Στο “τραπέζι” τα ελληνοτουρκικά και η Αγία Σοφία
Μια κρίσιμη εξέλιξη είχαμε τις τελευταίες ώρες, καθώς εν μέσω της ελληνοτουρκικής κρίση που κλιμακώνεται από ώρα σε ώρα στην ανατολική Μεσόγειο, τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, είχε το απόγευμα της Τετάρτης ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, σηματοδοτώντας την πρώτη επίσημη επαφή της κυβέρνησης Μητσοτάκη με τη Μόσχα.

Σύμφωνα με το Μαξίμου, επί τάπητος τέθηκαν οι διμερείς σχέσεις, η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή, καθώς και το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, γεγονός που «αποτελεί πρόκληση για όλο τον Ορθόδοξο κόσμο».

Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για την πρώτη επικοινωνία των δύο ηγετών -από την ανάληψη της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας- η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο των τακτικών επαφών μεταξύ των δύο χωρών.

Για σειρά ζητημάτων συζήτησαν κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής τους επικοινωνίας, που έγινε κατόπιν ελληνικής πρωτοβουλίας, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη

Εξετάστηκαν, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, ουσιαστικοί τρόποι περαιτέρω ανάπτυξης της ρωσο-ελληνικής αλληλεπίδρασης σε διάφορους τομείς. Παράλληλα, επισημάνθηκε η ανάγκη να ενταθεί το έργο της Μικτής Επιτροπής Οικονομικής, Βιομηχανικής, Επιστημονικής και Τεχνικής Συνεργασίας με έμφαση στην επέκταση του νομικού πλαισίου των διμερών σχέσεων.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε στη διοργάνωση των εκδηλώσεων για το 2021, στο πλαίσιο της επερχόμενης γιορτής στην Ελλάδα για τη 200ης επέτειο από την έναρξη του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα για ανεξαρτησία.

Συζητήθηκε, επίσης, διεξοδικά η κατάσταση σε σχέση με την αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.

Επ’ αυτού υπογραμμίστηκε η εξαιρετική πολιτιστική, ιστορική και πνευματική σημασία αυτού του μοναδικού μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς. Επισημάνθηκε δε η σημασία της διατήρησής της ως κοινής ιδιοκτησίας του ανθρώπινου είδους και ως συμβόλου ειρήνης και αρμονίας.

Τέλος, εξετάστηκαν επίσης ορισμένα ζητήματα της περιφερειακής ατζέντα, συμπεριλαμβανομένης της διευθέτησης στη Λιβύη και της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να διατηρήσουν τις επαφές τους.

Άλλωστε, στις 7 Μαΐου του 2020, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ. Επί τάπητος είχαν τεθεί όλα τα διμερή ζητήματα, αλλά και οι περιφερειακές εξελίξεις, καθώς και η αντιμετώπιση της πανδημνίας του κορονοϊού. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, μάλιστα, είχε επισκεφτεί τη Μόσχα τον περασμένο Νοέμβριο, όταν και είχαν εξεταστεί μια σειρά διμερών και περιφερειακών ζητημάτων.

Η επικοινωνία μεταξύ Μητσοτάκη και Πούτιν έλαβε χώρα εν μέσω του τεταμένου κλίματος στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, μετά και την έκδοση τουρκικής Navtex για την πραγματοποίηση σεισμικών ερευνών στα ανοικτά του Καστελλόριζου, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Η τελευταία συνάντηση Μητσοτάκη – Πούτιν
Βλαντίμιρ Πούτιν και Κυριάκος Μητσοτάκης είχαν συναντηθεί τελευταία φορά τον Μάιο του 2016, όταν ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας είχε επισκεφτεί την Ελλάδα.

