«Θα έχουμε ανώμαλη προσγείωση»

Νέα προειδοποίηση απηύθυνε μέσω του Bloomberg, ο διακεκριμένος οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, γνωστός και ως «Dr Doom», ο οποίος αναφέρει ότι πρέπει να αναμένουμε μία κρίση ρευστότητας που μπορεί να λάβει εκθετικές διαστάσεις και θα συντρίψει τις τράπεζες.

Ο οικονομολόγος, αντίθετα με το κυρίαρχο αφήγημα της ήπιας προσγείωσης, από την αρχή «προφήτευε» τη δύσκολη κατάσταση στην οποία θα περιέλθουν αγορές και οικονομίες λόγω του εκρηκτικού μείγματος πιστωτικής ρευστότητας, αυξανόμενου πληθωρισμού και αύξησης των επιτοκίων.

Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνει, για άλλη μία φορά, πως αυτό το οποίο θα πρέπει να περιμένουμε είναι μια στασιμοπληθωριστική «μεγααπειλή» που θα συντρίψει την πίστωση, ενώ οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται, αναγκάζοντας τους κεντρικούς τραπεζίτες να συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια.

«Αυτό το σενάριο τύπου Catch-22 (σατιρικό πολεμικό μυθιστόρημα του Αμερικανού συγγραφέα Joseph Heller) που έχουν ενεργοποιήσει οι κεντρικές τράπεζες θα έπρεπε να ήταν προφανές σε κάθε οικονομολόγο, μόλις άρχισαν να διαπιστώνονται η οικονομική αδυναμία και η αστάθεια που προκλήθηκαν από τα lockdown της Covid».

Αντίθετα, το αφήγημα ήταν ένα διαρκώς κλιμακούμενο παιχνίδι αναμονής:

Όλοι απλώς προετοιμάζονταν για την υποτιθέμενη παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας… και την αλλαγή της νομισματικής πολιτικής επί το χαλαρότερον

Μόνο που οι προσδοκίες διαψεύστηκαν. Όσο τα επιτόκια παραμένουν σε υψηλά επίπεδα ή συνεχίζουν να αυξάνονται το υφιστάμενο και το νέο χρέος θα συνεχίσει να αυξάνεται.

Η ψυχή των αγορών τα τελευταία 14 χρόνια ήταν τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια και το εύκολο νόμιμο χρήμα που κυκλοφορούσε μέσω των τραπεζικών αγωγών.

Τώρα, το όνειρο πέθανε» επισημαίνει ο οικονομολόγος.

Ωστόσο, ο Roubini δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα επιφανειακά… αλλά «επισκέπτεται» την ουσία του, σημειώνοντας την έκθεση τραπεζών όπως η SVB σε ομόλογα με φθίνουσα αξία – γεγονός που προκαλείται από την αύξηση των επιτοκίων.

Αυτό που του λείπει, και σίγουρα είναι κάτι για το οποίο το Bloomberg δεν θέλει να μιλήσει, είναι το θέμα των προγραμμάτων που σχετίζονται με το ESG και του δανεισμού που αποτελούσαν σημαντικό μέρος του χαρτοφυλακίου της SVB.

Πρόκειται για τεράστια ποσά προς επένδυση με σημείο αναφοράς την κλιματική αλλαγή, τα οποία χάθηκαν, διογκώνοντας το ήδη οξυμμένο τραπεζικό πρόβλημα.

Το γεγονός πως ορισμένοι οικονομολόγοι έχουν αρχίσει να εκδηλώνουν ξανά τις παλιές τους συνήθειες, κηρύσσοντας το τέλος της τραπεζικής κρίσης, η πραγματικότητα είναι ότι τράπεζες όπως η SVB και η Credit Suisse είναι μόνον… ο καπνός πριν από τη φωτιά.

Πόσες ακόμη τράπεζες έχουν παρόμοια έκθεση όχι μόνο σε μια στάσιμη αγορά ομολόγων, αλλά και σε μια σειρά από επενδύσεις που σχετίζονται με ESG που είναι έτοιμες να εκραγούν;

Άλλαξε πραγματικά κάτι το backstop της Fed ή απλώς απέτρεψε μια πτώχευση μέχρι την επόμενη φορά;

Το πρόβλημα είναι απλό και σύνθετο μαζί: οι κεντρικοί τραπεζίτες δημιούργησαν έναν συστημικό εθισμό, τη χαλαρή πίστωση, καθυστερώντας τον… πόνο από το κραχ των παραγώγων το 2008.

Στην πορεία, υποκίνησαν την ίδια την πληθωριστική/στασιμοπληθωριστική καταστροφή που αντιμετωπίζουμε σήμερα.

Δεν υπάρχει πλέον άλλο τέτοιο πράγμα όπως τα δωρεάν χρήματα… και κάποιος κάπου θα πρέπει τελικά να πληρώσει το τίμημα.

Αυτό σημαίνει ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν δύο επιλογές:
α. Να αυξήσουν τα επιτόκια ή να τα διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα αποστερώντας την οικονομία από ρευστότητα ενόσω διάφορες τράπεζες και εταιρείες θα αρχίσουν να πτωχεύουν και πέφτουν σαν μύγες.
β. Ή να επιστρέψουν σε σχεδόν μηδενικούς ρυθμούς και να αφήσουν τη χιονοστιβάδα του πληθωρισμού να ξεδιπλωθεί.
Μέχρι στιγμής φαίνεται ότι οι τραπεζίτες επιλέγουν να διατηρήσουν τα επιτόκια υψηλά και ο Roubini σημειώνει ότι μπορεί κάλλιστα να αναγκαστούν να συνεχίσουν με το QT καθώς τα ζητήματα της αγοράς εργασίας ωθούν τους μισθούς ψηλά.

Και στις δύο περιπτώσεις το μόνο δυνατό αποτέλεσμα είναι μια σκληρή προσγείωση.