Σημαντική τοποθέτηση
Για πρώτη φορά τίθεται λόγος, έστω και έμμεσα για αποπομπή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Ήδη το ”βαθύ κράτος” των ΗΠΑ, με εκπροσώπους του, προσπαθεί να μέσω άρθρων και αναλύσεων, να θέζουν ζήτημα για την Άγκυρα εντός της συμμαχίας.
Πρόκειται για μία σημαντική εξέλιξη, καθώς ουδείς θα περίμενε μία τέτοια κατάσταση. Οι ΗΠΑ έδωσαν ”ανάσες” στην Τουρκία, αλλά πλέον η υπομονή εξαντλήθηκε!
”Η αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία παρά τις συχνές αμερικανικές προειδοποιήσεις θα έχει και άλλες επιπτώσεις”, δήλωσε ο Ρόμπερτ Μ. Γκέιτς, πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ.
Ο Γκέιτς χαρακτήρισε τις πρόσφατες κυρώσεις κατά της Τουρκίας ”ως μία υπέροχη αρχή.” ”Η Άγκυρα πρέπει ακόμη να θεωρηθεί ως υπεύθυνη για τις ενέργειές της στη Λιβύη, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Συρία, οι οποίες αντιβαίνουν τις επιδιώξεις του ΝΑΤΟ και περιπλέκουν τις προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης.”
Ο Γκέιτς είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ”θα πρέπει να ωθήσουν το ΝΑΤΟ, ώστε να σχεδιάσουν κυρώσεις για τα κράτη μέλη όπως η Τουρκία, η Ουγγαρία και η Πολωνία. Πρόκειται για χώρες που ”αγκαλιάζουν” τον αυταρχισμό.
Δεν υπάρχει καμία διάταξη στον Χάρτη του ΝΑΤΟ για την εκδίωξη ενός κράτους μέλους, ωστόσο τίποτα δεν θα πρέπει να αποκλειστεί.
Θα μπορούσαμε για ένα χρονικό διάστημα να τιμωρήσουμε την Τουρκία, με μία μικρή αναστολή, να μην συμμετέχει στις διεργασίες της Συμμαχίας. Ακόμα θα πρέπει να εξετάσουμε και διάφορα ποινικά μέτρα”, ανέφερε ο Γκέιτς.
Οι επιπτώσεις των κυρώσεων
Σημαντικά εξοπλιστικά προγράμματα της Τουρκίας θα αναγκαστούν να παγώσουν ή να καθυστερήσουν σημαντικά, διότι πολλά από αυτά στηρίζονται σε αμερικανικές πατέντες και αμερικανική τεχνολογία. Και οι κυρώσεις κατά της Αγκυρας προβλέπουν απαγόρευση εξαγωγής αμερικανικών υλικών, τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στην Τουρκία. Μπορεί οι επιπτώσεις να μην είναι άμεσες αλλά να εμφανιστούν στο κοντινό μέλλον, καθώς τα μέτρα δεν έχουν αναδρομική ισχύ για συμβάσεις με αμερικανικές εταιρείες που είχε η Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία (SSB) αλλά προβλέπουν απαγόρευση μελλοντικών συνεργασιών ή επέκταση και ανανέωση των ήδη υπαρχουσών.
Η πρώτη μεγάλη απώλεια για την Τουρκία μετά την απόφασή της να προμηθευτεί τους ρωσικούς πυραύλους S-400 ήταν βέβαια τα μαχητικά F-35. Oι ΗΠΑ όχι μόνο αποφάσισαν να απαγορεύσουν στην Τουρκία να πάρει τα Stealth αμερικανικά μαχητικά, αλλά την απέβαλαν και από το πρόγραμμα συμπαραγωγής τους.
Πλέον όμως μια σειρά προγραμμάτων παραγωγής όπλων και αμυντικών συστημάτων τα οποία η Αγκυρα προπαγάνδιζε ως 100% τουρκικά κινδυνεύουν να μείνουν πολύ πίσω, καθώς εξαρτώνται από αμερικανικές πατέντες. Για παράδειγμα, αμερικανικό κινητήρα (CTS-800A) χρησιμοποιούν τα τουρκικά ελικόπτερα Τ129 ΑΤΑΚ και τα Τ-625 Gokbey και η συνέχιση της παραγωγής τους ενδέχεται να παρουσιάσει προβλήματα. Eιδικά για τα ελικόπτερα ΑΤΑK η Τουρκία θα αντιμετωπίσει εμπόδια και στις εξαγωγές, καθώς σχεδίαζε την πώλησή τους και σε άλλες χώρες.
Φρένο στο TF-X.
Οι κυρώσεις αναμένεται να φρενάρουν και το μεγαλεπήβολο σχέδιο της Τουρκίας για παραγωγή δικού της μαχητικού, του TF-X. Το πρόγραμμα ουσιαστικά είχε ήδη παγώσει διότι η Αγκυρα αδυνατούσε να βρει κινητήρα για το υπό σχεδιασμό μαχητικό. Οι ΗΠΑ προεξοφλείται πως ήταν σίγουρα στις υποψήφιες χώρες και τώρα ο σχεδιασμός θα πάει ακόμη πιο πίσω.
Παρόμοια προβλήματα θα έχει όπως όλα δείχνουν και το πρόγραμμα των τουρκικών ελικοπτέρων Τ70 που ενσωματώνουν αμερικανική τεχνολογία. Επιπλέον, δυσκολίες δεν αποκλείεται να αντιμετωπίσει η Αγκυρα και στα σχέδιά της για εξαγωγή των κορβετών κλάσης Ada, καθώς διαθέτουν αμερικανικά όπλα (όπως τα βλήματα RIM-116 Rolling Airframe Missile) και άλλα αμερικανικά υλικά.
Ακόμη, καθυστέρηση ενδέχεται να παρουσιάσει και το πρόγραμμα αναβάθμισης των ραντάρ των τουρκικών F-16. Πραγματοποιείται μεν στην Τουρκία αλλά με αμερικανική συνδρομή.
Υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο 2 δισ. δολάρια φτάνει το ύψος των συμβάσεων της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας με αμερικανικές εταιρείες κάθε χρόνο.