Νέα οικονομική εξάρτηση των Ευρωπαίων από την Κίνα;
Η ΕΕ ισχυρίζεται ότι έχει απεξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ στα σχέδια των Ευρωπαίων policy makers είναι το οριστικό «αντίο» στο μπλε καύσιμο.
Όπως υποστηρίζουν, μέσα στην επόμενη επταετία η κύρια πηγή ενέργειας θα είναι ο… ήλιος
Και στο Πεκίνο, τρίβουν τα χέρια τους: η ζήτηση για ηλιακούς συλλέκτες στην Ευρώπη αυξάνεται και πρακτικά δεν υπάρχει τοπική παραγωγή – τα πάντα εισάγονται από την Κίνα.
Πιο κοντά στον ήλιο
Ο θερμός χειμώνας και οι γεμάτες με φυσικό αέριο αποθήκες εμπνέουν αισιοδοξία στους Ευρωπαίους πολιτικούς.
Την ίδια στιγμή, παρότι λόγω της ρήξης με τη Ρωσία οι προϋπολογισμοί των κρατών μελών της ΕΕ γίνονται ολοένα και πιο ζοφεροί, οι Ευρωπαίοι στρέφονται στις εναλλακτικές αγορές, οι οποίες κοστίζουν – τουλάχιστον επιπλέον ένα τρισεκατομμύριο δολάρια.
Σημειώνεται πως η κατανάλωση ρωσικών καυσίμων στην ΕΕ θα μειωθεί κατά 66%, ενώ μέχρι το 2027 θα καταργήσουν εντελώς τους υδρογονάνθρακες.
Η εστίαση είναι στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως στην ηλιακή.
Τώρα αυτή η αγορά ελέγχεται κατά 80% από τους Κινέζους, οι οποίοι κυριαρχούν στην παραγωγή τόσο των ηλιακών συλλεκτών όσο και των εξαρτημάτων τους.
Οκτώ από τις δέκα μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου στον κόσμο είναι κινεζικές – μόνο η Canadian Solar (όγδοη θέση) και η αμερικανική First Solar (δέκατη) εξακολουθούν να βρίσκονται στην κορυφή.
Επομένως, η ΕΕ θα εξαρτάται πλήρως από την Κίνα.
Πέρυσι, οι εξαγωγές ηλιακών συλλεκτών από την Κίνα στην Ευρώπη αυξήθηκαν περισσότερο από 140%, κοστίζοντας σχεδόν 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της αύξησης της ζήτησης για ηλιακούς συλλέκτες εν μέσω ενεργειακής κρίσης.
Αφού η τιμή του ρεύματος αυξήθηκε πολλές φορές, αγοράστηκαν ενεργά από εταιρείες και τον πληθυσμό.
Μόνο το 2,8%
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), μόνο το 2,8% των πάνελ κατασκευάζονται στην ίδια την Ευρώπη.
Ετσι, στην ΕΕ, ξεκινούν επειγόντως τα δικά τους projects.
Συγκεκριμένα, στο εργοστάσιο της Enel στη Σικελία, μέχρι τα μέσα του 2024, ελπίζουν να φτάσουν σε όγκους που θα είναι επαρκείς για την παραγωγή τριών γιγαβάτ.
Τώρα παράγουν μόνο 200 μεγαβάτ.
Εάν ο σχεδιασμός πάει κατ’ ευχήν, η Enel θα γίνει ο μεγαλύτερος προμηθευτής πάνελ στην ήπειρο.
Οι Ευρωπαίοι ισχυρίζονται ότι τα προϊόντα τους είναι «πιο αποτελεσματικά και ανθεκτικά» και ως εκ τούτου θα σπρώξουν εύκολα τους Κινέζους στην αγορά.
Ωστόσο, η πράξη έχει δείξει ότι αυτό απέχει πολύ από τη θεωρία…
Δεν αντέχει τον ανταγωνισμό
Τα κινεζικά ηλιακά πάνελ κατέκτησαν την ευρωπαϊκή αγορά πριν από περίπου δέκα χρόνια – ήταν πολύ φθηνότερα από τα τοπικά.
