Το τραγικό γεγονός στα Τέμπη αναδεικνύεται σε τρανταχτό Σοκ για την κοινωνία μας. Οφείλει το πολιτικό μας σύστημα να ξαναδεί την πορεία της χώρας. Ως κοινωνία δεν πρέπει να βαδίζουμε με την νοοτροπία του “Πάμε και όπου βγεί”.

Γιατί με αυτή ήταν η νοοτροπία, μπήκαμε στην ΕΟΚ και η τότε πολιτική ηγεσία μας βεβαίωνε ότι “θα κολυμπήσουμε με επιτυχία” στο σκληρό ανταγωνιστικό θεσμικό πλαίσιο της. Με αυτή την νοοτροπία την δεκαετία του 1980, θεωρούσαμε ότι “Θα αναπτυχθεί η χώρα με δανεικά”. Με αυτή την νοοτροπία την δεκαετία του 1990 θεωρούσαμε ότι “Ο εκσυγχρονισμός θα γίνει αυτόματα με την είσοδό μας στην ΟΝΕ και το Ευρω”. Με αυτήν την νοοτροπία πιστεύαμε ότι “Τα μνημόνια θα μας προστατεύσουν από την χρεοκοπία”. Αυτήν την νοοτροπία είχαμε όταν μας βεβαίωναν ότι “Με ένα νόμο με ένα άρθρο θα βγούμε από τα μνημόνια”. Και αυτήν την νοοτροπία είχαμε όταν μας βεβαίωναν ότι “Οι μεταρρυθμίσεις θα φέρουν πολλές και ικανές επενδύσεις”.

Σε προηγούμενο κείμενό μου που δημοσιεύθηκε στις 18-2-2023 στην ιστοσελίδα σας “ΤΡΙΚΛΟΠΟΔΙΑ” είχα αναφερθεί στην άμεση ανάγκη αναθεωρήσεως διατάξεων του Συντάγματος και είχα ρίξει την ιδέα να συμφωνήσουν οι πολιτικοί αρχηγοί των κομμάτων η προσεχής βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές να αυτοανακηρυχθεί σε αναθεωρητική. Έργο της να είναι η αναθεώρηση των διατάξεων εκείνων που διαχρονικά έχουν αποδειχθεί προβληματικές ως προς την αποτελεσματικότητά των και την εναρμόνισή των με την ορθή έκφραση της γνώμης του κυρίαρχου σώματος της κοινωνίας των πολιτών του φορέα της λαϊκής κυριαρχίας.

Την αναγκαιότητα μιας τέτοιας πορείας στην εξέλιξη των πολιτικών μας πραγμάτων την διαμόρφωσα γιατί πίστη μου είναι ότι υπάρχει διαλεκτική σχέση στην εξέλιξη βελτιώσεως των θεσμών και βελτιώσεως της ηθικής υπόστασης και της νοοτροπίας των πολιτών.

Σειρά από τραγικά γεγονότα διαχρονικά, όπως εκείνα στη Μάνδρα, στην Εύβοια, στο Μάτι, τώρα η σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη και άλλα, σαν καμπάνες που χτυπούν, μας βεβαιώνουν ότι οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι στο βασικό στοιχείο λειτουργίας της Πολιτείας μας του ελέγχου και της τιμωρίας των παρανόμων πράξεων και παραλήψεων οφειλομένων νομίμων ενεργειών των οργάνων της εκάστοτε Κυβέρνησης και των υψηλόβαθμων οργάνων της διοίκησης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, υπάρχει τρομερή δυσλειτουργία.

Έχουμε πρόβλημα σωστής λειτουργίας του ελέγχου στην κοινωνία μας και ο έλεγχος είναι συστατικό στοιχείο του διοικείν.

Το πρόβλημα αυτό φαίνεται ότι δεν το έχει αντιληφθεί στο μέγεθός του ο Πρωθυπουργός , αφού περιορίστηκε στο να εξαγγείλει από πλευράς Εκτελεστικής λειτουργίας στην σύσταση Επιτροπής, που έργο της θα είναι να ερευνήσει και να διαπιστώσει τα αίτια του τρομερού δυστυχήματος στα Τέμπη.

Η απομόνωση της αντιμετώπισης του προβλήματος των τεχνικών ελλείψεων και ανθρωπίνων λαθών στο αντικείμενο των σιδηροδρόμων, είναι αποπροσανατολισμός από το γενικότερο πρόβλημα νοοτροπίας της λειτουργίας του ελέγχου της νομιμότητας στη χώρα.

Στην Ελληνική Πολιτεία, το Σύνταγμα μας, τον έλεγχο τον έχει αναθέσει πρωτίστως στο Δικαστικό Σώμα και στους Εισαγγελικούς λειτουργούς (άρθρα 87 έως και 100 του Συντάγματος).

Για την λειτουργία του Δικαστικού Σώματος, σε ότι αφορά τις σοβαρές και κρίσιμες υποθέσεις, που έχουν σχέση με τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα ή έχουν σχέση με κρίσιμες πολιτικές επιλογές του πολιτικού συστήματος, η κοινή συνείδηση των πολιτών δεν έχει την πεποίθηση ότι αποδίδεται ορθά το δίκαιο.

Πηγή αυτής της δυσλειτουργίας, πιστεύω ότι είναι δύο βασικά σφάλματα των συνταγματικών ρυθμίσεων που αφορούν την Δικαιοσύνη και τα οποία καλλιεργούν την διαπλοκή των μελών του πολιτικού και οικονομικού συστήματος και των μελών του δικαστικού σώματος. Το πρώτο είναι το γεγονός ότι την ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων την επιλέγει η εκάστοτε Κυβέρνηση και το δεύτερο είναι το ότι δίδεται η δυνατότητα στην εκάστοτε Κυβέρνηση να τοποθετεί τους

συνταξιούχους δικαστές σε θέσεις κλειδιά της εκτελεστικής εξουσίας. (άρθρο 90 του Συντάγματος).

