Σοβαρά προβλήματα φαίνεται να βρίσκονται προ των πυλών για την ελληνική οικονομία, με τον κίνδυνο να εκτιναχθεί στο 216% του ΑΕΠ το 2021 και οι χρηματοδοτικές ανάγκες να ανέλθουν σε 22,2%.

Καμπανάκι για το ελληνικό χρέος και τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας «χτυπά» το ΔΝΤ, την ώρα που το Ταμείο ωθεί διακριτικά τη χώρα μας στην προληπτική πιστωτική γραμμή του ESM. Μάλιστα, το ευρωπαϊκό ταμείο απέκτησε πλέον υπερεξουσίες και δημιούργησε έναν ανανεωμένο μηχανισμό που αποτελεί το έσχατο «προπύργιο» διάσωσης.

Φυσικά ο ESM διαθέτει και έναν μηχανισμό για τον Covid, με μια σειρά δανείων που μπορεί να διαθέσει στις ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, οι όροι και οι προϋποθέσεις ωχριούν μπροστά στα Mνημόνια που πέρασε η Ελλάδα.

Το ΔΝΤ, όμως, βλέπει πως το ελληνικό χρέος εκτοξεύεται σε ιστορικά επίπεδα, λίγο πρoτού η χώρα μας αποπληρώσει το Ταμείο. Μάλιστα, ζητά από την Ελλάδα να ολοκληρώσει σύντομα τις διαδικασίες πρόωρης αποπληρωμής, αφού, όπως τονίζει, διαθέτει ένα μεγάλο ταμειακό «μαξιλάρι». Είναι σαν να βλέπει μπροστά εξελίξεις για το ελληνικό χρέος και να επιχειρεί να αποστασιοποιηθεί από τις ευθύνες της τελευταίας δεκαετίας.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση του Ταμείου, «το δημόσιο χρέος της Ελλάδας παραμένει βιώσιμο μεσοπρόθεσμα, με την αύξηση της ευπάθειας του χρέους που προκαλείται από την πανδημία να μετριάζεται σε μεγάλο βαθμό από το αρκετά μεγάλο χρηματικό αποθεματικό που διαθέτει η Ελλάδα και τα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, που θα συμβάλουν στην επαρκή ικανότητα αποπληρωμής του χρέους».

Τα νέα δεδομένα της πανδημίας δεν έχουν οδηγήσει το Ταμείο σε αλλαγή προβλέψεων και εκτιμήσεων για τη βιωσιμότητα του χρέους, το γνωστό ως DSA. Ωστόσο, προανήγγειλε αναθεώρηση της βιωσιμότητας στο πρώτο εξάμηνο του 2021.

Το ΔΝΤ σκιαγραφεί τους κινδύνους της ελληνικής οικονομίας με μια σειρά από σενάρια και σοκ, με γνώμονα την εξέλιξη της πανδημίας.

Οι προβλέψεις

Βασικό σοκ. Ένα χαμηλότερο πρωτογενές αποτέλεσμα κατά 2% του ΑΕΠ (κατά μέσο όρο) το 2021-2022 θα αυξήσει το χρέος προς το ΑΕΠ κατά περίπου 6,5% έως το 2023. Οι ταμειακές ανάγκες της χώρας θα ήταν κατά μέσο όρο 1,5% μεγαλύτερες το διάστημα 2020-2029 (περίοδος που είναι βιώσιμο το χρέος). Αυτό όμως θα σήμαινε ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα ήταν πάνω από το όριο του 15%.

Πραγματικό σοκ. Μία μείωση της ανάπτυξης κατά 4% το 2021. Αυτό θα φέρει νέα εκτόξευση του χρέους έως το 2023 πολύ πάνω από το βασικό σενάριο. Σε αυτή την περίπτωση οι χρημαδοτικές ανάγκες θα αυξηθούν κατά 3,5% του ΑΕΠ. Και σε αυτό το σενάριο θα ήταν πάνω από το όριο του 15% την περίοδο 2021-2022.

Επίμονο σοκ. Πρόκειται για το μεγαλύτερο κίνδυνο για την ελληνική οικονομία, σύμφωνα με το ΔΝΤ. Αν τα πραγματικά επιτόκια αυξηθούν κατά 400 μονάδες βάσης σε ένα έτος μέσα στην περίοδο 2021-29, το χρέος θα αυξηθεί κατά 7% έως το τέλος της δεκαετίας. Το κόστος χρηματοδότησης της χώρας θα ήταν υψηλότερο και οι ανάγκες κατά 1% υψηλότερα.

Όλα τα σοκ μαζί. Το ΔΝΤ κάνει ένα ακόμα σενάριο. Να έρθουν όλα τα προηγούμενα σοκ ταυτόχρονα. Αυτό σημαίνει ότι το χρέος θα παραμείνει πάνω από το 200% του ΑΕΠ μέχρι το 2024. Μια τέτοια εξέλιξη θα παραβίαζε το μεσοπρόθεσμο όριο του 15% το 2021-2022 και θα έφτανε κοντά στο 20% στο τέλος της 10ετίας.

Σενάριο για το 2021

Με φόντο τον νέο Προϋπολογισμό, το ΔΝΤ προβάλλει το δικό του αρνητικό σενάριο με βάση τις επιπτώσεις της πανδημίας. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, παρατεταμένα μέτρα για τον Covid-19 θα έφερνε πιο αργή ανάπτυξη από αυτή που υπολογίζει η κυβέρνηση, αφού δεν θα λειτουργούσε η αγορά και θα απαιτούνταν νέα μέτρα στήριξης με κρατικό χρήμα.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, το χρέος θα αυξηθεί στο 216% του ΑΕΠ το 2021 και θα παραμείνει πάνω από το 200% του ΑΕΠ έως το 2026, προτού αρχίσει να αποκλιμακώνεται σταδιακά. Έτσι οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μπορούσαν να αυξηθούν στο 22,2% το 2021, πολύ πάνω από το μακροπρόθεσμο ετήσιο όριο του 15%.

Όλα αυτά θα μπορούσαν να αντισταθμιστούν από τα ευρωπαϊκά κονδύλια μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία όμως δεν περιλαμβάνονται -προς το παρόν- στο βασικό σενάριο του ΔΝΤ.

Πολύ κρίσιμος παράγοντας η ανάκαμψη του τουρισμού

Το ΔΝΤ υπολογίζει μια βουτιά της οικονομίας το 2020 και στη συνέχεια μια σταδιακή ανάκαμψη, η οποία αποδίδεται:

στις επενδύσεις που συνδέονται με τις ιδιωτικοποιήσεις
στις πρώτες δόσεις επιχορηγήσεων από το πρόγραμμα ανάκαμψης της Ε.Ε.
στις υψηλότερες εξαγωγές αγαθών
στην άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης.