Οι αντιδράσεις στην πολιτική του Ερντογάν πληθαίνουν
ΗΤουρκία πιέζει εδώ και καιρό να εξασφαλίσει την ηγεσία περιφερειακής κυριαρχίας στη Μέση Ανατολή υπό τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το σχέδιο αυτό φαίνεται να έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε άραβες ηγέτες.
Από την αποθέωση στην …πτώση
Την παραμονή της Αραβικής Άνοιξης, ο Ερντογάν κατατάχθηκε ως ο πιο θαυμαστός ηγέτης στη Μέση Ανατολή, με το 22% των ερωτηθέντων στην Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο, το Μαρόκο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να τον ονομάζουν ως τέτοιο, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Brookings το 2010.
Ωστόσο, η δημοτικότητα του Ερντογάν στην περιοχή έχει μειωθεί αισθητα, μετά από τις επιθετικές στρατιωτικές πολιτικές που ακολουθεί “ενοχλόντας” τους περισσότερους από τους ηγέτες του αραβικού κόσμου.
Η Τουρκία διαθέτει στρατιωτική βάση στο Κατάρ, η οποία έχει επικριθεί από τη Σαουδική Αραβία. Η Άγκυρα έχει επίσης αποκτήσει δικαιώματα σε ένα νησί του Σουδάν που βρίσκεται στην Ερυθρά Θάλασσα απέναντι από την Αραβική Χερσόνησο και ακριβώς νότια της Αιγύπτου. Έχει τώρα στρατεύματα στο Ιράκ και παρενέβη στον πόλεμο της Συρίας, καταλαμβάνοντας τμήματα του βορρά της χώρας.
Ο τουρκικός στρατός έχει επίσης εξασφαλίσει βάσεις στην Αφρική, με βάση στη Σομαλία και παρέχει σημαντική υποστήριξη στην κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης (GNA) σε μια συνεχιζόμενη σύγκρουση στη χώρα. Η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι κύριοι αντίπαλοι της Τουρκίας στην περιοχή, υποστηρίζουν τον αντιπολιτευόμενο Στρατό του Λίβυου Εθνικού Στρατού (LNA).
Αποκλεισμένος από τον EastMed ο Ερντογάν στράφηκε στη Λιβύη
Οι εντάσεις έχουν επίσης κλιμακωθεί στην Ανατολική Μεσόγειο για δυνητικά πλούσιους υπεράκτιους υδρογονάνθρακες γύρω από την Κύπρο και ένα έργο αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και Αιγύπτου που μέχρι στιγμής έχει αποκλείσει την Τουρκία.
Απειλημένος από τον αποκλεισμό της Τουρκίας από το έργο του αγωγού EastMed, ο Ερντογάν έχει στραφεί εν μέρει στη Λιβύη πλούσια σε πετρέλαιο για να εξασφαλίσει τη δική του πηγή ξένης ενέργειας για την Τουρκία.
Η κόντρα Τουρκίας με τα ΗΑΕ
Η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία διαφωνούν από τότε που η κυβέρνηση που συνδέεται με την Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο, με επικεφαλής τον Mohammed Morsi, ανατράπηκε από τον αιγυπτιακό στρατό το 2013. Οι εντάσεις κορυφώθηκαν όταν ο πρίγκιπας της Σαουδικής Αραβίας Mohammed bin Salman ανέλαβε την εξουσία το 2017. Κατά τη διάρκεια συνάντησης με την Αίγυπτο το 2018, ο Μπιν Σαλμάν κατηγόρησε την Τουρκία και το Κατάρ ότι σχηματίζουν «άξονα του κακού» στην περιοχή υποστηρίζοντας εξτρεμιστικές ομάδες, δηλαδή την παν-ισλαμική Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Την περασμένη εβδομάδα, η Σαουδική Αραβία προσπάθησε να αναπτύξει μια ενοποιημένη αραβική θέση για τη Λιβύη για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις κινήσεις της Τουρκίας στη χώρα της Βόρειας Αφρικής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Ερντογάν είναι σαφώς διαταραγμένη από την παρουσία των ΗΑΕ σε ορισμένα μέρη της περιοχής και έχει κατηγορήσει τη χώρα για την υποστήριξή της στις δυνάμεις του Haftar, λέγοντας στις 31 Ιουλίου ότι το Αμπού Ντάμπι θα πρέπει να εξετάσει το μέγεθος και την έκτασή του προτού συνεχίσει τον αντι-τουρκικό αλλοδαπό της ατζέντα πολιτικής.
Η αντιπαλότητα μεταξύ Τουρκίας και ΗΑΕ έγινε επίσης αισθητή στη Συρία, καθώς τα ΗΑΕ υποστηρίζουν περισσότερο τον Πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Άσαντ με στόχο την ανατροπή των σχεδίων της Τουρκίας για τη χώρα.
Ο ρόλος της Ελλάδας στο κοινό μέτωπο
Πρόσφατα, τόσο η Ελλάδα όσο και το Χαφτάρ έφτασαν να αναπτύξουν τις σχέσεις τους με τον Άσαντ σε μια προσπάθεια να εντείνουν τη συνεργασία ενάντια στον κοινό περιφερειακό εχθρό τους: τον Ερντογάν. Τον Μάιο, η Ελλάδα διόρισε την Τάσια Αθανασίου ως τον Ειδικό Απεσταλμένο της στη Συρία. Ο Αθανασίου ήταν ο τελευταίος Έλληνας πρέσβης στη Συρία προτού η Αθήνα διακόψει τους διπλωματικούς δεσμούς με τη Δαμασκό το 2012, στις αρχές του εμφυλίου πολέμου αυτής της χώρας.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι διατεθειμένη να συντονιστεί με τη Συρία και με τον Άσαντ δείχνει ότι η κοινή τους επιθυμία να αποδυναμώσουν τον Ερντογάν έχει φτάσει πλέον σε κρίσιμο σημείο.
Η Αίγυπτος προσπάθησε επίσης να οδηγήσει την Τουρκία σε μια γωνία στη Συρία, στέλνοντας περίπου 150 στρατιώτες στην πόλη Σαρακίκτ στα νότια του Ιντλίμπ, σύμφωνα με έκθεση του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων Anadolu της Τουρκίας. Η Τουρκία τοποθετεί εκατοντάδες στρατεύματα στο Ιντλίμπ για την υποστήριξη της συριακής αντιπολίτευσης.
Ενώ η Τουρκία ουσιαστικά μόνη ακολουθεί επεκτατικές πολιτικές δεξιά και αριστερά, οι γειτονικές χώρες έχουν αρχίσει να “φτιάχνουν” συμμαχίες μέσω διαφόρων νέων πρωτοβουλιών.
Για παράδειγμα, το Ισραήλ ενέκρινε συμφωνία με την Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία για τον αγωγό EastMed για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη την περασμένη εβδομάδα, φυτεύοντας την πόρτα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε ο περιφερειακός αναλυτής Seth Frantzman την Κυριακή.