηση σε 6νμ σε ΧΥ αλλά και σε ΕΕΧ και αλλού σε 10νμ σε ΧΥ-ΕΕΧ.

Σημειωτέον η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει στο Αιγαίο 6νμ χωρικά ύδατα και 10νμ εθνικό εναέριο χώρο, ενώ τηρεί την επιφύλαξή της για επέκταση τους στα 12νμ, σύμφωνα με το Δίκαιο της θάλασσας (Μodego Bay 1982) το οποίο δεν αποδέχεται και δεν έχει υπογράψει η Τουρκία, η οποία όμως στη Μαύρη θάλασσα διατηρεί 12 νμ ΧΥ-ΕΕΧ της.

Αναφορικά με το θέμα των γκρίζων ζωνών που η Τουρκία επικαλείται αμφισβητώντας την κυριαρχία μας σε νησίδες, βραχονησίδες οι οποίες δεν κατονομάζονται στη Συνθήκη παραχώρησης των Δωδεκανήσων από την Ιταλία στην Ελλάδα, επιλεκτικά παραλείπουν μία διάταξη της η οποία επιλύει τα πάντα, αφού αναφέρει ρηματικά ότι οτιδήποτε βρίσκεται σε απόσταση πέραν των 3νμ από τα μικρασιατικά παράλια ανήκει στην Ελλάδα, ενώ ότι κείται σε απόσταση μικρότερη των 3νμ ανήκει στην Τουρκία.

Κλείνω λέγοντας ότι είναι λάθος το γεγονός ότι ξεκινάμε στην παρούσα φάση διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, αφού θα έπρεπε να περιμέναμε να δούμε τα δείγματα γραφής της κυβέρνησης Μπάϊντεν για την Τουρκία, που όπως είδαμε παραπάνω κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά είναι για την αποκατάσταση των Αμερικανοτουρκικών σχέσεων