Ο Ερντογάν μάλλον θεωρεί ότι μετά το Αφγανιστάν, ΗΠΑ-ΕΕ δεν θα αντιδράσουν σε προκλητικές ενέργειες του σε ΝΑ Μεσόγειο και Αιγαίο
Οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας στην παρούσα φάση χαρακτηρίζονται από την συντήρηση των τουρκικών διεκδικήσεων σε βάρος μας, είτε φραστικά με πομπώδης λόγους των Ερντογάν, Ακάρ, Τσαβούσογλου και διάφορων εξαπτέρυγων της τουρκικής κυβέρνησης, είτε με τις συνήθεις παραβιάσεις του Εθνικού εναέριου χώρου (ΕΕΧ) και Χωρικών υδάτων (ΧΥ) μας.
Ιδιαίτερα οι Τούρκοι εστιάζουν στην υποτιθέμενη καταπίεση των μουσουλμάνων της Θράκης, τους οποίους οι ίδιοι αποκαλούν τουρκική μειονότητα, στην αποστρατικοποίηση των νησιών μας λέγοντας μάλιστα φαιδρότητες, όπως το ότι δεν κινδυνεύουν ούτε απειλούνται αυτά από την Τουρκία και άρα δεν πρέπει να εξοπλίζονται ούτε να έχουν στρατιωτικές δυνάμεις και τονίζοντας την διαφορά του εύρους του ΕΕΧ που είναι 10νμ και των ΧΥ που είναι 6νμ.
Σε αυτό το τελευταίο οι Τούρκοι αυθαίρετα λένε ότι ΕΕΧ και ΧΥ έχουν εύρος 6 νμ. Πέραν αυτών στην παρούσα φάση η Τουρκία τηρεί στάση αναμονής όπως και η Ελλάδα.
Μεταναστευτικό
Κομβικό σημείο στη διαμόρφωση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας στο άμεσο μέλλον, θα σταθεί η αντιμετώπιση από την Τουρκία του κύματος Αφγανών μεταναστών και αν τελικά ο Ερντογάν θα κάνει πράξη τα όσα είπε στον Έλληνα Πρωθυπουργό, η θα φέρει τους Αφγανούς μετανάστες κατά χιλιάδες στα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο.
Εκτίμηση είναι ότι αυτό δεν θα γίνει αφού για τους λόγους που έχουμε ήδη αναλύσει δεν συμφέρει δημοσκοπικά τον Ερντογάν να μπούν στη χώρα του κατά χιλιάδες οι Αφγανοί μετανάστες.
Εδώ επισημαίνουμε ότι θα πρέπει η Ελλάδα να έχει κατά νού την πιθανότητα οι Τούρκοι να οδηγήσουν τους μετανάστες μέσω Βουλγαρίας στη χώρα μας, πραγματοποιώντας υπερκέραση του φράχτη που έχει δημιουργήσει η Ελλάδα στον Έβρο, από την κατεύθυνση του Βορρά.
Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε τεράστιο πρόβλημα σε πρώτο χρόνο στην λεγόμενη περιοχή του «τριγώνου» στον Έβρο.
Εξελίξεις σε Λιβύη και Αίγυπτο
Επίσης σημαντικό βαρόμετρο θα είναι οι εξελίξεις στη Λιβύη, όπου η Τουρκία επιμένει στην διατήρηση των δυνάμεων της στη χώρα και στην εφαρμογή του παράνομου «τουρκολιβυκού μνημονίου» από την νέα κυβέρνηση της χώρας.
Η Τουρκία προσπαθεί να αποσπάσει την Αίγυπτο από τη συμμαχία της με την Ελλάδα και να αναπτύξει καλές σχέσεις μαζί της, ανεπιτυχώς μέχρι στιγμής.
Οι λόγοι είναι πολλοί με βασικότερους που αφορούν την Ελλάδα τους εξής δύο:
Ο πρώτος είναι ότι η Αίγυπτος με την Ελλάδα έχουν προβεί σε μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ τους από τον 28ο μεσημβρινό και δυτικότερα και απομένει αυτό να γίνει από Ρόδο ναι και ανατολικότερα, συμπεριλαμβανομένου του επίμαχου συμπλέγματος του Καστελορίζου, αφού έτσι συνορεύει η Ελληνική με την Κυπριακή ΑΟΖ.
Η Τουρκία προσπαθεί να πείσει την Αίγυπτο να μην προβεί στην επέκταση της οριοθέτησης της ΑΟΖ της με την Ελλάδα, όπως προαναφέραμε.
Ο δεύτερος είναι ότι η Αίγυπτος στηρίζει τον Στρατάρχη Χαφτάρ, πολέμιο των Τούρκων στη Λιβύη, αλλά και την υποψηφιότητα για την Προεδρία της χώρας γιού του.
