Από το 2018 είχε εκφράσει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ την ανησυχία του για τα μέτρα ασφαλείας σε εργαστήριο της Ουχάν που μελετούσε κορωνοϊούς σε ζώα όπως οι νυχτερίδες.
Όπως αποκαλύπτουν διπλωματικά έγγραφα, που περιήλθαν σε γνώση της Washington Post, Αμερικανοί διπλωμάτες είχαν επισημάνει προ διετίας ότι υπήρχαν κάποια θέματα με την ασφάλεια στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν, που βρίσκεται πολύ κοντά στην υπαίθρια αγορά της πόλης των 11 εκατομμυρίων, απ’ όπου ξεκίνησε η φονική πανδημία που έχει προκαλέσει μέχρι στιγμής τον θάνατο άνω των 126.000 ανθρώπων ανά την υφήλιο.
Ομάδα Αμερικανών διπλωματών υπό τον γενικό πρόξενο στην Ουχάν, Τζέιμσον Φάους και τον σύμβουλο Περιβάλλοντος, Επιστημών, Τεχνολογίας και Υγείας της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Πεκίνο, Ρικ Σουάιτζερ είχαν επισκεφθεί αρκετές φορές από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο του 2018 το εν λόγω εργαστήριο κι εξέφρασαν ανησυχία για την έλλειψη πρωτοκόλλων ασφαλείας και τη βιοασφάλεια στις έρευνες για τους κορωνοϊούς σε ζώα όπως οι νυχτερίδες, προειδοποιώντας ότι αν δεν ληφθούν εγκαίρως προληπτικά μέτρα, μπορεί να ξεπηδήσει από εκεί μια πανδημία τύπου SARS. Και σε διαβαθμισμένα, αλλά όχι απόρρητα, έγγραφά τους προς την Ουάσιγκτον ζήτησαν βοήθεια για την ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας στο εργαστήριο της Ουχάν. Ένα απ’ αυτά τα έγγραφα με ημερομηνία 19 Ιανουαρίου 2018 επεσήμανε ότι «στη διάρκεια επικοινωνίας με επιστήμονες στο εργαστήριο WIV παρατήρησαν ότι το νέο εργαστήριο αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη σε επαρκώς εκπαιδευμένους τεχνικούς και ερευνητές, που απαιτούνται για την ασφαλή λειτουργία του».
Αμερικανικοί οργανισμοί χρηματοδοτούσαν το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν
«Το διπλωματικό έγγραφο ήταν μια προειδοποιητική βοή. Τους εκλιπαρούσαν να δώσουν προσοχή σ’ αυτό που συνέβαινε», σχολίασε στην εφημερίδα Αμερικανός αξιωματούχος. Ωστόσο, όχι μόνον αγνοήθηκαν οι προειδοποιήσεις, αλλά οι ΗΠΑ είχαν εμπλακεί και στη χρηματοδότηση και την έρευνα του εν λόγω εργαστηρίου της Ουχάν μέσω του Galveston National Laboratory του Πανεπιστημίου του Τέξας και άλλων οργανισμών. Το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας επιχορήγησε μάλιστα -άγνωστο πότε ακριβώς – με ένα ποσό της τάξης των 3,7 εκατ. δολαρίων το WIV για την έρευνα σε νυχτερίδες από σπηλιές της επαρχίας Γιουνάν, σε απόσταση περίπου 1.600 χλμ. Επιστήμονες ιχνηλάτησαν την αλληλουχία του γονιδιώματος του νέου κορωνοϊού στη Γιουνάν. Το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν είχε δημοσιεύσει παλαιότερα έρευνα που εντόπισε την ομάδα νυχτερίδων από την οποία πιστεύεται ότι είχε μεταδοθεί το 2002 ο ιός του SARS σε ανθρώπους κι ήταν το πρώτο που υποστήριξε τον Φεβρουάριο ότι και ο νέος κορωνοϊός προήλθε από νυχτερίδες.
Αν και έχουν κυκλοφορήσει θεωρίες συνωμοσίας που έχουν υιοθετήσει ακόμη και Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί, σύμφωνα με τις οποίες ο νέος κορωνοϊός είναι προϊόν εργαστηρίου, που κυκλοφόρησε ως βιολογικό όπλο, τα διπλωματικά έγγραφα αποκαλύπτουν ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούσαν μήπως κάποιος ιός ξεγλιστρήσει λόγω ατυχήματος, ή μέσω βιοαποβλήτων από το συγκεκριμένο εργαστήριο της Ουχάν.
Αλλά κι ένα άλλο εργαστήριο στην ίδια πόλη, που βρίσκεται επίσης κοντά στην υπαίθρια αγορά της Ουχάν και το οποίο διαχειρίζεται το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, διεξήγαγε έρευνες για κορωνοϊούς από ζώα. Η βιοασφάλεια ήταν επιπέδου 2 στο συγκεκριμένο εργαστήριο, που σημαίνει ότι τα πρωτόκολλα ασφαλείας του ήταν πιο χαλαρά σε σχέση με εκείνα του Ινστιτούτου Ιολογίας. Κάποιοι ειδικοί θεωρούν ότι θα πρέπει να ερευνηθεί αν έχουν βάση οι ανησυχίες μήπως ο κορωνοϊός «απέδρασε» από κάποιο κινεζικό εργαστήριο. «Δεν νομίζω ότι είναι θεωρία συνωμοσίας. Πιστεύω ότι είναι ένα νόμιμο ερώτημα, που πρέπει να ερευνηθεί και να απαντηθεί», τόνισε στην Washington Post ο ερευνητής Σιάο Κιανγκ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Μπέρκλεϊ. «Είναι σημαντικό να μάθουμε από που προήλθε [ο κορωνοϊός] για να αποτρέψουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο στο μέλλον».