Αυτό ανησύχησε τις Βρυξέλλες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα αντιντάμπινγκ και… κατά των θυγατρικών.
Οι Κινέζοι έχουν προβεί σε παρόμοια μέτρα κατά των εισαγωγών κρασιού και των πολυτελών αυτοκινήτων από την ΕΕ.
Ως αποτέλεσμα, το 2013, οι δύο οντότητες υπέγραψαν συμφωνία για την επιβολή ελάχιστης τιμής στα κινεζικά προϊόντα.
Στην Ευρώπη, η συμφωνία θεωρήθηκε ως «παράδοση», με τις αρχές να αποτυγχάνουν, εντέλει, να προστατεύσουν τη δική τους βιομηχανία.
Επομένως, η επέκταση της παραγωγής ηλιακών συλλεκτών δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Οι κινεζικές επιχειρήσεις υποστηρίζονται από το κράτος με παροχές και επιδοτήσεις. Μπορούν να αντέξουν οικονομικά το επιθετικό ντάμπινγκ.
Κινεζικά εξαρτήματα
Δεν είναι μόνο θέμα κόστους.
Η Enel και άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες χρειάζονται εξαρτήματα κινεζικής προέλευσης, χωρίς τα οποία η συναρμολόγηση ενός πάνελ είναι αδύνατη.
Αυτά είναι ηλιακά κύτταρα, γκοφρέτες πυριτίου και πολυπυρίτιο.
Για παράδειγμα, περίπου το 80% των εξαρτημάτων των ανεμογεννητριών είναι από την Κίνα.
Το 97% των πλακών πυριτίου για ηλιακούς συλλέκτες κατασκευάζονται επίσης εκεί.
Το μερίδιο της Κίνας στην προμήθεια πολυπυριτίου, βασικής πρώτης ύλης για την ηλιακή ενέργεια, είναι 45%.
Ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πολυπυριτίου είναι η γερμανική Wacker Chemie.
Αλλά η εταιρεία στέλνει τα περισσότερα από τα προϊόντα ξανά στην Κίνα για ηλιακά κύτταρα.
Η Κίνα ηγείται επίσης σε άλλες πρώτες ύλες, συμπεριλαμβανομένων των ορυκτών σπάνιων γαιών, που χρησιμοποιούνται για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η Ευρώπη γνωρίζει…
Η Ευρώπη γνωρίζει την κατάσταση των πραγμάτων.
Η Enel προσπαθεί να βρει συνεργάτες στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Οι Βρυξέλλες θέλουν να επιδοτήσουν την κατασκευή νέων εργοστασίων και την επέκταση των υφιστάμενων.
Δεν χρειάζεται, όμως, να μιλάμε για ενεργειακή ανεξαρτησία.
«Τώρα δεν εισάγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά εξοπλισμό.
Φυσικά, δεν υπάρχει τίποτα καλό στο γεγονός ότι η ηλιακή ενέργεια θεωρείται βάση ενεργειακής ασφάλειας και στρατηγικής αυτονομίας» δήλωσαν οι ειδικοί της υπηρεσίας έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η Κίνα έχει όλα τα εργαλεία –και τα εχέγγυα– για να μη χάσει το κομμάτι της πίτας που έχει κατοχυρώσει – και είναι πολύ μεγάλο.
Για παράδειγμα, το Πεκίνο μπορεί να περιορίσει την εξαγωγή εξοπλισμού για την παραγωγή πλινθωμάτων πυριτίου και εξαρτημάτων ηλιακών κυψελών.
Αυτό θα περιπλέξει πολύ τη ζωή της Δύσης.
Από την άλλη πλευρά, οι Ηνωμένες Πολιτείες προχωρούν σε τεράστιες επιδοτήσεις για την ηλιακή ενέργεια και τις πράσινες τεχνολογίες.
Η Ευρώπη δεν μπορεί ακόμη να αντέξει τέτοια γενναιοδωρία.