Στην επιστήμη η αναζήτηση της αλήθειας σχετίζεται άμεσα με την ανακάλυψη της αιτιακής συσχέτισης.
Για να βρεθεί η αιτιακή συσχέτιση πρέπει να αποκλειστούν οι συγχυτικοί παράγοντες, ενώ τα υπεραπλουστευμένα γραμμικά μοντέλα σε χαοτικά φαινόμενα (πολλών παραγόντων) είναι από… μόνα τους αποπροσανατολιστικά.
Το παρακάτω πινακάκι είναι εξαιρετικό δείγμα απλοϊκής προσέγγισης.
Χωρίς φυσικά να είναι αναληθές, εύκολα βλέπουμε ότι, αν η στήλη εμβολιασμένων αντικαθίστατο από την πληροφορία: επίπεδο πρωτοβάθμιας ή αριθμός ειδικών εντατικολόγων/νοσηλευτών, ύπαρξη ΗΤΑ ή ακόμα και κατά κεφαλήν εισόδημα, ή νέας τεχνολογίας αυτοκίνητα, η κατάταξη θα ήταν περίπου ανάλογη.
Προσοχή στις συσχετίσεις! Μπορεί να είναι τυχαίες ή ακόμη και η αποτελεσματικότητα της πρακτικής να διαφοροποιείται σημαντικά από το επίπεδο του συστήματος.
Θα βοηθούσε στη διερεύνηση της αλήθειας, να έμπαινε, για παράδειγμα, και μια στήλη με την θνησιμότητα από κάθε αιτία και φυσικά ο αριθμός των συνολικά αναφερόμενων ανεπιθύμητων δράσεων φαρμάκων (δείκτης ευαισθησίας του υγειονομικού προσωπικού)!
Δημήτριος Κούβελας
Καθηγητής Φαρμακολογίας & Κλινικής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή ΑΠΘ