Κατά την ταπεινή μου γνώμη η επιλογή της ηγεσίας της δικαιοσύνης έπρεπε να θεσμοθετηθεί στο Σύνταγμα να γίνεται δια κληρώσεως μεταξύ των μελών των ανωτάτων δικαστηρίων και με ορισμένη θητεία. Επίσης με Συνταγματική διάταξη να απαγορεύεται στους συνταξιούχους δικαστικούς να διορίζονται ως όργανα της Εκτελεστικής εξουσίας. Την δραστηριότητά τους οι συνταξιούχοι δικαστές μπορούν να την διοχετεύσουν στην συγγραφή νομικών μελετών, βιβλίων και άλλων δραστηριοτήτων επωφελών για την κοινωνία.

Εκτελεστική και ελεγκτική εξουσία εκχωρήθηκε με συνταγματικές διατάξεις και σε τέσσερες λεγόμενες Ανεξάρτητες Αρχές (ΑΣΕΠ, Απορρήτου των Επικοινωνιών, Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων). Πέραν όμως από αυτές αυτές ανεφύησαν σαν νεοπλασίες, με διατάξεις νόμων και άλλες στη λειτουργία του κράτους, που συσκοτίζουν τη διάκριση των τριών εξουσιών εκτελεστικής νομοθετικής και δικαστικής. Αρχές, που τα μέλη τους δεν εκλέγονται από τον λαό, αλλά από το εκάστοτε κυβερνόν τμήμα του πολιτικού συστήματος. Τυπικά λογοδοτούν στο Κοινοβούλιο. Στην ουσία όμως εκτελούν τα θελήματα της Εκτελεστικής Εξουσίας ή των δανειστών μας όπως η ΑΑΔΕ.

Δυστυχώς στο άρθρο 86 του Συντάγματος, παρακάμπτοντας την θεμελιώδη αρχή της ισότητος όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου (άρθρο 4 του Συντάγματος) ορίζεται ειδική διαδικασία δικαιοδοσίας για τα μέλη της Κυβέρνησης κατά την άσκηση των καθηκόντων των, με εμπλοκή της Βουλής. Ο τρόπος που λειτούργησαν στο πλαίσιο των ρυθμίσεων της διάταξης αυτής οι βουλευτές στις διάφορες εξεταστικές επιτροπές (άρθρα 153 έως 159 του Κανονισμού της Βουλής) από την μεταπολίτευση μέχρι σήμερα απέδειξαν ότι αδυνατούν να ανταποκριθούν στο έργο αυτό λόγω των κομματικών εξαρτήσεών των. Επομένως το άρθρο 86 του Συντάγματος πρέπει να αναθεωρηθεί.

Ο έλεγχος δυσκολεύεται σοβαρά και από την πολυπλοκότητα των νομικών ρυθμίσεων του τι ισχύει ως δίκαιο. Για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος ο Πρόεδρος της Βουλής πρέπει να αποδεικνύει την ουσιαστική ανεξαρτησία του απέναντι στην ηγεσία του Κόμματος από το οποίο προέρχεται και αυτό θα φανεί όταν φροντίζει να τηρούνται με αυστηρότητα οι διατάξεις του άρθρου 74 του Συντάγματος. Ιδίως να επιμελείται τα νομοσχέδια να μην περιέχουν διατάξεις άσχετες με το κύριο αντικείμενό των. Να πάψει στον τίτλο των νόμων να διαβάζει κανείς το “….και άλλες διατάξεις”. Ή να διαβάζει κανείς “ το εδάφιο… της παραγράφου…του άρθρου…… του νόμου…… αντικαθίσταται ως εξής”. Αναμόρφωση ρητή όλου του άρθρου.

Επίσης η τήρηση του προγράμματος του κόμματος με βάση το οποίο οι υπεύθυνοι πολίτες δίδουν την ψήφο τους, πρέπει να καταστεί ηθική υποχρέωση του βουλευτή και γι΄αυτό το άρθρο 51 του Συντάγματος πρέπει να αναθεωρηθεί συμπληρούμενο με διάταξη που να ορίζει ότι οι βουλευτές είναι εντολοδόχοι του λαού.

Οι ανωτέρω υποδείξεις μου προς το πολιτικό μας σύστημα είναι δικές μου εκτιμήσεις. Μπορεί και εσφαλμένες. Όμως γεγονός είναι ότι υπάρχουν θεμελιώδεις θεσμικές παθογένειες που οι πολιτικοί μας οφείλουν με θάρρος και ειλικρίνεια να τις αναγνωρίσουν και με τολμηρό τρόπο να τις απαλείψουν. Ο τρόπος της πολιτικής τους δράσης αποτελεί και στοιχείο αγωγής του Λαού. Η αλλαγή στη νοοτροπία των συμβάλλει στην αλλαγή της νοοτροπίας και του Λαού. Θετικά ή αρνητικά.

Ευχής έργο θα ήταν αν το 1975 μας έλεγαν οι τότε πολιτικοί μας ότι πρωταρχικός στόχος τους ήταν η εξαφάνιση των διδύμων ελλειμμάτων του δημοσιονομικού και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και η εξαφάνιση του δημοσίου χρέους. Ότι γι΄αυτά χρειάζεται ο ιδρώτας της εργασίας, το πνεύμα της προσφοράς υπέρ της πατρίδας και το μεράκι της δημιουργικότητας του κάθε Έλληνα και της κάθε Ελληνίδας.