Οι φόβοι για μια αυξανόμενη ολοκληρωτική τάση στις ΗΠΑ έχουν διογκωθεί κατά την περίοδο 2020–22. Αλλά πόσο κοντά είμαστε πραγματικά σε ένα ολοκληρωτικό κράτος; Πώς προέκυψαν ιστορικά τέτοια καθεστώτα και ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια;
Αυτό το άρθρο θα απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα εξετάζοντας τα ολοκληρωτικά καθεστώτα τον δέκατο όγδοο και τον εικοστό αιώνα και το μοτίβο με το οποίο ανήλθαν στην εξουσία.
Στάδιο 1: Δυσαρέσκεια και γουργουρητά
Κάθε νέα τάξη υψώνεται πάνω στα ερείπια του παλιού.
Εκείνοι που θα εγκαθιδρύσουν ένα νέο καθεστώς πρέπει να αξιοποιήσουν ή να δημιουργήσουν δυσαρέσκεια με το status quo. Όσο κι αν περιφρονούν την παλιά τάξη όσοι επιθυμούν μια επαναφορά, δεν μπορούν να καταφέρουν πολλά χωρίς να αξιοποιήσουν ή να κατασκευάσουν μια παρόμοια στάση στο κοινό. Τότε ο επαναστατικός ολοκληρωτικός εμφανίζεται ως η λύση σε αυτά τα προβλήματα.
Η Βασιλεία του Τρόμου στην Επαναστατική Γαλλία, για παράδειγμα, δεν ξεκίνησε με αίμα αλλά με ψωμί. Μεταξύ 1715 και 1800, ο πληθυσμός της Ευρώπης διπλασιάστηκε, δημιουργώντας ελλείψεις τροφίμων στους Γάλλους. Πολλοί από τους Γάλλους αγανακτούσαν με την αυξανόμενη συγκεντρωτική εξουσία του Βασιλιά. Επιπλέον, οι ιδέες των στοχαστών του «Διαφωτισμού» προκαλούσαν επαναστατικά συναισθήματα. Τέλος, η γαλλική κυβέρνηση ήταν μαζικά χρεωμένη λόγω των πολλών πολέμων του δέκατου όγδοου αιώνα, και αύξησε τη φορολογία ακόμη και στους ευγενείς.
Αυτά τα βάσανα και οι φόβοι, σε συνδυασμό με τις μηχανορραφίες των μυστικών εταιρειών (που παραδέχτηκε ο Μαρκήσιος ντε Ροζάνμπο στη συνεδρίαση της Βουλής των Αντιπροσώπων της 1ης Ιουλίου 1904) ήταν που οδήγησαν την επανάσταση και την ολοκληρωτική κυβέρνηση των Ιακωβίνων. Η Βασιλεία του Τρόμου ήρθε μετά την πτώση του βασιλιά και του αρχαίου καθεστώτος, το οποίο οι επαναστάτες πέτυχαν εν μέρει λόγω των προβλημάτων και των δεινών στη γαλλική κοινωνία πριν από την επανάσταση.
Η επανάσταση των Μπολσεβίκων στη Ρωσία το 1917 -η οποία καθιέρωσε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς τόσο αιματηρό που θα έκανε τη Βασιλεία του Τρόμου να μοιάζει με μια απλή κόκκινη σταγόνα στον κάδο της γκιλοτίνας- ακολούθησε ένα παρόμοιο σχέδιο. Οι μπολσεβίκοι κομμουνιστές εκμεταλλεύτηκαν τα βάσανα του ρωσικού λαού για επαναστατικούς σκοπούς. Τι βάσανα ήταν αυτά; Ο ρωσικός λαός είχε χάσει την πίστη του στον Τσάρο Νικόλαο Β’ και την κυβέρνησή του, η Ρωσία περιείχε ανήσυχες εθνοτικές μειονότητες και οι κακώς εξοπλισμένοι και καθοδηγούμενοι ρωσικοί στρατοί έχανε έναντι των Γερμανών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι αποτυχίες της Ρωσίας στον πόλεμο οδήγησαν σε αποθάρρυνση και διατάραξαν την οικονομία . Τον Ιανουάριο του 1917, οι συγκοινωνίες σε πόλεις όπως η Πετρούπολη χάλασαν, και αυτό προκάλεσε ελλείψεις τροφίμων και καυσίμων και, τελικά, ταραχές.
Λίγο μετά την άνοδο του μπολσεβικισμού στη Ρωσία, ο Αδόλφος Χίτλερ εμπλακεί με το Ναζιστικό Κόμμα κατά τη διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Η μαχόμενη μεταπολεμική Γερμανία πλημμύρισε από δυσαρέσκεια. Η Συνθήκη των Βερσαλλιών ήταν σκληρή: η Γερμανία αναμενόταν να δεχτεί την πλήρη ευθύνη για τον πόλεμο, να καταβάλει τεράστιες αποζημιώσεις στους Συμμάχους, να παραδώσει μεγάλες ποσότητες εδάφους, να μην κατέχει κανένα στρατιωτικό άξιο αναφοράς και να παρακολουθείται από τα συμμαχικά στρατεύματα. Στα χρόνια που ακολούθησαν τον πόλεμο και τη συνθήκη, η γερμανική οικονομία υπέφερε σοβαρά, μεταξύ άλλων λόγω του υπερπληθωρισμού. Όταν η Γερμανία αθέτησε ορισμένες από τις πληρωμές της, τα γαλλικά και τα βελγικά στρατεύματα κατέλαβαν την πλουσιότερη βιομηχανική περιοχή της Γερμανίας, την περιοχή του Ρουρ, κάτι που έκανε τη Γερμανία φτωχότερη και τον λαό πιο θυμωμένο.
Στάδιο 2: Ο Ψεύτικος Σωτήρας και η Πρώτη Επανάσταση
Αφού εντόπισε και έκανε έκκληση στη λαϊκή δυσαρέσκεια, ο ολοκληρωτικός παρουσιάζεται ως σωτήρας. Στο στάδιο 2, ο επαναστάτης ολοκληρωτικός επιφέρει μια δραματική αλλαγή για να «λύσει» τα προβλήματα και τη δυσαρέσκεια του σταδίου 1.
Για να βρει μια λύση για την κρίση χρέους της, η γαλλική κυβέρνηση κάλεσε τη Γενική Συνέλευση των Κτημάτων για να συμβουλεύσει τον βασιλιά τι να κάνει. Το Τρίτο Κτήμα διεκδίκησε γρήγορα την πλήρη κυβερνητική εξουσία ως «Εθνοσυνέλευση». Η Εθνοσυνέλευση ήθελε να συντάξει ένα νέο σύνταγμα που θα άλλαζε τη φύση της κυβέρνησης για να αντιμετωπίσει τις αδικίες. Μετά την έφοδο της Βαστίλης, οι αγρότες στις αγροτικές περιοχές επαναστάτησαν εναντίον των κυρίων τους. Η Εθνοσυνέλευση κήρυξε την κατάργηση της φεουδαρχίας και εισήγαγε τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη. Με την εκτέλεση του Λουδοβίκου XVI στις 21 Ιανουαρίου 1793, το πρώτο στάδιο της επανάστασης είχε τελειώσει. Η ρεγκοκτονία άφησε ένα τεράστιο κενό ισχύος. Διάφορες ομάδες πάλεψαν να γεμίσουν αυτή την τρύπα, αλλά στο τέλος, οι Ιακωβίνοι -οι ριζοσπάστες- κυριάρχησαν στη νέα επαναστατική κυβέρνηση.
Στη Ρωσική Επανάσταση, οι Μπολσεβίκοι εκμεταλλεύτηκαν τις ταραχές για τα τρόφιμα που ξεκίνησαν στις αρχές του 1917. Όταν ο στρατός άρχισε να συμπαρατάσσεται με τους εξεγερμένους εργάτες, αντί να αποκαθιστά τον νόμο και την τάξη, ο Τσάρος Νικόλαος ήξερε ότι όλα είχαν χαθεί. Παραιτήθηκε από το θρόνο στις 2 Μαρτίου 1917 (και αργότερα πυροβολήθηκε). Το Σοβιέτ της Πετρούπολης που διοικείται από τους Μπολσεβίκους πήρε γρήγορα τον έλεγχο της μετατσαρικής Ρωσίας. Το σύνθημά τους—Ειρήνη, Γη και Ψωμί— προσέλκυσε πολλούς φοβισμένους και οργισμένους ανθρώπους σε αυτούς ως σωτήρα. Στις 6-7 Νοεμβρίου, πραγματοποίησαν πραξικόπημα που τελικά ανέτρεψε την προσωρινή κυβέρνηση.
Η αρχική άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία ήταν λιγότερο αιματηρή αλλά ομοίως βασίστηκε σε μεσσιανικές υποσχέσεις. Αξιοποιώντας τη δυσαρέσκεια στη Γερμανία λόγω της Συνθήκης των Βερσαλλιών και της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης το 1929, το Ναζιστικό Κόμμα αυξήθηκε σε μέγεθος και επιρροή. Οι Ναζί είχαν επιχειρήσει ένα βίαιο πραξικόπημα τον Νοέμβριο του 1923 αλλά απέτυχαν και στράφηκαν σε νόμιμα μέσα για να αποκτήσουν τον έλεγχο της κυβέρνησης. Λόγω της ικανότητας του Χίτλερ στην προπαγάνδα, το Ναζιστικό Κόμμα κέρδισε όλο και περισσότερες ψήφους στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Τελικά, ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο πολιτικό κόμμα στη χώρα. Σε αυτό το σημείο, ο Χίτλερ ζητήθηκε από τον Πρόεδρο Paul von Hindenburg να τον διορίσει καγκελάριο, κάτι που ο Hindenburg συμφώνησε το 1933. Αυτή δεν ήταν μια βίαιη επανάσταση, αλλά η αποτυχημένη προσπάθεια του 1923 δείχνει τις βίαιες τάσεις του κόμματος.
Στάδιο 3: Λογοκρισία, Δίωξη, Προπαγάνδα και Τερματισμός της Αντιπολίτευσης
Στο στάδιο 3, η αρχική ανατροπή του σταδίου 2 έχει περάσει. Η παλιά τάξη έχει αλλάξει ριζικά και τώρα αρχίζουν να αντιδρούν διάφορες δυνάμεις. Η ανερχόμενη ολοκληρωτική κυβέρνηση αντιμετωπίζει πολλούς εχθρούς, που συχνά αποκαλούνται «αντεπαναστάτες» ή «εξτρεμιστές». Εδώ, στα σπάργανά της, η νέα τάξη πραγμάτων πρέπει να αγωνιστεί για να αποκτήσει περισσότερη δύναμη και να διατηρήσει αυτό που έχει αποκτηθεί. Για το λόγο αυτό, ξεκινά την καταπολέμηση των εχθρών της μέσω λογοκρισίας και δίωξης.
Μόλις είχαν αποκτήσει κυριαρχία στις χώρες τους, η πρώτη κίνηση ολοκληρωτικών όπως ο Χίτλερ και ο Βλαντιμίρ Λένιν ήταν να λογοκρίνουν την αντιπολίτευση και να κάνουν προπαγάνδα. Καθένας από αυτούς τους ολοκληρωτικούς ηγέτες απέκτησε επίσης τον έλεγχο της εκπαίδευσης και είχε δυνάμεις της μυστικής αστυνομίας για να παρακολουθεί και ακόμη και να σκοτώνει οποιονδήποτε ορίζεται ως εχθρός. Μια άλλη στρατηγική ήταν να δημιουργηθούν οργανώσεις νεολαίας για να κατηχήσουν τους πολίτες στην κρατική προπαγάνδα από νεαρή ηλικία και να απομακρύνουν την πίστη τους από την οικογένεια ή τη θρησκεία. Η θρησκεία διώχθηκε σχεδόν καθολικά όταν αυτά τα καθεστώτα ήρθαν στην εξουσία.
Τέλος, ο Χίτλερ και ο Λένιν έθεσαν εκτός νόμου (είτε de jure είτε de facto) όλα τα πολιτικά κόμματα και απόψεις εκτός από τις δικές τους μετά την άνοδό τους στην εξουσία. 1 Οι ολοκληρωτές δημιουργούν ένα μονοκομματικό σύστημα που συχνά διατηρεί μια πρόσοψη δημοκρατίας.
Στάδιο 4: Η κρίση
Το Στάδιο 4 προετοιμάζει τον δρόμο για την ολοκληρωτική κυβέρνηση να καταλάβει τον απόλυτο έλεγχο αυτών που βρίσκονται υπό την κυριαρχία της. Αποτελείται από μια στιγμή κρίσης, η οποία μπορεί να είναι είτε μια πραγματική απειλή είτε μια ψεύτικη σημαία που φαίνεται να απειλεί το έθνος.
Μέχρι το 1793, η Γαλλική Επανάσταση βρισκόταν σε σημείο κρίσης. Οι υπερασπιστές της παλιάς τάξης ξεσηκώθηκαν από όλες τις πλευρές για να συντρίψουν τη νέα τάξη πραγμάτων. Ο αυστριακός και ο πρωσικός στρατός περικύκλωσαν τη Γαλλία, ενώ οι χωρικοί της Βανδίας επαναστάτησαν ενάντια στην επαναστατική κυβέρνηση και στρατό. Και έτσι, στο όνομα της «δημόσιας ασφάλειας», η κυβέρνηση αποφάσισε να λάβει σκληρά μέτρα εναντίον όλων των εχθρών της επανάστασης. Και έτσι, φυσικά, χρειάζονταν περισσότερο έλεγχο. Αυτό ήταν το καθήκον της Επιτροπής Δημόσιας Ασφάλειας και δεν υπέφερε από ασέβεια στις μεθόδους της.
Στις 3 Αυγούστου 1918, ο Λένιν πυροβολήθηκε μετά από ομιλία σε ένα εργοστάσιο. Ενώ ανάρρωνε στο νοσοκομείο, έγραψε σε έναν υφιστάμενο του: «Είναι απαραίτητο κρυφά —και επειγόντως— να προετοιμαστεί ο τρόμος». Αυτό ξεκίνησε μια εκστρατεία μαζικών δολοφονιών και κρατήσεων από την κυβέρνηση, γνωστή στην ιστορία ως Κόκκινος Τρόμος. Όπως πάντα, η δικαιολογία για αυτές τις πράξεις ήταν η «έκτακτη ανάγκη» που υποδείχθηκε από την απόπειρα δολοφονίας. Οι «ριζοσπάστες» και οι «αντεπαναστάτες» φέρεται να ήταν «προ των πυλών» και ήταν απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν ακραία μέτρα για την αντιμετώπιση αυτής της επικείμενης «απειλής». Έτσι η ρητορική πήγε. Και έτσι πάει πάντα.
Ο Χίτλερ χρησιμοποίησε επίσης μια «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» για να δικαιολογήσει την καταστολή του. Στις 27 Φεβρουαρίου 1933, το Ράιχσταγκ τυλίχτηκε στις φλόγες. Σε απάντηση, ο Χέρμαν Γκόρριν, υπουργός Εσωτερικών, διέταξε μια επιδρομή στα κεντρικά γραφεία των κομμουνιστών, φερόμενο ως αποδεικτικά στοιχεία για εξέγερση και μια κομμουνιστική συνωμοσία για επίθεση σε δημόσια κτίρια. Αυτό, στο μυαλό του Χίτλερ, ήταν το σήμα για την κατάληψη του πλήρους ελέγχου. Στις 28 Φεβρουαρίου, το υπουργικό συμβούλιο κατάργησε την ελευθερία του λόγου, του συνέρχεσθαι, της ιδιωτικής ζωής και του τύπου. Περίπου τέσσερις χιλιάδες άνθρωποι συνελήφθησαν εκείνο το βράδυ. Αυτή η «κρίση», με τη συνηθισμένη γλώσσα για την ασφάλεια και την αντιμετώπιση των απειλών, οδήγησε στον ολοκληρωτισμό στη Γερμανία.
Στάδιο 5: Εκκαθαρίσεις, Γενοκτονία και Απόλυτος Έλεγχος
Χρησιμοποιώντας την κρίση του 4ου σταδίου ως δικαιολογία, η ολοκληρωτική κυβέρνηση έχει πλέον καταλάβει τον απόλυτο έλεγχο της ζωής των πολιτών της. Το καθεστώς υπερνικά τους εχθρούς των σταδίων 3 και 4. Αρχίζει να επιβάλλει βάναυσα την «ουτοπία» και την ιδεολογία του στον λαό. Αυτό το στάδιο βλέπει επίσης τις μεγαλύτερες φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν κατά του λαού, επειδή η αντίσταση στο ολοκληρωτικό καθεστώς έχει συντριβεί. Ο λαός είναι ανυπεράσπιστος και αποθαρρυμένος. Τίποτα δεν στέκεται μεταξύ του καθεστώτος και των θυμάτων του. Αυτό το στάδιο περιλαμβάνει μαζικές δολοφονίες, καθώς το καθεστώς εκκαθαρίζει τυχόν εναπομείναντες εχθρούς, ενώ επιδιώκει να ελέγξει κάθε λεπτομέρεια της ζωής των πολιτών.
