Η υπερψήφιση τροπολογίας από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για νέες βάσεις σε ελληνικά νησιά του Αιγαίου (ΕΔΩ) έχει προκαλέσει -όπως ήταν αναμενόμενο- ποικίλες αντιδράσεις. Το σίγουρο είναι ότι το ζήτημα δεν προέκυψε τυχαία τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία με το έντονο διπλωματικό παρασκήνιο εν όψει του ελληνοτουρκικού διαλόγου υπό αμερικανογερμανική επιδιαιτησία. Ενδέχεται μάλιστα να σχετίζεται με την γνωστή δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη περί «Νατοϊκών νησιών». Η άποψη αυτή ενισχύεται έτι περισσότερο από άρθρο γνώμης του διεθνολόγου Βασίλη Κοψαχείλη στο grdiplomatic.com (03/08/2023), που θέλει τις ΗΠΑ να έχουν μόνιμη παρουσία στην καρδιά του Αιγαίου ως εγγυήτρια δύναμη. Παραθέτουμε αυτούσιο το άρθρο:
«Εγγυήτρια δύναμη στο Αιγαίο; – Πάμε για «Homer Accords»;
Η είδηση ήταν ότι υπερψηφίστηκε τροπολογία από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, στα πλαίσια της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ του 2021, που προτείνει την επέκταση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, σε υφιστάμενες βάσεις, αλλά και τη διερεύνηση του ενδεχόμενου να κατασκευαστούν νέες σε νησιά (ακούγονται η Λήμνος και η Σκύρος, χωρίς να αποκλείονται και άλλα…).
Η είδηση ήταν ότι υπερψηφίστηκε τροπολογία από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, στα πλαίσια της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ του 2021, που προτείνει την επέκταση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, σε υφιστάμενες βάσεις, αλλά και τη διερεύνηση του ενδεχόμενου να κατασκευαστούν νέες σε νησιά (ακούγονται η Λήμνος και η Σκύρος, χωρίς να αποκλείονται και άλλα…).
Να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Το ότι υπερψηφίστηκε μια τέτοια πρόταση ή το ότι συζητείται μια τέτοια πρόταση, δεν σημαίνει ότι θα γίνει κιόλας!
Βασικός παράγοντας στην τελική απόφαση είναι το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και αυτό που οι επιτελείς των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων θα κρίνουν αν υπάρχει κάποια «στρατιωτική αναγκαιότητα» (military necessity) προκειμένου να γίνει. Όχι αυθαίρετα, αλλά αντικειμενικά αιτιολογημένα και φυσικά τον τελικό λόγο έχει ο Λευκός Οίκος.
Πέρα όμως από την ευχάριστη είδηση, υπάρχουν κάποια σημεία που προβληματίζουν. Γιατί να θέλουν οι ΗΠΑ στρατιωτική βάση στο Αιγαίο;
Έχουν την Σούδα, που μάλιστα πρόσφατα ανακηρύχτηκε ανάδοχη κατασκευαστική εταιρεία για την αναβάθμιση κρίσιμων εγκαταστάσεών της, έχουν διευκολύνσεις στρατηγικής σημασίας στην Αλεξανδρούπολη και έχουν και σημαντική παρουσία στην αεροπορική βάση της Λάρισας. Ποια είναι η επιχειρησιακή αναγκαιότητα να αποκτήσουν βάση και στο Αιγαίο;
Από επιχειρησιακή άποψη, στο ερώτημά μου, πήρα απαντήσεις που δεν καλύπτουν το ερώτημα. Πολιτικά όμως, το ερώτημα αυτό έχει πολύ ουσία και σημασία, αν πίσω από την τροπολογία υπάρχει ένας ευρύτερος – διεθνοπολιτικά υβριδικός – προβληματισμός και σχεδιασμός ενόψει ενός ελληνοτουρκικού διαλόγου, που θα πρέπει να έχει από πίσω εγγυήσεις ασφάλειας και να καταλήξει σε ένα αποτέλεσμα αυτή τη φορά!
Δεν κρύφτηκα ποτέ από τον κόσμο που μου κάνει την τιμή να με διαβάζει. Αν πάμε σε μια συνολική συμφωνία τύπου «Abraham Accords» στα ελληνοτουρκικά (την ονόμασα «Homer Accords» για να τιμήσουμε και τον αρχαίο Έλληνα ποιητή που γεφύρωσε με ένα πόλεμο και προσωπικές ιστορίες ηρώων τις δυο ακτές του Αιγαίου), και να πρέπει να υπάρχει εγγυήτρια δύναμη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο, ώστε να παρακολουθεί και να καταγράφει (κάτι που δεν κάναμε στην περίπτωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, φτάνει στο τέλος της η πενταετία προσαρμογής και ακόμη υπάρχουν τεράστια κενά…), καλύτερα λοιπόν αυτή η εγγυήτρια δύναμη να είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Είναι οι μόνοι με τους οποίους μπορούμε να συνεννοηθούμε σε σχετικά έντιμη βάση, γιατί όλοι οι υπόλοιποι σκέφτονται ακόμη διπλωματικά με όρους Καρολίγιας Ευρώπης.
Με ενοχλεί όμως, 196 χρόνια μετά τη ναυμαχία στο Ναβαρίνο, να περιμένουμε πάλι από εγγυήτριες δυνάμεις να διαμορφώσουν το μέλλον μας…»
Ασχέτως της άποψης του καθενός για το αν επιπλέον αμερικανική παρουσία στην ελληνική επικράτεια και δη στο Αιγαίο θα διασφαλίσει τα εθνικά μας συμφέροντα ή όχι, αυτό που μας προβληματίζει έντονα είναι το ενδεχόμενο οι νέες αμερικανικές βάσεις να αποτελέσουν το πρόσχημα για αποστρατικοποίηση με απώτερο στόχο, τη «δημιουργία μιας «ουδέτερης ζώνης» και του καθεστώτος των λεγόμενων «Νατοϊκών νησιών»» όπως το iEpikaira έχει προειδοποιήσει από τον Μάιο του 2023, γεγονός που συνιστά έμμεση απώλεια κυριαρχίας, ή μάλλον -για να είμαστε ακριβείς-, εθελούσια και προσχηματική εκχώρηση κυριαρχίας, ήτοι «ζωτικού χώρου», με ότι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια της χώρας η οποία εν προκειμένω ανατίθεται σε τρίτους.