Αποκαλύψεις 20 χρόνια μετά την τραγωδία
Περίπου είκοσι χρόνια μετά τη βύθιση του σοβιετικού πυρηνικού υποβρυχίου «Κουρσκ», κατά την οποία βρήκαν το θάνατο τα 118 μέλη του πληρώματος του, είδαν το φως της δημοσιότητας τα στενογραφημένα πρακτικά των τηλεφωνικών και προσωπικών συνομιλιών του τότε Αμερικανού προέδρου Μπιλ Κλίντον και αξιωματούχων της κυβέρνησης του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Στα στενογραφημένα πρακτικά , τα οποία αξίζει να σημειωθεί δημοσιεύθηκαν στην ιστοσελίδα της ψηφιακής βιβλιοθήκης Μπιλ Κλίντον στις 29 Αυγούστου του 2019, με ημερομηνίες 1999-2001 και τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν την επισήμανση «άκρως απόρρητο», αναφέρονται ρωσικά μέσα ενημέρωσης, όπως ο ιστότοπος Meduza, τον οποίο επικαλείται η εφημερίδα Novaya Gazeta, αλλά και το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ria Novosti.
Ένα από τα πρώην διαβαθμισμένα έγγραφα ξεκινάει με τη συνομιλία Κλίντον Πούτιν για τις συνέπειες της τραγωδίας με το υποβρύχιο «Κούρσκ», η οποία πραγματοποιήθηκε κατά τη συνάντηση τους στις 6 Σεπτεμβρίου του 2000, στην προεδρική σουίτα του ξενοδοχείου Waldorf Astoria στην Νέα Υόρκη.
Στην αρχή της συζήτησης ο Κλίντον εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για την τραγωδία με το υποβρύχιο «Κουρσκ», ενώ ο Πούτιν παραδέχθηκε ότι δεν είχε καλύτερη επιλογή με την κατάσταση που διαμορφώθηκε.
«Βρέθηκα να επιλέξω μεταξύ του κακού και του χειρότερου. Μερικοί μου έλεγαν, ότι αν έστελνα αμέσως ένα μικρό υποβρύχιο και αν προσπαθούσα έστω να σώσω τους δικούς μας ανθρώπους, το ποσοστό της δημοτικότητας μου θα ανέβαινε. Τέτοια πράγματα δεν πρέπει να συνδέονται με την προπαγάνδα. Η προτεραιότητα πρέπει να δίνεται για την πραγματική σωτηρία των ανθρώπων», είχε απαντήσει τότε ο Πούτιν στο Κλίντον και προσέθεσε «όσο και αν φαίνεται παράξενο, οι επόμενες δημοσκοπήσεις έδειξαν, ότι αυτό το συμβάν δεν επηρέασε τη δημοτικότητα μου. Αλλά πολύ φοβάμαι, ότι κάτι παρόμοιο μπορεί να επαναληφθεί».
Ο Ρώσος πρόεδρος, σύμφωνα με τα εν λόγω διαβαθμισμένα έγγραφα, είπε στον Κλίντον ότι στον κορμό του υποβρυχίου υπήρξε μια οπή «περίπου δύο μέτρων, εξαιτίας της οποίας πλημμύρισαν οι πρώτες τρεις δεξαμενές».
«Δεν ξέρω πως θα μπορέσουμε να βάλουμε τις σορούς».
Σύμφωνα με το έγγραφο της συνομιλίας Κλίντον-Πούτιν, ο Ρώσος πρόεδρος είχε μάθει κάποια στιγμή ότι τα μέλη του πληρώματος είχαν πεθάνει, αλλά δεν είχε αποκαλύψει την πληροφορία αυτή. «Προσπαθούσαμε να φρενάρουμε όλο αυτόν το θόρυβο (που είχε δημιουργηθεί-σ.σ), αλλά μερικά περίεργα άτομα συνέχισαν απλώς να τον υποκινούν», παραδέχθηκε η Πούτιν.
Την ημέρα που το υποβρύχιο βυθίσθηκε, στις 12 Αυγούστου του 2000 (ο Πούτιν διάνυε την 97η ημέρα της προεδρικής του θητείας) ο Ρώσος πρόεδρος αναχώρησε για διακοπές στο Σότσι. Για το τραγικό συμβάν της βύθισης τον ενημέρωσαν μόνο την επόμενη ημέρα και την κοινή γνώμη στις 14 Αυγούστου. Ο Πούτιν διέκοψε τις διακοπές του και αναχώρησε για την Μόσχα μετά από πέντε μέρες. Για τον λόγο αυτό του είχε ασκηθεί κριτική από τον ρωσικό τύπο.
Στις 22 Αυγούστου οι ρωσικές αρχές παραδέχθηκαν επίσημα τον θάνατο των 118 μελών του πληρώματος.
Το πυρηνικό υποβρύχιο «Κουρσκ» βυθίσθηκε στην Θάλασσα Μπάρεντς σε απόσταση 175 χιλιομέτρων από την πόλη Σεβεραμόσκ σε βάθος 108 μέτρων. Η βύθιση του Κούρσκ υπήρξε η πρώτη μεγάλη καταστροφή επί προεδρίας Βλαντίμιρ Πούτιν.