Κατά τα τελευταία στάδια της Γαλλικής Επανάστασης, η Επιτροπή Δημόσιας Ασφάλειας έλαβε δικτατορικές εξουσίες για να νικήσει οποιονδήποτε εναντιωνόταν στην επαναστατική κυβέρνηση. Κατά τη διάρκεια του 1793–94, το CPS εξάλειψε αντίπαλες επαναστατικές ομάδες προτού ψηφίσει νόμο που ανέστειλε τα δικαιώματα των πολιτών σε δημόσια δίκη ή νομική βοήθεια και έδινε στους ενόρκους μόνο δύο επιλογές, αθώωση ή θάνατο. Το αποτέλεσμα ήταν τρομακτικό: σε όλη τη Γαλλία, τριακόσιες χιλιάδες ύποπτοι συνελήφθησαν, δεκαεπτά χιλιάδες εκτελέστηκαν και περίπου δέκα χιλιάδες πέθαναν στη φυλακή ή χωρίς δίκη.
Αλλά δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με τον Κόκκινο Τρόμο και τις εκκαθαρίσεις του Ιωσήφ Στάλιν. Το κόμμα χρησιμοποίησε την απόπειρα δολοφονίας του Λένιν ως δικαιολογία για την έντονη δίωξη των εχθρών του. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έγιναν θύματα, όπως συζητήθηκε στο The Russian Revolution του Richard Pipes . Αλλά το έργο του Λένιν ήταν μόνο ο πρόδρομος των «εκκαθαρίσεων» του Στάλιν από τους πολιτικούς εχθρούς. Οι ιστορικοί διχάζονται για το πόσους ανθρώπους σκότωσε ο Στάλιν, αλλά οι εκτιμήσεις φτάνουν μέχρι και εξήντα εκατομμύρια.
Οι εκτιμήσεις για τους ανθρώπους που σκοτώθηκαν από τον Χίτλερ και το Ναζιστικό Κόμμα του ποικίλλουν επίσης. Σύμφωνα με το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών, ο αριθμός ανέρχεται σε δεκαεπτά εκατομμύρια, αλλά μόνο ο Θεός γνωρίζει με βεβαιότητα.
Εκτός από τη διεξαγωγή μαζικών δολοφονιών, τα καθιερωμένα ολοκληρωτικά καθεστώτα επιδιώκουν να ελέγξουν την καθημερινή ζωή μέσω μέτρων όπως η λογοκρισία, η προπαγάνδα, ο έλεγχος των όπλων και τα εσωτερικά διαβατήρια.
Ηνωμένες Πολιτείες το 2022
Έτσι οι Ηνωμένες Πολιτείες οδεύουν προς τον ολοκληρωτισμό; Εδώ περνάμε από τα γεγονότα στην εικασία – μια επικίνδυνη επιχείρηση. Η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη. Αν όμως προσέξουμε να αποφύγουμε την υπερβολή, μπορούν να γίνουν κάποιες χρήσιμες συγκρίσεις.
Έχουν εκμεταλλευτεί δυνάμεις στις ΗΠΑ τα πραγματικά ή φανταστικά προβλήματα στη χώρα για να προκαλέσουν δυσαρέσκεια και ακόμη και βία; Ο θάνατος του Τζορτζ Φλόιντ και οι σχετικοί ισχυρισμοί για συστημικό ρατσισμό το 2020 προκάλεσαν βίαιες και καταστροφικές ταραχές. Ευτυχώς, αυτό έχει ηρεμήσει, αλλά, όπως στην προ-σοβιετική Ρωσία, οι συνεχιζόμενες εντάσεις γύρω από τις φυλετικές μειονότητες συνεχίζουν να απειλούν περισσότερες κοινωνικές αναταραχές. Αυτή η αναταραχή θα μπορούσε να ενταθεί εάν οι προβλέψεις για ελλείψεις τροφίμων και αυξανόμενο πληθωρισμό πραγματοποιηθούν τους επόμενους μήνες και χρόνια.