Ο κ. Πούτιν είχε χαρακτηρίσει την επίσκεψή του στη χώρα μας ως επιτυχή και ουσιαστική, ενώ ο κ. Μητσοτάκης, από την πλευρά του, είχε δηλώσει τη χαρά του που έχει την τιμή να είναι πρόεδρος ενός κόμματος «που όταν βρέθηκε από το 2004 μέχρι το 2009 στην εξουσία έκανε πολλά για να προωθήσει της ελληνορωσικές σχέσεις».

«Ευελπιστούμε ότι οι εκπρόσωποι του κόμματός σας θα υποστηρίξουν στη Βουλή τις ελληνορωσικές συμφωνίες» είχε επίσης αναφέρει ο κ. Πούτιν.
Μάσλοβ: Αυτονόητα πράγματα η υφαλοκρηπίδα των νησιών
Για το ζήτημα των χωρικών υδάτων και του διεθνούς δικαίου είχε προσφάτως μιλήσει και ο Ρώσος πρέσβης στην Αθήνα, Αντρέι Μάσλοβ, ο οποίος είχε παραχωρήσει συνέντευξη στο ΑΜΠΕ.

«Ο μοναδικός φάρος για μας εδώ είναι το Διεθνές Δίκαιο. Η αιγιαλίτιδα ζώνη, η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ των νησιών, η απαγόρευση της απειλής ή χρήσης βίας είναι αυτονόητα πράγματα. Όποιος ενδιαφέρεται για το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, αρκεί να διαβάσει τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982, π.χ. άρθρο 121 για τα νησιά. Εντωμεταξύ, η Ρωσία, σε αντίθεση με κάποιους άλλους, είναι μέρος της Συνθήκης, την εφαρμόζει πιστά και την θεωρεί ακρογωνιαίο λίθο του καθεστώτος των θαλασσών» είχε υποστηρίξει, μεταξύ άλλων.

Ρώσος πρέσβης: Η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ των νησιών είναι αυτονόητα πράγματα
Και είχε προσθέσει: «Ταυτόχρονα δεν νομίζω ότι οι τρίτες χώρες μπορούν να επιβάλουν τον εαυτό τους ως “διαμεσολαβητές” στο εν λόγω ζήτημα χωρίς την επιθυμία των άμεσα ενδιαφερόμενων μερών, είτε να εμπλέκονται εν απουσία της εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Για τη δίκαια επίλυση τέτοιων προβλημάτων προβλέπονται συγκεκριμένες νομικές διαδικασίες και ανάλογοι μηχανισμοί».

«Όσο σ’ αυτό το ζήτημα, τόσο και στο θέμα της ΑΟΖ της Κύπρου πάντα κάνουμε έμφαση στην ανάγκη αυστηρής τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, αποφυγής προκλητικών ενεργειών, καθώς και στην επίλυση οποιωνδήποτε προβλημάτων με ειρηνικά μέσα» είχε καταλήξει.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ξεκίνησε το μεσημέρι της Τρίτης, όταν η υδρογραφική υπηρεσία της Αττάλειας εξέδωσε Navtex για σεισμικές έρευνες από τα σκάφη Οruc Reis, Ataman και Cengiz Han.

Η περιοχή, η οποία δεσμεύεται από τις 21 Ιουλίου έως τις 2 Αυγούστου, βρίσκεται στα ανοικτά του Καστελλόριζου, εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, την οποία ωστόσο δεν αναγνωρίζει η Άγκυρα.

«Καλούμε την Τουρκία να τερματίσει άμεσα τις παράνομες ενέργειές της που παραβιάζουν κυριαρχικά μας δικαιώματα και υπονομεύουν την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή» ανέφερε το βράδυ της Τρίτης το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.

Από την πλευρά του, ο κ. Μητσοτάκης είχε σειρά διαβουλεύσεων και τηλεφωνικών συνομιλιών, ανάμεσα στους οποίους με τους κ.κ. Δένδια (ΥΠΕΞ) και Παναγιωτόπουλο (ΥΠΕΘΑ), καθώς και με την Καγκελάριο της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, και τον Πρόεδρο της Κύπρου, Νίκο Αναστασιάδη.