Επίσης και αυτό είναι εξόχως σημαντικό η Αίγυπτος τάσσεται υπέρ της αποχώρησης των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και μισθοφόρων από τη Λιβύη, θέτοντας κόκκινες γραμμές προς τούτο, το οποίο προσπαθεί να άρει τώρα η Τουρκία.
Γεωτρήσεις στη ΝΑ Μεσόγειο-Κυπριακό
Βαρόμετρο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα αποτελέσει αν η Τουρκία πραγματοποιήσει γεώτρηση σε θαλάσσιο οικόπεδο της Κυπριακής ΑΟΖ, ως απάντηση στη γεώτρηση που θα επιχειρήσει στο θαλάσσιο οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ, η αμερικανική EXON, όπως ισχυρίστηκε ο Τούρκος αντιπρόεδρος Οκτάϊ.
Τέλος για το Κυπριακό, η Τουρκία είναι ανυποχώρητη προκρίνοντας ως μοναδική λύση την δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατών στην Κύπρο, γεγονός που αντίκειται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για ένα Ομόσπονδο κράτος στα πλαίσια μιας διζωνικής δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Την Ελλάδα την συμφέρει οπωσδήποτε η εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία, κάτι που μοιάζει με όνειρο θερινής νυκτός, λόγω της διαρκώς αυξανόμενης τουρκικής επιθετικότητας και αδιαλλαξίας.
Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ διανύουν μια περίοδο επανασχεδιασμού και επαναπροσδιορισμού της εξωτερικής τους πολιτικής. Η κυβέρνηση Μπάϊντεν είχε υποσχεθεί προεκλογικά την απόσυρση των Αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, πράγμα το οποίο έπραξε τελικά, με λανθασμένο τρόπο και χωρίς να έχει την πρότερη συγκατάθεση των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, τους οποίους απλά ενημέρωσε.
Ωστόσο ενδεικτικό των αμερικανικών προθέσεων είναι το γεγονός ότι αφού η κυβέρνηση Μπάϊντεν ανέλαβε την εξουσία, στις εξαγγελίες της σε θέματα εξωτερικής πολιτικής προσδιορίστηκε ο άξονας γύρω από τον οποίο θα κινηθούν στο προσεχές μέλλον οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τον οποίο χαρακτήρισαν Κίνα και Ρωσία κατά σειρά ως την κυριότερη απειλή, με τις πρώτες να αναφέρουν ξεκάθαρα ότι θα εστιάσουν τις ενέργειές τους κατά των δύο χωρών, οι οποίες, πρωτίστως η Κίνα την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία
Ανάλογα και το ΝΑΤΟ σε ανακοίνωση του προσδιόρισε έως το 2030 τις Κίνα και Ρωσία ως τις κυριότερες απειλές της Συμμαχίας.
Αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι στις παραπάνω εξαγγελίες τους οι ΗΠΑ δεν ανέφεραν ούτε μια πρόταση για το πως προσδιορίζουν τη στάση τους μελλοντικά στη Μ. Ανατολή.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν και δεν θα εμπλακούν στρατιωτικά σε κανένα περιφερειακό πόλεμο το αμέσως προσεχές διάστημα, πλήν συγκλονιστικού απροόπτου, με εξαίρεση πιθανή άμεση στρατιωτική αναμέτρηση του Ισραήλ με το Ιράν.
Συνεπώς αναμένουμε μια αμερικανική άμπωτι στη Μ. Ανατολή, Αφρική και Κεντρική Ασία, με αποφυγή οποιασδήποτε στρατιωτικής εμπλοκής γενικευμένης κλίμακας.
Η παραπάνω στάση των ΗΠΑ θα έχει ως αποτέλεσμα σε Συρία, Λιβύη, Β. Ιράκ, Αφγανιστάν, Ναγκόρνο Καραμπάχ την δημιουργία γεωπολιτικού κενού, το οποίο θα σπεύσουν να εκμεταλλευθούν και να καλύψουν η Ρωσία, Τουρκία, Ιράν, ΕΕ, Γαλλία, Αίγυπτος, Κίνα , Πακιστάν, πρωτίστως και κατά περίπτωση.
Στην εξίσωση μπαίνει και η ΝΑ Μεσόγειος- Κύπρος, όπου για μεν το Κυπριακό δεν αναμένουμε αλλαγή πλεύσης από Τουρκικής και Τουρκοκυπριακής πλευράς, οι οποίοι επιθυμούν την δημιουργία 2 κρατών στην Κύπρο με ίσα δικαιώματα στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων των θαλάσσιων οικοπέδων της Κύπρου.
Το θέμα της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στα θαλάσσια οικόπεδα της Κύπρου θα μας απασχολήσει τους επόμενους μήνες, αφού η αμερικανική Exon, θα πραγματοποιήσει έρευνα-εξόρυξη στο θαλάσσιο οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ, με την Τουρκία να προαναγγέλει ότι σε τέτοια περίπτωση θα απαντήσει ανάλογα, προβαίνοντας η ίδια σε ανάλογη γεώτρηση σε άλλο θαλάσσιο οικόπεδο της Κύπρου, όπως έχουμε προαναφέρει.
Εκτίμηση μας είναι ότι ο Ερντογάν είναι πολύ πιθανό να θεωρεί μετά την αποχώρηση ΗΠΑ-ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν, ότι ΕΕ-ΗΠΑ πλήν διπλωματικών κινήσεων και ενδεχομένως με ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων Ελλάδας και Κύπρου με παροχή εξοπλισμού και αυτού όχι άμεσα, δεν θα παρέμβουν δραστικότερα, ενάντια στην προκλητική συμπεριφορά του και αυτό θα είναι εξόχως ανησυχητικό.
Ο παράγοντας Αζερμπαϊτζάν
Εκτός από τους παραπάνω λόγους και σημεία τριβής που μπορεί να οδηγήσουν σε μια νέα ελληνοτουρκική κρίση, βλέπουμε και μια σειρά από στρατιωτικές ενδείξεις προς τούτο, με κυριότερη τον στρατιωτικό εναγκαλισμό του Αζερμπαϊτζάν από την Τουρκία.
Ιδιαίτερα η διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα, η υφή και τα σενάρια των κοινών ασκήσεων Τούρκων και Αζέρων, σε συγκερασμό με τη “Διακήρυξη της Σούσα”, φωτογραφίζουν άσχημες μελλοντικές εξελίξεις για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων
Η εν λόγω Διακήρυξη περιγράφει κοινές προσπάθειες για την αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και επιβάλλει κοινή δράση σε περίπτωση επιθετικότητας τρίτων κατά της ανεξαρτησίας ή της κυριαρχίας ενός από τα μέρη.
Κατά συνέπεια σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης το Αζερμπαϊτζάν θα υποστηρίξει στρατιωτικά την Τουρκία.
Η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία
Η Τουρκία θα έχει εκλογές κανονικά το 2023. Η δημοτικότητα του κόμματος των Ερνογάν και του Μπαχτελί είναι χαμηλά, στο 25,4% και 7,8% αντίστοιχα , με το κουρδικό κόμμα HDP να κινδυνεύει με κλείσιμο, αφού ήδη του έχει απαγγελθεί κατηγορητήριο και προθεσμία να απολογηθεί.
Παράλληλα η αντιπολίτευση “στιμώχνει” τον Ερντογάν περισσότερο, υποσχόμενη να διώξει τους μετανάστες από τη χώρα, στέλνοντας τους πίσω στις πατρίδες τους και επιχειρώντας ανοίγματα στους Κούρδους του Βορείου Ιράκ, ευελπιστώντας να πάρει τους ψήφους των Κούρδων της Τουρκίας στην περίπτωση εκείνη, για εμάς είναι σχεδόν βέβαιο, που κλείσει το κουρδικό κόμμα HDP.
Πληθωρισμός, πείνα, κορονοϊός, ανεργία πλήττουν την Τουρκία, ενώ ο ρατσισμός κατά των μεταναστών είναι στα ύψη στην τουρκική κοινωνία.
Ο Ερντογάν αδιαφορώντας για τα πολλά εσωτερικά προβλήματα της χώρας του επιχειρεί να την καταστήσει μεγάλη περιφερειακή δύναμη αρχικά και στη συνέχεια όσο και αν ακούγεται τρελό, υπερδύναμη.
Έχοντας αυτά τα προβλήματα στο εσωτερικό του και εμφορούμενος από τον μεγαλοϊδεατισμό που τον διακατέχει, σε συγκερασμό με την άμπωτι των ΗΠΑ από τη Μ. Ανατολή, τον υπερεξοπλισμό της χώρας του και τη στρατιωτική σύμπραξη του με το Αζερμπαϊτζάν, είναι πολύ πιθανό ο Ερντογάν να “ξεφύγει” ακόμη περισσότερο και να προβεί σε μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα και την Κύπρο, με πιθανότερη ίσως την γεώτρηση σε θαλάσσιο οικόπεδο της Κυπριακής ΑΟΖ.
Αυτό θα ανέβαζε το θερμόμετρο των ελληνοτουρκικών σχέσεων κατακόρυφα με το ενδεχόμενο ελληνοτουρκικής κρίσης να αυξάνεται δραματικά.