Έχει παρουσιαστεί κάποια προσωπικότητα ή ομάδα ως σωτήρας με τη λύση στα προβλήματά μας, μια λύση που θα απαιτεί τον περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων; Επιτίθεται η ελευθερία του συνέρχεσθαι, η ελευθερία του λόγου, η δίκαιη διαδικασία ή τα θρησκευτικά δικαιώματα; Η πανδημία του Covid χρησιμοποιήθηκε από κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο για να δικαιολογήσουν τεράστιους περιορισμούς στην προσωπική ελευθερία, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στην ελευθερία του συνέρχεσθαι, κλεισίματος θρησκευτικών κέντρων και λογοκρισίας πληροφοριών ή απόψεων που αντιτίθενται στην επίσημη αφήγηση και επιταγές του Covid. Πολλοί από αυτούς τους δημόσιους λειτουργούς παρουσιάστηκαν ως «ειδικοί» των οποίων οι δυναμικές πολιτικές ήταν «απαραίτητες» για τη «δημόσια ασφάλεια». Οντότητες όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και πολλοί παγκόσμιοι ηγέτες συνεχίζουν να συζητούν την ανάγκη για μια «Μεγάλη Επαναφορά», εν μέρει ως απάντηση στην «απειλή» του Covid. Αυτή η επαναφορά περιλαμβάνει τα πάντα, από τον επανασχεδιασμό των συστημάτων υγείας και την εκπαίδευση μέχρι την εφαρμογή των διαβατηρίων εμβολίων. Αυτό μας παρουσιάζεται ως η «σωτηρία» μας από τον Covid και άλλους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου του ρατσισμού.
Βιώνουμε κάποια λογοκρισία στις ΗΠΑ; Είναι οι πηγές των μέσων μας ανεξάρτητες και αντικειμενικές ή εξαναγκασμένες και ελεγχόμενες; Όπως τόνισε η πρόσφατη καταστροφή των Musk/Twitter, η Big Tech φέρει την ευθύνη για τη λογοκρισία ορισμένων πληροφοριών και απόψεων με αυξανόμενη κανονικότητα τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα συντηρητικές φωνές.
Οι ΗΠΑ ζουν κάτω από ένα μονοκομματικό σύστημα; Από όσο μπορούμε να πούμε, η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι αρνητική. Ωστόσο, εάν οι ισχυρισμοί για εκλογική νοθεία που αφθονούν από τις εκλογές του 2020 είναι αληθινοί και η νοθεία παραμένει ανεπανόρθωτη, ζούμε ουσιαστικά σε ένα μονοκομματικό σύστημα, αφού ένα κόμμα μπορεί να διατηρήσει την εξουσία επ’ αόριστον με παράνομα μέσα. Αλλά αυτό είναι ένα σημαντικό εάν .
Γινόμαστε μάρτυρες μαζικών συλλήψεων ή μαζικών δολοφονιών; Προφανώς δεν έχουμε προχωρήσει σε μαζικές συλλήψεις και δολοφονίες τύπου 5ου σταδίου αυτή τη στιγμή, αν και τα δεδομένα σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες γύρω από το εμβόλιο κατά του Covid είναι ανησυχητικά. Ωστόσο, αυτά τα δεδομένα, ακόμη και αν είναι ακριβή, δεν δείχνουν οριστικά ότι ο προσχεδιασμός ή ένα ολοκληρωτικό καθεστώς είναι ο ένοχος πίσω από αυτούς τους τραυματισμούς και τους θανάτους. Ωστόσο, νομίζω ότι το ενδεχόμενο δεν πρέπει να αποκλειστεί εντελώς.
Πρέπει να γίνει ένα τελευταίο σημείο. Αν και υπάρχουν ανησυχητικές ομοιότητες μεταξύ της τροχιάς των ΗΠΑ και των ιστορικών παραδειγμάτων ολοκληρωτισμού που σκιαγραφήθηκαν παραπάνω, πρέπει να αποφύγουμε τόσο τα άκρα μιας ανησυχητικής μοιρολατρίας όσο και μια κατάσταση άρνησης με έναστρο μάτια. Από τη μια πλευρά, τα γεγονότα των τελευταίων ετών στη χώρα μας είναι ζοφερά. Από την άλλη, η ιστορία δεν λειτουργεί σαν μηχανή, και πολλοί παράγοντες παίζουν εδώ. Δεν ισχυρίζομαι ότι γνωρίζω το μέλλον και δεν πιστεύω στον ιστορικό ντετερμινισμό. Τελικά, το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες οδεύουν προς τον ολοκληρωτισμό ή όχι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εμάς και το αν θα αντισταθούμε ή όχι σε αυτές τις τάσεις.